I) Lời mở đầu:
Kính chào các thành viên thân yêu của diễn đàn học mãi thân mến!! Hiện nay là cuối tháng 3 vậy là chúng ta chỉ còn vài ''ngày'' ngắn ngủi nữa là kết thúc năm học rồi nhỉ!!.Năm vừa rồi các bạn thế rồi?Gặt hái được nhiều kết quả trong học tập chưa nhỉ? Hihi.Và trong thời điểm này cũng là các kỳ thi cam go dành cho các bạn học sinh lớp 9 đó chính là các kỳ thi chuyển cấp:kỳ thi vào các trường cấp 3, và các trường chuyên trên cả nước.Và trong các cấu trúc của đề thi thì bất đẳng thức,cực trị là một phần tương đối khó và thường là những phần để phân loại học sinh.Chính vì điều đó mà hôm nay mình sẽ mở topic ''BẤT ĐẲNG THỨC VÀ CỰC TRỊ'' để các bạn có thể có thêm các kinh nghiệm về các dạng bài toán liên quan tới chủ đề này, cũng như sẽ có một tâm lý thật vững chãi để không bối rối khi làm bài thi .Ngoài ra,topic này còn dành cho các đối tượng đam mê toán học,đặc biệt là đam mê Bất Đẳng Thức muốn có một kiến thức sâu rộng hơn về phần này.
II) Nội Quy:
- Các bài toán được đưa ra phải đánh đúng thứ tự.
- " Bài Toán " phải được in đậm để dễ nhận biết.
- Không Spam , đăng những bài viết không liên quan đến Topic
- Lưu ý: Topic được mở ra chỉ để đưa ra các bài toán BĐT - Cực Trị và Lời Giải.
- Những ai không chấp hành nội quy sẽ bị cộng điểm nhắc nhở
III) Một số bất đẳng thức cơ bản:
Bất đẳng thức AM - GM :
Với a1,a2,a3,...,an là các số thực không âm thì: na1+a2+...+an≥na1a2...an
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi: a1=a2=a3=...=an
Bất đẳng thức AM - GM suy rộng :
Cho các số dương w1,w2,...,wn thoả mãn w1+w2+...+wn=1 .
Nếu a1,a2,a3,...,an là các số thực không âm thì: w1a1+w2a2+...+wnan≥a1w1a2w2...anwn
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi: a1=a2=a3=...=an
Bất đẳng thức Cauchy - Schwarz :
Cho hai dãy số thực a1,a2,a3,...,an và b1,b2,b3,...,bn thì: (a1b1+a2b2+...+anbn)2≤(a12+a22+...+an2)(b12+b22+...+bn2)
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi: b1a1=b2a2=...=bnan
Bất đẳng thức Cauchy - Schwarz dạng phân thức :
Cho hai dãy số thực a1,a2,a3,...,an và b1,b2,b3,...,bn thì: b1a12+b2a22+...+bnan2≥b1+b2+...+bn(a1+a2+...+an)2
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi: b1a1=b2a2=...=bnan
Bất đẳng thức Holder :
Với m và dãy số dương (a1,1,a1,2,...a1,n),(a2,1,a2,2,...,a2,n)...(am,1,am,2,...,am,n) thì : i=1∏m(j=1∑nai,j)≥(j=1∑nmi=1∏mai,j)m
Đẳng thức xảy ra khi m dãy tương ứng đó tỉ lệ.
Bất đẳng thức Minkowski :
Cho hai dãy số thực a1,a2,a3,...,an và b1,b2,b3,...,bn thì: a12+b12+a22+b22+...+an2+bn2≥(a1+a2+...+an)2+(b1+b2+...+bn)2
Bất đẳng thức Minkowski dạng mở rộng :
Cho hai dãy số thực a1,a2,a3,...,an và b1,b2,b3,...,bn thì: na1a2...an+nb1b2...bn≤n(a1+b1)(a2+b2)...(an+bn)
Bất đẳng thức Vonicur Schur :
Cho các số thực không âm a,b,c. Nếu r≥0, thì: ar(a−b)(a−c)+br(b−c)(b−a)+cr(c−a)(c−b)≥0
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a=b=c , hoặc a=0,b=c và các hoán vị.
