Định nghĩa chuẩn về chất lưỡng tính là:
- Theo Areniut: Là chất vừa phân li ra H+, vừa phân li ra OH-.
- Theo Bron stet: Là chất vừa cho, vừa nhận proton.
Vậy tổng quát, chất lưỡng tính là chất vừa có tính axit, vừa có tính bazơ.
Có thể khẳng định mọi chất tác dụng được với cả axit, bazơ đều lưỡng tính và ngược lại.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất ở đây là phải hiểu chất có thể là phân tử, có thể là ion.
Vì thế (NH4)2CO3 mặc dù tác dụng được với cả axit và bazơ, xét toàn bộ phân tử thì nó vừa có thể cho, vừa có thể nhận H+ nhưng lại không lưỡng tính vì thực chất là 2 ion khác nhau cho và nhận H+.
Vậy các chất lưỡng tính bao gồm:
- 1 số oxi và hiđroxit: Al2O3, Cr2O3, ZnO, BeO, SnO, PbO, SnO2, PbO2, Al(OH)3, Cr(OH)3, Zn(OH)2, Be(OH)2, Sn(OH)2, Pb(OH)2, ...
- H2O (không tác dụng với axit, bazơ nhưng vẫn là chất lưỡng tính)
- Các ion âm là muối axit của các axit yếu như: HCO3−, HSO3−, HS−, H2PO4− , HPO42−
- Amino axit
Người ta sẽ không hỏi muối này muối nọ có phải là chất lưỡng tính hay không mà sẽ chỉ hỏi dung dịch muối này có môi trường gì thôi.
Tuy nhiên, các em cần lưu ý HPO3(2-) là bazơ vì H3PO3 chỉ là axit 2 nấc!