- 29 Tháng mười 2018
- 3,304
- 4,365
- 561
- TP Hồ Chí Minh
- THCS Nguyễn Hiền
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
[BẠN CÓ BIẾT???]
[TỤC "ĐA HẬU" VÀ CUNG ĐẤU NHÀ LÝ]
Ở chế độ phong kiến Việt Nam, các vị vua có thể có nhiều thê thiếp, riêng Hậu thì chỉ lập một. Ấy nhưng các vua nhà Lý (1009 - 1225) thì không thế....
1.Tục “đa hậu” của nhà Lý
Đinh Tiên Hoàng là vị vua đầu tiên lập nhiều hoàng hậu (những 5 bà). Sau đến hai triều Lê, Lý cũng phần nhiều bắt chước làm theo. Đại Việt sử ký tiền biên cho biết, Lý Thái Tổ mới lên ngôi “Lập sáu hoàng hậu”. Năm Bính Thìn (1016), vua lập tiếp ba Hoàng hậu, là vị vua có nhiều Hoàng hậu nhất trong các vua Việt. Con cháu vua Lý Thái Tổ cũng noi gương “đa hậu” mà lập nhiều chính cung.
Trải 8 đời vua nhà Lý, thì có 5 đời vua lập nhiều hơn một Hoàng hậu, những vua lập phi thì cũng không ít. Từ tục “đa hậu” này, đã dẫn đến nhiều hệ quả...
2. Các cuộc tranh giành ngôi báu
Đây là triều đại có nhiều cuộc tranh giành ngôi báu nhất trong các triều đại phong kiến nước Nam với sự dự phần to lớn của lệ “đa hậu”, dẫn tới từ nơi hậu cung của các bà hậu, bà phi cho tới nơi phủ đình của các vương đều đấu đá, tranh giành quyền lực.
Năm 1028, Loạn tam vương xảy ra. Khi vua Lý Thái Tổ băng, Hoàng Thái tử Phật Mã lên ngôi theo di mệnh. Nhưng những người con khác của Lý Thái Tổ lại hùa với nhau thực hiện mưu thoán đoạt. Ba vương Đông Chinh, Dực Thánh và Vũ Đức đem quân phục sẵn trong cấm thành, đợi Thái tử đến thì đánh úp cướp ngôi. Nhưng sau loạn tam vương bị dẹp.
Lý do là vì nhà Lý phong cho các con của Hoàng hậu làm vương, dẫn đến việc ai cũng nuôi mộng ngôi cao. Bởi vậy khi có một người lên ngôi, các vương khác đem lòng ghen tức mà gây loạn.
Đời Lý Thần Tông không lập nhiều Hoàng hậu như các vua đời trước. Nhưng việc không dứt khoát, rõ ràng của vua Lý Thần Tông cũng gây nên cái họa đoạt vị từ thời ông còn ở dương thế.
Theo lệ, con dòng đích do Hoàng hậu sinh ra được nối ngôi. Nhưng tháng 5 năm Nhâm Tý (1132), hoàng thứ trưởng tử Thiên Lộc sinh ra trước.
Vua Thần Tông mừng lắm, lập làm con thừa tự nối long ngai cho mình về sau. Nhưng đến năm Bính Thìn (1136), Hoàng trưởng tử Thiên Tộ lại được Cảm Thánh phu nhân sinh ra.
Năm Mậu Ngọ (1138) vua mới 23 tuổi nhưng thể chất đã gần đất xa trời. Ba phu nhân là Cảm Thánh, Nhật Phụng và Phụng Thánh muốn đổi lập thái tử khác, sai người đút của cho Tham tri chính sự Từ Văn Thông dặn nếu có vâng mệnh thảo di chiếu thì chớ bỏ lời của ba phu nhân.
Đến khi vua ốm nặng sai soạn di chiếu, Văn Thông cứ cầm bút mà không viết. Một lát ba phu nhân đến, khóc lóc nghẹn ngào nói rằng:
- Bọn thiếp nghe rằng đời xưa lập con nối ngôi thì lập con đích chứ không lập con thứ. Thiên Lộc là con của người thiếp được vua yêu, nếu cho nối ngôi thì người mẹ tất sẽ tiếm lấn, sinh lòng nghen ghét làm hại, như thế thì mẹ con bọn thiếp tránh sao khỏi nạn?
Vua Thần Tông lúc này đã sắp mất, nghe lời ba bà vợ hùa vào xin thống thiết thì mủi lòng, thay đổi luôn di chiếu cho Thiên Tộ nối ngôi.
