Khi nhuộm tế bào đang phân chia bằng một số màu bazo, có thể nhìn thấy dưới kính hiển vi thường các cấu trúc hình que
nhuộm màu đậm, nên được gọi là
Nhiễm sắc thể (chromosome = Chromo-màu + some-thể , có nghĩa là thể nhuộnm màu). Mỗi NST có hình dạng đặc trưng, rõ nhất ở kì giữa của nguyên phân.
Tâm động là điểm thắt eo chia NST thành 2 vai với chiều dài khác nhau. Theo quy ước chung, vai ngắn hơn gọi là
vai p và
vai q dài hơn. Dựa vào vị trí tâm động, có thể phân biệt hình thái các NST:
tâm giữa khi 2 vai bằng nhau;
tâm đầu khi 2 vai ko bằng nhau;
tâm mút khi tâm động ở gần cuối.
Các thể lệch bội:
1- Thể đơn nhiễm hay thể một (monosomic): Các sinh vật lưỡng bội có thể bị mất 1 NST của một cặp, thì gọi là đươn nhiễm, công thức của bộ gen là 2n-1. Một NST đơn độc ko có cái tương đồng để tiếp hợp trong giảm phân I nên có thể di chuyển về bất kì cực nào của tế bào con. Thể đơn nhiễm có thể tạo 2 loại giao tử: (n) và (n-1). Ở thực vật, sự mất 1 NST (2n-1) có thể vẫn sống với một số biến dạng. ở độgn vật, sự mất nguyên 1 NST làm mất cân bằng di truyền nên thường bị chết hoặc bất thụ. VD: Hội chứng Tớcnơ ở người: XO = 2n-1 = 45
2- Thể tam nhiễm hay thể ba (Trisomic): Thể lưỡng bội nếu có dư 1 NST ở một cặp gọi là tam nhiễm, có công thức bộ gen là 2n+1. Thể tam nhiễm có thể tạo 2 loại giao tử (n) và (n+1). Tam nhiễm có thể tạo ra các kiểu hình khác nhau, phụ thuộc vào NST nào có 3 cái. VD: ở người tam nhiễm ở NST 21 gây hội chứng Down.
3- Thẻ tứ nhiễm hay thể bốn (tetrasomic): khi 1 cặp NST của sinh vật lưỡng bội có thêm 2 NST thì gọi là tứ nhiễm, có công thức bộ gen là 2n+2
4- Thể tam nhiễm kép: thể này có được khi tam nhiễm ở 2 cặp NST khác nhau, công thức bộ gen là 2n+1+1
5- Thể vô nhiễm hay thể không: Sinh vật lưỡng bội mất cả 2 NST của 1 cặp, công thức bộ gen là 2n-2
Đa bội chẵn là sự tăng theo số nguyên lần số NST đơn bội của 1 loài. VD: 2n,3n,4n,5n... Đa bội lẻ là sự thay đổi số lượng NST có thể chỉ liên quan đến 1 cặp hoặc 1 số cặp NST. Đa bội lẻ chính là lệch bội.
Đăc điểm nhận biết của đa bội: các cơ quan sinh dưỡng phát triển to hơn bình thường do số lượng tế bào sinh dưỡng tăng...
Sorry bạn nha, Nob đánh máy hơi chậm cộng với bận tí việc nên bây giờ mới pozt câu trả lời được. Chúc bạn được điểm cao!
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