- Trong trường hợp r=1, ta có các dạng tương đương sau:
1. a3+b3+c3+3abc≥ab(a+b)+bc(b+c)+ca(c+a)
2. 4(a3+b3+c3)+15abc≥(a+b+c)3
3. a2+b2+c2+a+b+c9abc≥2(ab+bc+ca)
4. b+ca+c+ab+a+bc+(a+b)(b+c)(c+a)4abc≥2
- Trong trường hợp r=2, ta có các dạng tương đương sau:
1. ∑a4+abc(a+b+c)≥∑ab(a2+b2)
2. 6abc(a+b+c)≥(2∑ab−∑a2)(∑a2+∑ab)
Bất đẳng thức Bernolli :
Với mọi số nguyên r≥0 và x>−1 (1+x)r≥1+rx
IV) Bài Tập ứng dụng:
Bài Toán 1:Cho x,y là các số thực dương thỏa x+y=2. Chứng minh rằng: x3y3(x3+y3)≤2
Bài Toán 2: Cho a,b,c là các số thực dương thỏa mãn abc=1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức : a2+a+1a3+b2+b+1b3+c2+c+1c3
Bài Toán 3: [Viet Hung 99] Cho a,b,c là các số thực dương. Chứng minh rằng: 2b+ca+3b+2c+ab+3c+2a+bc+3a≥4
Bài Toán 4:Cho a,b,c là các số thực dương thỏa mãn điều kiện a2+b2+c2=1. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức: b+ca2+c+ab2+a+bc2 Bài Toán 5:Chứng minh bất đẳng thức sau đúng với mọi x,y,z dương. x2y2+z2+y2z2+x2+z2x2+y2≤2(x3+y3+z3) BÀI TOÁN CHƯA CÓ LỜI GIẢI: Bài toán 13:Trích Vietnamese IMO TST 2001 Cho x,y,z là các số thực dương thỏa 2x+4y+7z=2xyz
Tìm min của biểu thức
P = x+y+z Bài 15 :cho a,b,c >0 tìm max p=a2+ab+bcab+b2+bc+acbc+c2+ac+abac
Mở hàng )
Ta có: x3y3(x3+y3)=x3y3(x+y)(x2−xy+y2)=2x3y3(4−3xy) Ta chứng minh: x3y3(4−3xy)≤1 ⇔3x4y4−4x3y3+1≥0 ⇔(xy−1)2(3x2y2+2xy+1)≥0 Bất đẳng thức cuối luôn đúng. Vậy ta có đpcm.
Dấu "=" xảy ra⇔x=y=1
Áp dụng bất đẳng thức AM-GM ta có: a−a2+a+1a3=a2+a+1a2+a≤3aa2+1=3a+31 ⇒∑a2+a+1a3≥32∑a−1≥32.33abc−1=1 Dấu "=" xảy ra⇔a=b=c=1
P/s: Một lời góp ý nhỏ dành cho chủ pic này: Với trình độ của các thành viên ở diễn đàn ta hiện nay thì những bài này có vẻ hơi quá tầm. Vì vậy anh nghĩ ta nên ra nhiều bài "dễ thở" hơn và 1 tuần thì chỉ nên ra từ 1 đến 2 bài khó như thế này sẽ hợp lí hơn.
Ok anh @batman1907 , Em sẽ giảm bớt độ khó của từng bài , thay vào đó là những bài Toán dễ hơn
-> @Viet Hung 99
2b+ca+3b+2c+ab+3c+2a+bc+3a≥4 ⟺(2b+ca+3b−1)+(2c+ab+3c−1)+(2a+bc+3a−1)≥1 ⟺2b+ca+b−c+2c+ab+c−a+2a+bc+a−b≥1
Áp dụng bất đẳng thức Cauchy - Schwarz ta có: 2b+ca+b−c+2c+ab+c−a+2a+bc+a−b=(2b+c)(a+b−c)(a+b−c)2+(2c+a)(b+c−a)(b+c−a)2+(2a+b)(c+a−b)(c+a−b)2 ≥(2b+c)(a+b−c)+(2c+a)(b+c−a)+(2a+b)(c+a−b)(a+b+c)2 =a2+b2+c2+2ab+2bc+2ca(a+b+c)2=(a+b+c)2(a+b+c)2=1
