M
marry_ann
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
Nêu cảm nghĩ về câu ca dao: "Công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra..."
Ca dao dân ca là cây đàn muôn điệu rung lên những tiếng tơ lòng của người dân đất Việt. Những câu ca đằm thắm, trữ tình mang chở cả điệu tâm hồn và chứa chan những tình cảm thiết tha, sâu năng, đặc biệt là tình cảm gia đình. Bởi vậy, có ý kiến cho rằng: “Ca dao dân ca đã thể hiện tình cảm gia đình sâu sắc”.
Những lời hát ấy đã đi sâu vào tiềm thức mỗi người qua tiếng ru của bà, của mẹ và nhắc nhở chúng ta về công ơn trời biển của mẹ cha:
Công cha như núi ngất trời
Nghĩ mẹ như nước ở ngoài biển Đông
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Bài ca dao như một lời nhắn nhủ nhẹ nhàng mà tha thiết. Phép so sánh được sử dụng liên tiếp khiến hai câu thơ vừa cụ thể, vừa gợi hình, sinh động. Công cha và nghĩa mẹ được ví với những hình ảnh thiên nhiên vĩnh hằng: núi ngất trời, nước biển Đông. Ơn cha to lớn không thể đo đếm còn tình mẹ thương con sâu nặng, đong đầy. Những lời thơ gợi nhắc về công ơn sinh thành dưỡng dục bao la vô tận của mẹ cha. Công ơn ấy được cụ thể hóa bằng “chin chữ”: (em xem chú thích và viết 9 chữ vào đây). Đồng thời, tác giả dân gian khuyên răn kẻ làm con phải có bổn phận chăm sóc và phụng dưỡng cha mẹ để đền đáp công ơn ấy. Những lời ca dao thấm đượm nghĩa tình như ru hồn người vào thế giới của đạo lý, yêu thương.
Không những nhắn nhủ con người về công ơn cha mẹ, ca dao dân ca còn thể hiện tình cảm nhớ thương quê mẹ của người con gái xa:
Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều
Câu ca mở ra một âm điệu trầm buồn sâu lắng với hai từ “chiều chiều”. Thời khắc ấy gợi cái tàn lụi của một ngày và cũng gợi cảm giác sum họp gia đình. Ấy là quãng thời gian của buồn, của nhớ và bâng khuâng. Những lời hát của người con gái lấy chồng xa hướng về quê mẹ như thấm đẫm nỗi buồn xa xót ấy. Hai từ “ngõ sau” gợi một không gian khuất nẻo – nơi người con gái có thể bày tỏ nỗi long. Cả thời gian và không gian ấy như đã nói lên tâm trạng con người đang mong nhớ thiết tha. Hai chữ “chiều chiều” mở đầu hô ứng với hai chữ “chin chiều” kết thúc bài ca dao tạo nên hiệu ứng lặp đi lặp lại một nỗi long xót xa, thấm thía của người con gái khi hướng về quê mẹ xa xôi.
Bên cạnh tình cảm cha mẹ – con cái, ca dao còn là những lời nhắn nhủ cảm động về tình cảm ông bà và cháu con:
“Ngó lên nuộc lạt mái nhà
Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu”
Nuộc lạt – một hình ảnh quen thuộc trên những mái nhà tranh của làng quê Việ Nam đã được đưa vào câu ca dao một cách rất tự nhiên, giản dị và gần gũi. Biện pháp so sánh bao nhiêu – bấy nhiêu đã thể hiện tình cảm nhớ thương, sự gắn bó bền chặt, ruột thịt của cháu con với ông bà. Âm điệu lời thơ tha thiết thể hiện sự kính trọng biết ơn!
Và, có lẽ, những người thân, người lớn trong nhà đã khuyên bào con cháu giữ chặt tình anh em:
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận hai thân vui vầy
Một lần nữa lối ví von so sánh lại được sử dụng thành công trong hai câu ca dao. Tình cảm anh em gắn bó bền chặt không thể tách rời như tay với chân. Sự hòa thuận của an hem chính là niềm vui của cha mẹ gia đình. Bài ca dao là lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà sâu sắc về tình cảm ruột thịt, anh em.
Với âm điệu thiết tha, sâu lắng cùng lối ví von so sánh đặc trưng, những câu thơ lục bát đã thể hiện tình cảm gia đình sâu sắc và thấm thía.
Nhắc nhở nhẹ nhàng mà không khô khan, khuyên nhủ mà không giáo huấn, ca dao chính là tiếng lòng mang chở cả tư tưởng, triết lý đạo đức của nhân dân. Nó đã trở thành viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam.
Từ khi còn bé, ta đã được thầy cô dạy cho những bài thơ về công cha, về nghĩa mẹ. Những câu ca dao này đã nhắc nhớ cho ta rằng công cha, nghĩa mẹ rất lớn lao, mênh mông như núi cao, như biển nước. Ca dao có câu:
“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.”
Ai cũng biết đến câu ca dao này, bởi một lẽ đơn giản là con người ai cũng được ba mẹ sinh ra, cũng mang ơn sinh thành của ba mẹ từ khi còn trứng nước.
“Công cha như núi Thái Sơn,”
Tại sao lại ví công cha như núi Thái Sơn? Thử tưởng tượng ngọn núi to lớn, sừng sững đã có từ rất lâu ấy xem. Không phải ngẫu nhiên mà công cha lại được ví như ngọn núi ấy, vì công cha lớn lắm, không gì có thể thay thế được, công cha cũng mênh mông, vô tận như nghĩa mẹ vậy:
“Nghĩ mẹ như nước trong nguồn chảy ra.”
