Sinh 12 Bộ NST các loài

[lifeisgray]

[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

Mình lập topic này cũng với mục đích góp 1 phần trong việc làm bài tập, tập hợp những thông tin cần thiết lại, mọi người có thể hỏi, gởi những thông tin cần thiết trong việc làm bài tập liên quan đến nhiễm sắc thể, chia sẽ kinh nghiệm, chỉ ra những chỗ bạn đã từng sai trong một bài tập nào đó, nếu có ví dụ minh họa lại càng hay ^^......vân vân và vâng vâng ........
Mình xin lấy các ý kiến các bạn đóng góp gom chung vào post này!
Mong mọi người giúp đỡ và các nếu như thấy thông tin nào bổ ích xin hãy thank vào đúng người đã cung cấp thông tin nhé.
Cám ơn!


Trước hết mình xin rút ra mấy câu trong sách giáo khoa

Sinh 12 nâng cao trang 25: "Ở một số loài chỉ có 1 NST giới tính: châu chấu đực và rệp cái..."
(rệp thì vừa có trinh sinh, vừa có dạng lưỡng tính, cũng có sinh sản hữu tính, lại nghe nói có thể thay đổi giới tính trong giai đoạn đã trưởng thành nên chưa từng thấy ai ra đề với rệp hết ^^)

Sinh 12 nâng cao trang 60:
"XX ở giống cái, XY ở giống đực như người, động vật có vú, ruồi giấm, cây gai, cây chua me...
XX ở giống đực, XY ở giống cái như ở chim, ếch nhái, bò sát, bướm, dâu tây....
XX ở giống cái, XO ở giống đực như ở châu chấu."

Sinh 11 nâng cao trang 170: "Động vật còn có một hình thức sinh sản vô tính đặc biệt là trinh sinh. Đặc điểm chủ yếu của hình thức sinh sản này là giao tử cái (trứng) có thể phát triển thành một cơ thể mà không qua thụ tinh, không có sự tham gia của giao tử đực. Ví dụ: Ở loài ong, ong đực là kết quả của trinh sinh đơn bội, nhưng ong chúa và ong thợ lại là kết quả của sinh sản qua thụ tinh tạo cơ thể lượng bội."

Một số bộ NST các loài thông dụng: (Mình chỉ gom lại những loài mình cho là quen thuộc thôi nên chắc chắn không đầy đủ và tất nhiên bạn nào nghĩ bộ NST nào cần nhớ, cần biết có thể đề nghị)
A: Autosome: nhiễm sắc thể thường, S: sex chromosome: nhiễm sắc thể giới tính
XX cái đồng giao, XY đực dị giao
ZW cái dị giao, ZZ đực đồng giao (mặc dù sách của Việt ta kí hiệu là XY và XX nhưng mình thấy kí hiệu thế này sẽ dễ dàng hơn trong việc ghi vào sổ tay, X;Y bản chất chỉ là "ẩn" thôi nên mình muốn lấy ẩn W,Z luôn cho dễ nhớ)
XO đực bán dị giao

Người: 2n=46 ; XY, XX, sinh sản hữu tính.
Tinh tinh: 2n=48
Ruồi giấm - ruồi quả: 2n=8 (n=3A + 1S), đực dị giao, cái đồng giao, sinh sản hữu tính.
Ruồi nhà: 2n=12
Châu chấu: cái 2n=24 XX, đực XO 2n=23, sinh sản hữu tính
Ong: cái 2n=32 XX, đực n=16 X, sinh sản hữu tính thụ tinh, sinh sản vô tính trinh sinh.
Gà: 2n=78; ZZ;ZW, sinh sản hữu tính.
Bướm (thường gặp nhất là bướm tằm): ZZ, ZW

Một số vấn đề có thể mắc phải

-thấy cái là bảo XX, thấy đực là bảo XY ......... cần nhớ các phần về kí hiệu cặp nhiễm sắc thể giới tính một số loài và có nhiều loài giới tính không chỉ phụ thuộc vào NST giới tính.
-thấy "ruồi" thì cho đó là "ruồi giấm" (tức cho rằng cái XX, đực XY) ....... nếu bài toán lai cho "ruồi" và cho cả kí hiệu phép lại thì cần đặc biệt chú ý ký hiệu đề cho.
-thấy tế bào sinh dưỡng là 2n rồi lại bảo số NST phải chia hết cho 2
-con đực bao giờ cũng giảm phân cho 4 tinh trùng ......... chú ý đến các con đực kết quả của trinh sinh, giảm phân chỉ nhân đôi nhiễm sắc thể 1 lần ra n kép, n kép tách ra thành n đơn nên chỉ cho 2 tinh trùng.
-thấy 2n=46 thì bảo là loài người ...........thuộc số lượng nhiễm sắc thể để vui là chính chẳng mấy khi dùng được (vậy mà có ít nhất 1 đứa khùng ngồi lập nguyên bảng rồi học ^^) . Có 1 loài linh dương (sable antelope), một loài cá (guppy) cũng có 2n=46 thì phải.

Một số cái biết cho vui, chắc chắn không cho trong đề thi

Thú mỏ vịt có 10 NST giới tính, đực 5X+5Y, cái 5X+5X, các nhiễm sắc thể giới tính này có dấu hiệu di truyền cùng với nhau.
Một loài kiến (Jack jumber ant) có "bộ" NST 2n=2
X chỉ là kí hiệu không phải hình dạng của NST, chỉ là "ẩn" X khi 1 nhà khoa học thấy có 1 NST lẻ trong tế bào 1 con châu chấu đực.

P/S:
@ Cánh Cụt và Lan Anh: cần đóng góp hơn thank ^^, 2 người có kinh nghiệm không nên giấu xài một mình nhé .

Còn tiếp ......

 

[lananh_vy_vp]

Số lượng NST ở các loài:

Người (Homosapiens)| 2n=46
Khỉ Gôri (Gorilla gorila) | 2n=48
Khỉ Maca (Macaca rhezus) | 2n=42
Bò rừng (Bos taurus) | 2n=60
Chó (Canis familiaris) | 2n=78
Mèo (Felis domesticus) | 2n=38
Ngựa (Equus calibus) | 2n=64
Chuột nhắt (Mus musculus) | 2n=40
Chuột cống (Rattus norvegicus) | 2n=42
Thỏ (Oryctolagus cuniculus) | 2n=44
Gà (Gallus domesticus) | 2n=78
Cá sấu (Alligator mississipiensis) | 2n=32
Ếch (Rana pipiens) | 2n=26
Tằm dâu (Bombyx mori) | 2n=56
Ruồi nhà (Musca domestica) | 2n=12
Ruồi quả (Drosophila melanogaster) | 2n=8
Đỉa phiến (Planaria torva) | 2n=16
Thuỷ tức (Hydra vulgaris) |2n=32
Giun tròn (Caenorhabditis elegens) | 2n=11 (đực), 12 (cái)
Thuốc lá (Nicotiana tabacum) | 2n=48
Khoai tây (Solanum tuberosum) | 2n=48
Hành (Allium cepa) | 2n=16
Cà chua (Licopersicum solanum) | 2n=24
Lúa mì mềm (Triticum vulgare) |2n=42
Đậu (Pisum sativum) | 2n=14
Ngô (Zea mays) |2n=20
Tảo lục ( Acetabularia mediteranea) |2n=20
Nấm nem (Saccharomyces cerevisiae) |2n=36
Dương xỉ |2n=116

...
Note:chỉ để tham khảo, chỉ cần nhớ 1 số loài như gray đưa ra.