Vật lí [Vật lí 9]tóm tắt kiến thức phần điện từ học

C

codonmaithoi_9a

Last edited by a moderator:
C

cry_with_me

1. Nam châm
* Nam châm có đặc tính là hút được sắt, thép, niken, cooban...tính chất đó gọi là từ tính. Nam châm vĩnh cửu có từ tính giữ được lâu dài.
* Nam châm nào cũng có hai từ cực . Khi để tự do, cực luôn luôn hướng về phương Bắc gọi là cực Bắc (N), cực luôn luôn hướng về phía Nam gọi là cực Nam (S).
* Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên thì đẩy nhau khác tên thì hút nhau.
2. Tác dụng của dòng điện - Từ trường
* Dòng điện tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần đó ta nói dòng điện có tác dụng từ.
* Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại một từ trường. Nhờ có từ trường mà nam châm hoặc dòng điện tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong nó.
* Ta nhận biết từ trường bằng nam châm thử (kim nam châm để tự do à nha ;) ) Nơi nào có lực tác dụng lên nam châm thử thì nới đó có từ trường.
3. Từ phổ - Đường sức từ
* Để nhận biết hình ảnh của từ trường và nghiên cứu từ tính của nó người ta dụng từ phổ.
* Các đường sức từ có chiều nhất định. Người ta quy ước chiều đường sức từ tại một điểm là chiều đi từ cực Nam đến cực Bắc xuyên dọc theo trục cảu nam châm được đặt cân bằng trên đường sức đó. Bên ngoài của thanh nam châm, đường sức từ có hướng đi ra ở cực Bắc và đi và ở cực Nam ( Các bạn tham khảo hình vẽ ở SGK/63 để hiểu thêm nhé :) )
* Dòng điện chạy trong một ống dây điện tạo ra một từ trường giống như từ trường của một thanh nam châm. Phần từ phổ ở bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua giống như phần từ phổ ở bên ngoài của nam châm. trong lòng ống dây đường sức từ là những đường thẳng song song với trục ống dây.
200px-Magnetfeld-Helmholtzspule.gif
* Để xác định chiều đường sức từ chạy trong các vòng dây người ta sử dụng quy tắc nắm tay phải.
* Quy tắc năm bàn tay phải: Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, thì chiều ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
4. Sự nhiễm từ của sắt và thép
200px-Quy_tac_ban_tay_phai.jpg
* Trong từ trường sắt, thép, cooba, niken...đều bị nhiễm từ tức là trở nên có từ tính.
* Sau khi bị nhiễm từ, sắt non sẽ bị mất ngay từ tính nếu đưa ra khỏi từ trường, trái lại thép sẽ được giữ từ tính lâu dài.
5. Lực điện từ và động cơ điện một chiều
* Lực điện từ là lực mà từ trường tác dụng lên một đoạn dây daanxcos dòng điện chạy qua đặt trong từ trường.
* Chiều của lực điện từ tác dụng lên một đoạn dây dẫn có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào chiều dòng điện và chiều đường sức từ.
* Để xác đinh chiều cảu lực điện từ, ta áp dụng quy tắc bàn tay trái: Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra [TEX]90^0[/TEX] chỉ chiều của lực điện từ.
220px-MehanU%C4%8Din1.jpg
B- Phương pháp giải bài tập
1. Nắm được các đặc tính của nam châm đó là:
- Hút sắt
- Nam châm tự do luôn đinh hướng theo hướng Bắc-Nam
- Tương tác lực từ với các nam châm đặt gần nhau.
2. Quy ước về chiều đường sức từ
* Kim nam châm: Đi từ cực Nam sang cực Bắc dọc theo trục của kim.
* Dùng quy tắc nắm tay phải để xác định đường sức từ trong lòng ống dây căn cứ vào chiều dòng điện.
3. Tăng hoặc giảm lực từ của nam châm điện bằng các cách:
- Thay đổi cường độ dòng điện chay qua các vòng dây.
- Thay đổi số vòng dây
- Thay lõi sắt có độ nhiễm từ mạnh hay yếu.
4. Lực điện từ
- Chiều của lực điệnt ừ phụ thuộc vào chiều dòng điện và chiều của đường sức từ. Áp dụng quy tắc bàn tay trái để xác định một trong ba yếu tố.
 
Top Bottom