CLB lịch sử Sài Gòn năm 1865 qua ghi chép của người nước ngoài

Thái Minh Quân

Cựu Cố vấn Lịch sử | Cựu Chủ nhiệm CLB Lịch sử
Thành viên
29 Tháng mười 2018
3,304
4,365
561
TP Hồ Chí Minh
THCS Nguyễn Hiền
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

Bài viết này là từ quyển The Straits of Malacca, Indo-China, and China or, Ten years' travels, adventures, and residence abroad - 1875
Tác giả là một vị du hành gia và nhiếp ảnh gia tên là John Thomson, và ông đã chụp lại những bức ảnh về Sài Gòn thời những năm 1865 rất đẹp.
Trong quyển sách này, ông Thomson đã kể lại về những nơi ông đã đi qua ra sao, mà trong đó có đoạn về Sài Gòn vào năm 1865.

*****
Chương VI
Sài Gòn; Bến cảng - Phố thị - Cộng đồng thường trú ngoại kiều - Chợ Lớn, Phố Tàu - Cư ngụ trên sông - Các phong tục của người Nam Kỳ - Những thương nhân người Hoa - Thôn người Nam Kỳ tại Chợ Quán - Thầy pháp sư - Bãi Tha Ma - (ông) Petrus Ký
Saigon, tại Nam Kỳ (French Cochinchina), là nơi mà một nhánh của con sông Mekong vĩ đại dẫn vào, và dù lòng sông hẹp lẫn khúc khuỷu, nhưng tuy vậy, các tàu thuyền với trọng tải nặng nhất vẫn có thể lưu hành trên sông. Bản thân khu phố thị Saigon có một bộ dạng vui tươi, hay ít nhất, là đã có vẻ như thế trong thời gian mà tôi thăm viếng; nhưng Saigon có vẻ hơi lộn xộn. Đối diện với khu định cư Saigon là một bến cảng rộng rãi, gồm một xưởng đóng tàu (floating-dock), và một hải đội bao gồm các con tàu bọc sắt, cùng các con tàu chạy bằng hơi nước thuộc hãng hải vận Messageries Maritimes và những hãng thương mại tư nhân khác, được thả neo bên cạnh những con tàu square rig đang chờ đợi các lô hàng gạo, là sản phẩm chính đến từ những vùng đồng bằng phù sa rộng mênh mông của miền Nam Việt Nam (southern Cochinchina). Dọc theo bờ sông Saigon là một dãy dài những hàng quán cà phê và các văn phòng mậu dịch hoặc văn phòng chính phủ thấp bé, bị che phủ đi bởi những lá cờ của những tòa lãnh sự quán khác nhau, trong khi tòa nhà cao nhất tại đây lại là một tòa nhà khách sạn đang được dựng lên, và nó hứa hẹn sẽ trở thành một cơ ngơi rất đồ sộ.
Các con lộ san phẳng rộng rãi, với những hàng cây được trồng ở hai bên đường, dài đến khuất mắt và thẳng tắp tuyệt hảo trên mọi vùng miền, là một nét hấp dẫn của Saigon; điều ấy cho thấy rằng Chính Quyền đã nhanh chóng và không ngại việc phí tổn trong việc thông qua các biện pháp đã góp phần cụ thể vào (việc nâng cao tình trạng) y tế và lợi ích dành cho cộng đồng.
Đối với chính các trú nhân, họ trang hoàng nhà cửa của họ với nhiều tiện nghi và hàng xa xỉ đến từ quê nhà. Tuy vậy, theo như tôi phán đoán, phần lớn việc thương mại tại Sài Gòn là nằm trong tay của người Anh và người Đức. Trong khi có một số lớn nhà cửa của người Pháp tại Sài Gòn, nhưng người thương nhân Pháp, vì lý do nào đó, có vẻ như vẫn tiếp tục việc kinh doanh của ông ta ở một mức độ lịch sự dễ dãi và nhẹ nhàng nhưng cân nhắc tao nhã, khiến công việc kinh doanh của ông ta thành ra như là một phương tiện để đáp ứng cho lối sống dễ chịu thoải mái, hơn là một công cụ mà, sau những ngày làm việc mệt nhọc, những đêm mất ngủ, và sự phấn đấu không ngừng, sẽ giúp ông ấy giật lại sự sung túc ra khỏi từ đôi bàn tay của (thần) may rủi.
Thật thú vị khi ghi nhận về một ngày tại Sài Gòn đã diễn ra như thế nào. (Bắt đầu là), khoảng năm giờ rưỡi hay sáu giờ sáng, gã gia nhân (người Hoa) sẽ gõ cửa: "Tuan bangon adda copee!" "Thưa ngài, xin thức dậy, cà phê đã sẵn sàng", đó là lời loan báo mà anh ta thốt ra, bằng tiếng Mã Lai, là thứ ngôn ngữ mà người Hoa Singapore dùng. Khoan khái nhâm nhi một cốc cà phê hương vị Parisian thứ thiệt, nhân tiện nhấm nháp đĩa trái cây vừa được hái, vị thương nhân , trong bajo [Brian chú: không rõ bajo là gì] và pyjamas (đồ ngủ), bước xuống phòng làm việc ở tầng trệt, và ở đây, sau khi đã châm lửa hút điếu xì gà, ông ta ngồi làm việc cho đến khoảng 9 giờ rưỡi sáng. Tắm rửa và vệ sinh cá nhân là công việc kế tiếp phải hoàn tuất, và sau đó là bữa điểm tâm, với cơm, cà ri, và vân vân; một bữa ăn như thế với các món ăn thay đổi đôi chút, đấy là những bữa điểm tâm mà chúng ta đều biết ở khắp mọi nơi tại phương Đông. Bữa ăn kết thúc và tiếp theo là việc giết thời giờ với các hoạt động như đọc sách, ngủ nghê, hút thuốc, hay nằm ườn ra, cho tới khi khí mát của buổi trưa trở về. Lúc này thì bữa ăn trưa được dọn ra, và sau bữa ăn trưa thì ông ta lại làm việc khoảng 2 hay 3 tiếng đồng hồ. Kế đó là vài giờ để đi dạo, nghe ban nhạc, đánh bi-da, hay đánh bài (écarté) trong một câu lạc bộ, hoặc nhấp nháp một ly Absinthe tại một quán cà phê ưa thích. Sau bữa ăn tối, ông sẽ ở nhà hoặc có thể ở câu lạc bộ hoặc quán cà phê, nơi mà các nhóm người cờ bạc tụ họp và chơi bài mãi đến tận khuya.
*****
Người dịch: Brian Wu
FB_IMG_1570583211853.jpg
 
Top Bottom