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi: a=b=c
Theo AM - GM ta có: (a2+b2+c2)(ab+bc+ca)2≤[3a2+b2+c2+2(ab+bc+ca)]3=27(a+b+c)6 ⇒ab+bc+ca≤33(a+b+c)3
Sử dụng bổ đề xa2+yb2+zc2≥3(x+y+z)(a+b+c)3 ta có: ∑b+ca2=∑ab+caa3≥6(ab+bc+ca)(a+b+c)3≥6.33(a+b+c)3(a+b+c)3=23
Đề xuất một vài bài nhẹ nhàng hơn!! Bài toán 6:Cho a là số thực dương.Tìm min của :A=a2+a1−2a Bài toán 7:Cho x>1.Tìm min của biểu thức: B=32x+x−14+1 Bài toán 8:Cho a+b+c≤3.Tìm min : a2+2bc1+b2+2ca1+c2+2ab1 Bài toán 9 :Cho a,b,c là các số thực dương.CMR: bca3+cab3+abc3≥a+b+c3(a2+b2+c2)
Ta đi chứng minh bổ đề sau: x2+y2+z2≥∑y+zx(y2+z2) ∑b+cab(a−b)+ca(a−c)≥0⟺∑[(b+c)ab(a−b)+b+cca(a−c)]≥0 ⟺∑[b+cab(a−b)+c+aba(b−a)]≥0⟺∑(b+c)(c+a)ab(a−b)2≥0
Bất đẳng thức cần chứng minh tương đương với: ⟺(x2y2+z2+y2z2+x2+z2x2+y2)2≤2(x3+y3+z3)2
Áp dụng bất đẳng thức C-B-S ta có: 2(x3+y3+z3)2≥32(x3+y3+z3)(x+y+z)(x2+y2+z2) ≥32[∑x4+∑x3(y+z)][∑y+zx(y2+z2)] ≥32[21∑x3(y+z)+∑x3(y+z)][∑y+zx(y2+z2)] =[∑x3(y+z)][∑y+zx(y2+z2)]≥∑x2y2+z2
Đẳng thức xảy ra khi: x=y=z
bca3+cab3+abc3≥a+b+c3(a2+b2+c2) ⟺(a4+b4+c4)(a+b+c)≥3abc(a2+b2+c2)
Ta có: a4+b4+c4≥3(a2+b2+c2)2⟺(a2−b2)2+(b2+c2)2+(c2−a2)2≥0 ⟹(a4+b4+c4)(a+b+c)≥3(a2+b2+c2)2(a+b+c) ≥(a2+b2+c2)333a2b2c233abc=3abc(a2+b2+c2)
Đẳng thức xảy ra khi: a=b=c
Đề xuất một vài bài nhẹ nhàng hơn!! Bài toán 6:Cho a là số thực dương.Tìm min của :A=a2+a1−2a Bài toán 7:Cho x>1.Tìm min của biểu thức: B=32x+x−14+1 Bài toán 8:Cho a+b+c≤3.Tìm min : a2+2bc1+b2+2ca1+c2+2ab1 Bài toán 9 :Cho a,b,c là các số thực dương.CMR: bca3+cab3+abc3≥a+b+c3(a2+b2+c2)
Bài toán 6: A=a2+a1−2a≥2a−1+a1−2a=a−2a+1+a+a1−2≥(a−1)2+2.a.a1−2≥0+2−2=0
Dấu '=' khi x=1.
Bài toán 7: B=32x+x−14+1B=32x−2+2+x−14+1B=32(x−1)+x−14+35≥2.32(x−1).x−14+35=35+46
Dấu '=' khi x=6+1.
Bài toán 8:
Áp dụng bất đẳng thức phụ dạng 3 số : a1+b1+c1≥a+b+c9.
Muốn chứng minh cái này thì ta sẽ chứng minh:(a+b+c)(a1+b1+c1)≥9.Sau đó nhân vào áp dụng AM-GM 3 số là sẽ ra điều phải chứng minh .
Áp dụng điều trên vào ta có: a2+2bc1+b2+2ca1+c2+2ab1≥a2+b2+c2+2ab+2bc+2ca9=(a+b+c)29≥329=1
Dấu '=' xảy ra khi a=b=c=1.
