| Nội dung | Lý - Trần | Lê Sơ |
| Bộ máy chính quyền | Bộ máy chính quyền đã hoàn chỉnh nhưng còn đơn giản. | Bộ máy chính quyền đã hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn. Nhà vua trực tiếp nắm mọi quyền hành kể cả quyền chỉ huy quân đội. Tăng cường kiểm tra giám sát. |
| Đơn vị hành chính ở địa phương | - Lý: cả nước chia làm 24 lộ, bên dưới là huyện, hương và xã.
- Trần: cả nước chia làm 12 lộ, bên dưới là châu, huyện, xã. | Cả nước chia làm 13 đạo thừa tuyên, mỗi đạo do 3 ti đứng đầu (Đô ti, Thừa ti, Hiến ti), bên dưới là phủ, châu, huyện, xã. |
| Pháp luật | - Lý: biên soạn bộ luật Hình thư.
- Trần: ban hành bộ Quốc triều hình luật. | Ban hành bộ luật Hồng Đức, có tiến bộ hơn là bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc. |
| Kinh tế | - Nông nghiệp:
- Lý: Tổ chức lễ cày Tịch điền.
- Trần: Đắp đê từ đầu nguồn đến cửa biển.
- Thủ công nghiệp:
- Lý: lập xưởng thủ công nhà nước sản xuất cho nhu cầu vua, quan lại.
- Trần: xưởng thủ công nhà nước sản xuất đồ gốm, dệt, chế tạo vũ khí.
- Thương nghiệp:
- Lý: Chính quyền Việt - Tống mở chợ trung tâm cho nhân dân hai bên trao đổi
- Trần: Hoạt động buôn bán, tấp nập, xuất hiện chợ búa, thương nhân sống ở đô thị hoặc thương cảng
| - Nông nghiệp:
- Kêu gọi nhân dân phiêu tán trở về quê làm ăn
- Chia lại ruộng đất, đặt phép quân điền.
- Cấm điều động dân phu mùa cấy gặt
- Thủ công nghiệp:
- Xuất hiện xưởng thủ công chuyên trách và phường thủ công.
- Lập ra Cục bách tác sản xuất đồ dùng cho vua và hoàng tộc, vũ khí,...
- Thương nghiệp:
- Khuyến khích lập chợ mới và họp chợ theo quy định cụ thể
- Kiểm soát chặt chẽ việc mua bán với nước ngoài
|
| Xã hội | - Lý: gồm 2 giai cấp
- Thống trị: vua, quan lại, địa chủ
- Bị trị: nông dân (nông dân thường, nông dân lĩnh canh), thợ thủ công, thương nhân, nô tì.
- Trần: gồm các tầng lớp phân hoá rõ rệt
- Vương hầu, quý tộc
- Địa chủ
- Nông dân
- Thợ thủ công, thương nhân
- Nông nô, nô tì
Vương hầu, quý tộc Trần không thu tô thuế dân cày. | Gồm các tầng lớp:
- Nông dân
- Thương nhân, thợ thủ công
- Nô tì
- Thợ thủ công, thương nhân thời Lê sơ không được nhà nước coi trọng.
- Nô tì thời Lê sơ giảm dần về số lượng |
| Về giáo dục thi cử | Quốc Tử Giám đào tạo con em quý tộc, quan lại.
- Lý: mở rộng cho người giỏi trong nước đến học
- Trần: các lộ, phủ quanh kinh thành đều có trường công, tổ chức nhiều kì thi | - Mở trường ở các lộ, cho phép người có học đều được dự thi, đa số nhân dân đều được đi học trừ kẻ phạm tội và làm người ca hát.
- Nội dung học tập, thi cử dựa trên Nho giáo, quy củ chặt chẽ. |
| Về văn học | Văn học chữ Hán phát triển mạnh, văn học chữ Nôm bước đầu có vị trí | Văn học chữ Hán chiếm ưu thế hơn |
| Về khoa học | - Trần: cơ quan chuyên viết Sử ra đời do Lê Văn Hưu đứng đầu. Quân sự, y học đều có đóng góp to lớn của các bậc hiền nhân. | Xuất hiện các bộ sách tiêu biểu về Địa lí học và Toán học. |
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
;cho mình cảm ơn trước nha 