Vua chết, Thiên Tộ 3 tuổi lên ngôi, tức vua Lý Anh Tông. Thiên Lộc dù lớn tuổi hơn nhưng lại con của bậc thê thiếp, trước đó được lập lên nối ngôi, giờ lại bị giáng làm Minh Đạo vương nên uất ức.
Sự tranh đấu nơi hậu cung
Chốn hậu cung nơi các bà hoàng hậu, những người tham dự chính vào tục “đa hậu” cũng tranh đấu quyết liệt.
Ỷ Lan sinh được Hoàng Thái tử Lý Càn Đức nên vua Thánh Tông lập làm Thần phi. Còn chính cung Hoàng hậu Thượng Dương không có con trai nối dõi. Khi Càn Đức 7 tuổi lên ngôi năm Nhâm Tý (1072), tức là vua Lý Nhân Tông, Thái hậu Thượng Dương buông rèm nhiếp chính. Ỷ Lan tủi thân trách con trai:
“Mẹ đây khó nhọc mới có ngày nay, bây giờ để cho người khác ngồi hưởng phú quý, thì đặt mẹ ở địa vị nào?”.
Vua còn nhỏ tuổi, không biết phân biệt phải trái, bèn giam Thượng Dương Thái hậu, bắt ép phải chết cùng 72 cung nữ để chôn theo ở lăng vua Thánh Tông, rồi tôn mẹ làm Hoàng thái hậu. Chỉ vì sự đố kỵ đàn bà mà Thượng Dương Thái hậu hàm oan về nơi cửu tuyền.
Sau này, việc lên ngôi của vua Anh Tông cũng nhờ vào sự “đồng tâm, hiệp lực” của ba bà phu nhân Cảm Thánh, Nhật Phụng và Phụng Thánh. Một lẽ sâu xa hơn, đó chính là sự đố kỵ về danh phận của ba bà với người thiếp yêu của vua Lý Thần Tông mà ra, nên mới có việc đút lót vàng bạc cho Từ Văn Thông, mới có việc than khóc với Thần Tông để đưa Thiên Tộ thay Thiên Lộc.
Chẳng biết có phải thấy tục đa hậu gây ra nhiều phiền toái lắm chăng mà từ đó về sau, các vị vua chỉ lập một hoàng hậu duy nhất, còn phi tần, mỹ nữ, cung nhân thì tùy nghi mà nhiều ít..
---------
Nguồn: Đình Ba (baophapluat.vn)
---------
[TỤC "ĐA HẬU" VÀ CUNG ĐẤU NHÀ LÝ]
Ở chế độ phong kiến Việt Nam, các vị vua có thể có nhiều thê thiếp, riêng Hậu thì chỉ lập một. Ấy nhưng các vua nhà Lý (1009 - 1225) thì không thế....
1.Tục “đa hậu” của nhà Lý
Đinh Tiên Hoàng là vị vua đầu tiên lập nhiều hoàng hậu (những 5 bà). Sau đến hai triều Lê, Lý cũng phần nhiều bắt chước làm theo. Đại Việt sử ký tiền biên cho biết, Lý Thái Tổ mới lên ngôi “Lập sáu hoàng hậu”. Năm Bính Thìn (1016), vua lập tiếp ba Hoàng hậu, là vị vua có nhiều Hoàng hậu nhất trong các vua Việt. Con cháu vua Lý Thái Tổ cũng noi gương “đa hậu” mà lập nhiều chính cung.
Trải 8 đời vua nhà Lý, thì có 5 đời vua lập nhiều hơn một Hoàng hậu, những vua lập phi thì cũng không ít. Từ tục “đa hậu” này, đã dẫn đến nhiều hệ quả...
2. Các cuộc tranh giành ngôi báu
Đây là triều đại có nhiều cuộc tranh giành ngôi báu nhất trong các triều đại phong kiến nước Nam với sự dự phần to lớn của lệ “đa hậu”, dẫn tới từ nơi hậu cung của các bà hậu, bà phi cho tới nơi phủ đình của các vương đều đấu đá, tranh giành quyền lực.
Năm 1028, Loạn tam vương xảy ra. Khi vua Lý Thái Tổ băng, Hoàng Thái tử Phật Mã lên ngôi theo di mệnh. Nhưng những người con khác của Lý Thái Tổ lại hùa với nhau thực hiện mưu thoán đoạt. Ba vương Đông Chinh, Dực Thánh và Vũ Đức đem quân phục sẵn trong cấm thành, đợi Thái tử đến thì đánh úp cướp ngôi. Nhưng sau loạn tam vương bị dẹp.
