

PHẦN 1: TRONG CHIẾC HỘP LÀ MẶT HOA THỊ
Kim và mặt hoa thị
"Chiếc hộp nhỏ" (tiếng Ý: bossola) - đó là nguồn gốc của chữ la bàn. Song kho báu lại là cái nằm bên trong: một chiếc kim bằng sắt, không bao giờ rời hướng Bắc. Không có nó thì không có những chuyến đi vòng quanh thế giới hay những chuyển thám hiểm nổi tiếng trong lịch sử.
La bàn cổ xưa nhất được phát minh ở Trung Quốc và chỉ để xác định hướng Nam. Tuy nhiên nó chỉ được dùng để bói toán. Về sau La bàn được ứng dụng rộng rãi trong ngành hàng hải ở thời nhà Tống để chỉ hướng, việc mà trước đó thường dựa vào việc xem thiên văn. Còn loại la bàn quen thuộc với thủy thủ được phát minh tại châu Âu thế kỷ XII kèm theo chiếc măt hoa thị được vẽ bằng compa, nó được gọi là la bàn đi biển.
Bên trong chiếc hộp....
Từ khi được phát minh vào cuối thời Trung cổ (chúng ta đang nói về những chiếc la bàn trên biển của Châu Âu được thiết kế tỉ mẩn và có độ chính xác cao hơn so với Trung Quốc) đến những cuộc cách tân công nghệ thế kỉ XIX, chiếc la bàn không hề có thay đổi: mọt chiếc hộp bằng gỗ tròn hoặc vuông, có nắp kính để tránh tác động của không khí. Bên trong, một chiếc mặt hoa thị chuyển động tự do trên mũi nhọn của chiếc cọc bằng đồng ở chính giữa hộp. Trên một trong các mặt của hộp phủ bìa trắng, có một cái cựa bằng kim loại: đó là đường tin. Nhờ có tiêu điểm đó đặt ở mũi tàu, người lái có thể giữ được đúng hướng. Nhìn vào mặt phân độ của hoa thị, kết hợp với đường tin, mà người ta có hướng đi theo la bàn, nghĩa là góc giữa hướng đi của tàu và trục bắc nam của kim nam châm.
*Có thể bạn chưa biết:

Người ta kể rằng vào thế kỉ XVIII, một nhà hàng hải Pháp bị lạc trong những biển xa lạ đã đổ bộ lên một hòn đảo mà thổ dân có xăm lên mình bông hoa huệ. Nhớ đến biểu trưng của nước mẹ, ông ta ngỡ là mình được cứu thoát và về với một dân tộc trung thành với nước Pháp. Nhưng ông ta đã sớm thất vọng khi biết rằng nơi này không phải thuộc địa của Pháp và những thổ dân này không hề biết đất nước xa lạ đó, họ chỉ bắt chước hình vẽ trên một chiếc la bàn bị trôi dạt cùng sóng biển....