Sau đây mình sẽ post các bài bất đẳng thức của các trường của cả nước theo mức độ tăng dần.Và khi giải bài thì các bạn nên có vài dòng định hướng lời giải để khi người khác nhìn vào sẽ có hiểu được cách tư duy của bạn .Từ đó có thể có thêm kinh nghiệm hơn!! Bài toán 10:(Trích đề thi tuyển sinh lớp 10 chuyên Khoa học Tự nhiên 2002-2003)
Cho x,y,z là các số thực dương thay đổi thõa mãn x2+y2+z2≤3.Tìm min của biểu thức: P=1+xy1+1+yz1+1+zx1. Bài toán 11:(Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 tỉnh thái bình năm 2005-2006)
Cho các số thực dương x,y,z thõa mãn x+y+z=1.Chứng minh rằng: 2x2+xy+2y2+2y2+yz+2z2+2z2+zx+2x2≥5 Bài toán 12 :(Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 chuyên Toán THPT Trần Đại Nghĩa năm 2003-2004)
Cho các số thực dương x,y,z thõa x3+y3+z3=1.Chứng minh: 1−x2x2+1−y2y2+1−z2z2
Sau đây mình sẽ post các bài bất đẳng thức của các trường của cả nước theo mức độ tăng dần.Và khi giải bài thì các bạn nên có vài dòng định hướng lời giải để khi người khác nhìn vào sẽ có hiểu được cách tư duy của bạn .Từ đó có thể có thêm kinh nghiệm hơn!! Bài toán 10:(Trích đề thi tuyển sinh lớp 10 chuyên Khoa học Tự nhiên 2002-2003)
Cho x,y,z là các số thực dương thay đổi thõa mãn x2+y2+z2≤3.Tìm min của biểu thức: P=1+xy1+1+yz1+1+zx1. Bài toán 11:(Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 tỉnh thái bình năm 2005-2006)
Cho các số thực dương x,y,z thõa mãn x+y+z=1.Chứng minh rằng: 2x2+xy+2y2+2y2+yz+2z2+2z2+zx+2x2≥5 Bài toán 12 :(Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 chuyên Toán THPT Trần Đại Nghĩa năm 2003-2004)
Cho các số thực dương x,y,z thõa x3+y3+z3=1.Chứng minh: 1−x2x2+1−y2y2+1−z2z2
Bài toán 10:
Dễ thấy điểm rơi của bài sẽ xảy ra khi x=y=z..
Ở dưới mẫu xuất hiện xy,yz,xz và đề bài cho giá trị của biểu thức x2+y2+z2=3 nên ta sẽ nghĩ ngay tới việc sẽ áp dụng xy+yz+zx≤x2+y2+z2=3...
Nhưng xy,yz,xz xuất hiện riêng ở từng mẫu nên chúng ta cần phải tìm kiếm một bất đẳng thức có thể liên kết xy,yz,xz lại với nhau.Nghĩ ngay tới bất đẳng thức phụ ba số a1+b1+c1≥a+b+c9....Và khi kiểm tra lại chiều của bất đẳng thức chứng minh thì thấy hoàn toàn hợp lý.Do đó ta có lời giải như sau: 1+xy1+1+yz1+1+zx1≥3+xy+yz+zx9≥3+x2+y2+z29=3+39=23.
Dấu '=' xảy ra khi x=y=z=1.
Bài toán 11:
Dễ thấy 2x2+xy+2y2 là một cái căn có chứa đa thức bậc 2 trong căn và đề bài cho x+y+z=1 vậy nếu chúng ta có thể đưa về dạng:2x2+xy+2y2=m(x+y)2=m(x+y) thì khi đó t chỉ cần đặt nhân tử sẽ hoàn thành..
Nhưng rõ ràng khi nhìn vào biểu thức thì sẽ khó đưa được về dạng như trên .Nghĩ ngay tới hướng khác đưa về dạng : 2x2+xy+2y2=m(x+y)2+n(x−y)2≥m(x+y)2=m(x+y).Thì khi đó cũng như trên bài toán sẽ trở nên đơn giản hơn...
Việc bây giờ ta sẽ đi tìm xem có cặp m,n nào thõa mã không?.Giả sử: 2x2+xy+2y2=m(x+y)2+n(x−y)2⇒2x2+xy+2y2=x2(m+n)+2xy(m−n)+y2(m+n).
Tới đây bằng việc cân bằng hệ số thì cần tìm m,n sao cho : {m+n=22(m−n)=1⇒⎩⎪⎪⎨⎪⎪⎧m=45n=43.
Từ đó ta có cách tách sau: 2x2+xy+2y2=45(x+y)2+43(x−y)2≥45(x+y)2=25(x+y)⇒∑2x2+xy+2y2≥5(x+y+z)=5(dpcm).
Dấu '=' khi x=y=z=31.
Bài toán 12:
Để ý ở dưới mẫu :có 1−x2 và để ý rằng : x1−x2=x2(1−x2)≤2x2+1−x2=21.
Từ đó ta có:1−x2x2+1−y2y2+1−y2y2=x2(1−x2)x3+y2(1−y2)y3+z2(1−z2)z3≥2x3+2y3+2z3=2(x3+y3+z3)=2.
Dấu '=' khi :2x2=1⇒x=y=z=21.Nhưng khi thay vào thì x3+y3+z3=1.Do đó không xảy ra dấu '='.
