Anken
ANKEN
I - CTPT,CTCT
[tex]CTTQ: C__nH_{2n} ( n \ge 2)[/tex]
Cấu tạo của anken: mạch hở có một liên kết đôi
Cách đọc, cũng giống như ankan nhưng thay đuôi “an” thành “en” hoặc “ylen”
VD: C2H6 : etan -> C2H4: eten hoặc etylen
C3H8 : propan -> C3H6: propen hoặc protylen
………….
II – Tích chất hóa học
1. Cháy.
[tex]C_nH_{2n} + \frac{3n}{2} O_2 \to\limits^{t^o} n CO_2 + n H_2O[/tex]
Khi làm bài tập xác định CTPT của hidrocacbon
Nếu [tex] n_{CO_2} = n_{H_2O}[/tex] => đó là anken
2. Phản ứng cộng
a. Với phân tử đồng ly
(khi phân ly được các thành phần giống nhau, vd: H2,Cl2,Br2,…)
[tex]C_nH_{2n} + H_2 {---------\to}\limits^{Ni,t^o} C_nH_{2n+2} [/tex](điều chế ankan)
[tex] C_nH_{2n} + Br_2 {---------\to}\limits^{H_2O} C_nH_{2n}Br_2 [/tex]
(phản ứng này dùng để nhận biết anken và ankan, anken làm mất mầu nước brom)
b. Với phân tử dị li: H2O,HCl,….
Phản ứng theo quy tắc maccopnhicop: cộng H vào C liên kết với nhiều H hơn
[tex] \matrix {{CH_2}&{=CH}&{-CH_3}\cr} + HCl -> \matrix{{CH_3}&{-CH(CH_3)}&{-CH_3}\cr}[/tex]
Ngoài ra, còn phản ứng trái quy tắc(ngược lại)
VD: [tex] \matrix {{CH_2}&{= CH}&{- CH_3}\cr} + HCl -> \matrix{{CH(CH_3)}&{- CH2}&{- CH3}\cr}[/tex]
phản ứng với nước tạo rượu
[tex]C_nH_{2n} + H_2O \rightarrow C_nH_{2n+1}OH[/tex]
3. Phản ứng oxi hóa
(nhận biết anken) – làm mất màu thuốc tím
[tex]C_nH_{2n} + KMnO_4 + KOH \rightarrow C_nH_{2n+1}OH + K_2MnO_4 + MnO_2 + H_2O[/tex]
4. Phản ứng trùng hợp
n CH2 = CH2 -> (- CH2 - CH2 - )_n
polietylen(nhựa PE)
(poli:mạch dài, nhiều mắt xích)
[FONT="]
[/FONT]
n CH3 - CH - CH2 -> (- CH(CH3) - CH2 - )_n
polipropylen(nhựa PP)
III – Điều chế
1. Tách H2 của ankan
[tex] C_nH_{2n} {-----------\to}\limits^{t^o, xt} C_nH_{2n} + H_2 [/tex]
2. Tách H2O khỏi rượu
[tex] C_nH_{2n+1}OH {--------------------\to}\limits^{t^o(170^o), xt(H_2SO_4)} C_nH_{2n} + H_2O [/tex]
3. Nhiệt phân muối
[tex] CH2 = CH - COONa + NaOH -t-> NA2CO3 + CH2 = CH2 [/tex]
4. Ghép gốc
VD: [tex] CH_3Cl + C2H3Cl + 2 Na \rightarrow C3H6 + 2 NaCl [/tex]
5. Tách halogen ra khỏi dẫn xuất halogen
Dẫn xuất halogen là dẫn xuất của hidrocacbon có chứa halogen
Thành phần của dẫn xuất halogen gồm C,H và halogen(F,Cl,Br,I,..)
VD: [TEX] BrCH_2 - CH_2Br + Zn {--------\to}\limits^{xt,t^o} CH_2 = CH_2 + ZnBr_2 [/TEX]