Lý do là vì nhà Lý phong cho các con của Hoàng hậu làm vương, dẫn đến việc ai cũng nuôi mộng ngôi cao. Bởi vậy khi có một người lên ngôi, các vương khác đem lòng ghen tức mà gây loạn.
Đời Lý Thần Tông không lập nhiều Hoàng hậu như các vua đời trước. Nhưng việc không dứt khoát, rõ ràng của vua Lý Thần Tông cũng gây nên cái họa đoạt vị từ thời ông còn ở dương thế.
Theo lệ, con dòng đích do Hoàng hậu sinh ra được nối ngôi. Nhưng tháng 5 năm Nhâm Tý (1132), hoàng thứ trưởng tử Thiên Lộc sinh ra trước.
Vua Thần Tông mừng lắm, lập làm con thừa tự nối long ngai cho mình về sau. Nhưng đến năm Bính Thìn (1136), Hoàng trưởng tử Thiên Tộ lại được Cảm Thánh phu nhân sinh ra.
Năm Mậu Ngọ (1138) vua mới 23 tuổi nhưng thể chất đã gần đất xa trời. Ba phu nhân là Cảm Thánh, Nhật Phụng và Phụng Thánh muốn đổi lập thái tử khác, sai người đút của cho Tham tri chính sự Từ Văn Thông dặn nếu có vâng mệnh thảo di chiếu thì chớ bỏ lời của ba phu nhân.
Đến khi vua ốm nặng sai soạn di chiếu, Văn Thông cứ cầm bút mà không viết. Một lát ba phu nhân đến, khóc lóc nghẹn ngào nói rằng:
- Bọn thiếp nghe rằng đời xưa lập con nối ngôi thì lập con đích chứ không lập con thứ. Thiên Lộc là con của người thiếp được vua yêu, nếu cho nối ngôi thì người mẹ tất sẽ tiếm lấn, sinh lòng nghen ghét làm hại, như thế thì mẹ con bọn thiếp tránh sao khỏi nạn?
Vua Thần Tông lúc này đã sắp mất, nghe lời ba bà vợ hùa vào xin thống thiết thì mủi lòng, thay đổi luôn di chiếu cho Thiên Tộ nối ngôi.
Vua chết, Thiên Tộ 3 tuổi lên ngôi, tức vua Lý Anh Tông. Thiên Lộc dù lớn tuổi hơn nhưng lại con của bậc thê thiếp, trước đó được lập lên nối ngôi, giờ lại bị giáng làm Minh Đạo vương nên uất ức.
Sự tranh đấu nơi hậu cung
Chốn hậu cung nơi các bà hoàng hậu, những người tham dự chính vào tục “đa hậu” cũng tranh đấu quyết liệt.
Ỷ Lan sinh được Hoàng Thái tử Lý Càn Đức nên vua Thánh Tông lập làm Thần phi. Còn chính cung Hoàng hậu Thượng Dương không có con trai nối dõi. Khi Càn Đức 7 tuổi lên ngôi năm Nhâm Tý (1072), tức là vua Lý Nhân Tông, Thái hậu Thượng Dương buông rèm nhiếp chính. Ỷ Lan tủi thân trách con trai:
“Mẹ đây khó nhọc mới có ngày nay, bây giờ để cho người khác ngồi hưởng phú quý, thì đặt mẹ ở địa vị nào?”.
Vua còn nhỏ tuổi, không biết phân biệt phải trái, bèn giam Thượng Dương Thái hậu, bắt ép phải chết cùng 72 cung nữ để chôn theo ở lăng vua Thánh Tông, rồi tôn mẹ làm Hoàng thái hậu. Chỉ vì sự đố kỵ đàn bà mà Thượng Dương Thái hậu hàm oan về nơi cửu tuyền.
Sau này, việc lên ngôi của vua Anh Tông cũng nhờ vào sự “đồng tâm, hiệp lực” của ba bà phu nhân Cảm Thánh, Nhật Phụng và Phụng Thánh. Một lẽ sâu xa hơn, đó chính là sự đố kỵ về danh phận của ba bà với người thiếp yêu của vua Lý Thần Tông mà ra, nên mới có việc đút lót vàng bạc cho Từ Văn Thông, mới có việc than khóc với Thần Tông để đưa Thiên Tộ thay Thiên Lộc.
Chẳng biết có phải thấy tục đa hậu gây ra nhiều phiền toái lắm chăng mà từ đó về sau, các vị vua chỉ lập một hoàng hậu duy nhất, còn phi tần, mỹ nữ, cung nhân thì tùy nghi mà nhiều ít..
---------
Nguồn: Đình Ba (baophapluat.vn)
---------