Bài toán 14:
Ta có HĐT: x3+y3+z3−3xyz=(x+y+z)(x2+y2+z2−xy−yz−zx)
=> x2+y2+z2−xy−yz−zx=x+y+zx3+y3+z3−3xyz=6x3+y3+z3−3xyz
=> x2+y2+z2−xy−yz−zx+xyz=6x3+y3+z3−3xyz+xyz=6x3+y3+z3+3xyz
Cần cm x3+y3+z3+3xyz≥48
Ta có: x3+y3+z3=(x+y+z)3−3(x+y)(y+z)(z+x)=216−3(6−x)(6−y)(6−z)=216−18(xy+yz+zx)+3xyz
Do đó x3+y3+z3+3xyz=216−18(xy+yz+zx)+6xyz (1)
Ta có BĐT phụ vs x,y,z là 3 cạnh của tam giác: xyz≥(x+y−z)(y+z−x)(z+x−y)
Áp dụng BĐT AM-GM ta có (x+y−z)(y+z−x)≤4[(x+y−z)+(y+z−x)]2=y2.
Tương tự rồi nhân vs nhau ta đc BĐT trên
Áp dụng BĐT trên vào ta có: xyz≥(x+y−z)(y+z−x)(z+x−y)=(6−2x)(6−2y)(6−2z) ⟺xyz≥24(xy+yz+zx)−8xyz−216 ⟺9xyz≥24(xy+yz+zx)−216 ⟺6xyz≥16(xy+yz+zx)−144 (2)
Từ (1) và (2)
=> x3+y3+z3+3xyz≥72−2(xy+yz+zx)≥72−2.31(x+y+z)2 (áp dụng BĐT xy+yz+zx≤31(x+y+z)2 ⟺x3+y3+z3+3xyz≥48 (đpcm)
Dấu "=" xảy ra khi x=y=z=2
Hôm trước chả để ý ._. Cứ ngồi làm mà không thử vài giá trị. Đề sai rồi nhé phải là ≤21 mới đúng.
$\sum \dfrac{a}{a^2+2b+3}
\\\leq \sum \dfrac{a}{2(a+b+1)}
\\DPCM \sum \dfrac{a}{a+b+1} \leq 1
\\\Rightarrow 3- \sum \dfrac{a}{a+b+1} \geq 2
\\\Rightarrow \sum \dfrac{b+1}{a+b+1} \geq 2$
Ta có:
$\sum \dfrac{b+1}{a+b+1}
\\=\sum \dfrac{(b+1)^2}{(a+b+1)(b+1)}
\\\geq \sum \dfrac{(a+b+c+3)^2}{a^2+b^2+c^2+ab+bc+ca+3a+3b+3c+3}
\\ \sum \dfrac{2(a+b+c+3)^2}{2a^2+2b^2+2c^2+2ab+2bc+2ca+6a+6b+6c+6}
\\=\sum \dfrac{2(a+b+c+3)^2}{a^2+b^2+c^2+2ab+2bc+2ca+6a+6b+6c+9}
\\=\sum \dfrac{2(a+b+c+3)^2}{(a+b+c+3)^2}
\\=2$
Do đó có điều phải chứng minh.
Dấu '=' khi a=b=c=1.
P/s: Lâu không vào topic. Khởi động lại topic nào ^^. @Hoàng Quốc Khánh@Viet Hung 99@kingsman(lht 2k2)@Nữ Thần Mặt Trăng@Thủ Mộ Lão Nhân@hieu030103@Ray Kevin ,@huonggiangnb2002 ,@Eddie225 ,@Hoàng Đình Nhật
Bài 17: (Sưu tầm)
Cho x≥1,y≥1 và z≥1. Chứng minh rằng: 1+x31+1+y31+1+z31≥1+xyz3 Bài 18: (Bài tồn đọng của diễn đàn)
Cho a,b,c>0. Chứng minh rằng: a+b1+b+c1+c+a1+23abc1≥(a+b)(b+c)(c+a)(a+b+c+3abc)2 Bài 19: (Sưu tầm)
Cho a,b,c là các số thực không âm. Chứng minh rằng: a2+b2+c2+2abc+1≥2(ab+bc+ca)
Quất ngay thôi :v
Theo nguyên lí [TEX]Dirichlet[/TEX] thì trong 3 số [TEX]a-1,b-1,c-1[/TEX] sẽ có hai số không âm
Giả sử đó là [TEX]a-1[/TEX] và [TEX]b-1[/TEX] [TEX]\implies (a-1)(b-1) \geqslant 0 \iff abc \geqslant ac+bc-c[/TEX]
Do đó, bất đẳng thức đã cho tương đương với: [TEX]a^2+b^2+c^2 +1 \geqslant 2ab-2c \iff (a-b)^2+(c+1)^2 \geqslant 0[/TEX] (luôn đúng)