- Mở đầu bài thơ là điểm thời gian canh khuya, khi con người đối diện thật nhất với mình cũng là lúc Hồ Xuân Hương nhận ra tình cảnh đáng thương của mình. Sự cô đơn trơ trọi được đặt trong thời gian.
- Tiếng trống canh được cảm nhận trong cái tĩnh lặng, trong sự phấp phỏng như sợ bước chuyển mau lẹ của thời gian. Đối diện với thời gian ấy là "cái hồng nhan". Chữ "trơ" được đặt ở đầu câu nhấn mạnh nỗi đau của sự cô đơn, của sự bất hạnh trong tình duyên.
Thông thường, giữa không gian rợn ngợp con người cảm thấy bé nhỏ, cô đơn, ở đây Hồ Xuân Hương lại cảm nhận sự cô đơn trước thời gian. Thời gian cũng vô thủy vô chung,... "đêm khuya ... dồn": cái nhịp gấp gáp liên hồi của trống vừa là sự cảm nhận vừa là sự thể hiện bước đi liên hồi của thời gian và sự rối bời của tâm trạng. Khi trăm mối tơ lòng không thể gỡ mà thời gian gấp gáp cứ trôi đi thì còn lại là sự bẽ bàng...
- "Trơ" đặt ở đầu câu có tác dụng nhấn mạnh. "Trơ" là tủi hổ, là bẽ bàng. Thêm vào đó là hai chữ "hồng nhan" là để nói về dung nhan thiếu nữ mà lại đi với từ "cái" thì thật là rẻ rúng, mỉa mai. "Cái hồng nhan" trở với nước non không chỉ là dãi dầu mà còn là cay đắng, vì vậy nỗi xót xa càng thấm thía, càng ngẫm lại càng đau.
- Nhịp điệu câu thơ: 1/3/3 cũng là sự nhấn mạnh vào sự bẽ bàng.
Tuy nhiên bên cạnh nỗi đau là bản lĩnh Hồ Xuân Hương, bản lĩnh ấy thể hiện ngay trong chữ "trơ". Trong văn cảnh câu thơ, chữ "trơ" không chỉ là bẽ bàng mà còn là thách thức. Chữ "trơ" kết hợp với từ "nước non" để thể hiện sự bền gan thách đố.
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
( Cô mình kêu phân tích thêm nhịp