Nước trong nguồn, là nước chảy ra từ những con suối, từ những mạch nước ngầm, ra sông, từ sông đổ ra biển rồi cứ như thế chúng nối theo nhau, thành một vòng tuần hoàn mà không bao giờ ngừng chảy. Thứ nước ấy cũng như tình mẹ, mênh mông mà bất tận, lúc nào cũng đầy ắp, không bao giờ vơi đi. Ôi, nghĩa mẹ thật rộng lớn! Câu ca dao đã đi xuyên suốt lịch sử, bởi nó đã nhắc nhở cho những người mang phận làm con rằng công lao cha mẹ vĩ đại lắm, không có gì có thể sánh bằng.
Cha mẹ là người sinh ta ra, là trụ cột, là chỗ tựa vững chắc cho ta. Gia đình cũng tựa như một ngôi nhà, còn cha là cái nóc. Thiếu cha thì ngôi nhà như thiếu cái nóc, chẳng còn giá trị gì, bởi vậy tục ngữ mới có câu: “Con có cha như nhà có nóc.” Một đứa con sinh ra mà không có cha thì thật là bất hạnh. Nói cho cùng, với mỗi người con thì mẹ là người gần gũi nhất. Mẹ là người gần gũi, thân thiết nhất. Bởi mẹ là người mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày, rồi là người cho con bú mớm, là người không quản khó nhọc chăm từng muỗng cháo, từng li sữa cho con. Mỗi ngày con ốm đau thì người vất vả cũng chỉ có mẹ, không phải vì cha không thương con bằng mẹ, mà là vì cha ít thể hiện tình yêu thương của mình ra ngoài. Nhưng sau tất cả, dù là hành động, cử chỉ hay lời nói thì tình cha, tình mẹ cũng mênh mông vô bờ bến. Với trách nhiệm làm con, ta phải biết đền đáp lại công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ:
“Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.”
Tại sao có những đứa con sinh ra lại không biết giữ chữ hiếu? Có cha, có mẹ mà không lo đền đáp lại công ơn lớn lao ấy, chỉ biết ăn chơi lêu lổng. Có những đứa trẻ thèm khát được một lần gọi tiếng cha, được một lần kêu tiếng mẹ nhưng không bao giờ được. Những ai có cha, còn mẹ thì hãy biết ơn cha mẹ, biết ơn những gì cha mẹ đã làm cho ta. Ai sinh ra mà không có cha, có mẹ? Cha mẹ bỏ cả cuộc đời để nuôi dưỡng, chăm sóc cho ta, từ một đứa trẻ sơ sinh thành một người có học thức, có hiểu biết. Cơm ta ăn, quần áo ta mặc hàng ngày, thuốc ta uống những khi ốm đau, bệnh tật đều từ tiền của cha mẹ mà ra. Họ phải đi làm vất vả, phải lam lũ, phải tằn tiện từng xu, từng đồng thì ta mới có được ngày hôm nay. Chưa kể đến tuổi đi học, cha mẹ lại phải cất công đưa đón, dạy dỗ, kèm cặp cho ta. Làm sao có thể quên được dòng sữa mẹ, làm sao có thể quên được bàn tay chai sần quần quật làm việc suốt ngày của cha? Thật khó để có thể quên nụ hôn ấm áp của mẹ, cũng thật khó để quên vòng tay âu yếm của cha. Cha mẹ hi sinh tất cả vô điều kiện, chưa có người cha, người mẹ nào nuôi con khôn lớn mà lấy tiền công. Như thế, ta càng thấm thía câu ca dao:
“Chim trời ai dễ đếm lông,
Nuôi con ai dễ kể công kể ngày.”
Chữ hiếu không chỉ thể hiện ra bằng lời nói mà còn thể hiện ra bằng những hành động, cử chỉ mà ta dành cho cha mẹ: một lời hỏi han, một li nước mát, một con điểm mười, một câu cảm ơn, một câu xin lỗi…, chỉ vậy thôi cũng đủ làm mát lòng cha mẹ. Càng thấm thía câu ca dao, em càng tự nhủ với lòng mình phải thật cố gắng để trở thành một đứa con ngoan, phụ giúp mẹ việc nhà và trở thành trò giỏi. Cha mẹ cũng không thể nào ở mãi được với ta, vì vậy hãy dành cả cuộc đời của mình để đền đáp lại công lao ấy, đừng để sau này phải hối tiếc. Giữ đạo hiếu là một truyền thống tốt đẹp của nhân dân, truyền thống tốt đẹp này cần được giữ vững và phát huy. Đừng để những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội làm vấy bẩn, làm lưu mờ truyền thống đẹp đẽ mà ông cha ta đã dựng lên. Có những người chiến sĩ đã hi sinh trong những cuộc chiến để bảo vệ Tổ quốc. Họ không còn được chăm sóc cho cha mẹ mình, mặc dù vậy, họ vẫn là những người con có hiếu, vì họ đã hi sinh để bảo vệ cho bao người khác, để bảo vệ cho chính cha mẹ họ. Người đời đời đều khắc ghi công ơn của họ, vì chính họ cũng đã làm rực rỡ truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam.
Bài ca dao đã để lại trong lòng mỗi con người một cảm xúc riêng, khiến mỗi người cảm thấy yêu thương cha mẹ của mình hơn. Bài ca dao đã dạy cho con người ở mọi thời đại một chữ hiếu, giúp họ biết ơn cha mẹ hơn, hiểu được sự vĩ đại, rộng lớn, mênh mông của tình cha, tình mẹ. Bài ca dao này sẽ giúp cho xã hội trở nên văn minh và tốt đẹp hơn.
P/s: Hết ạ. Những bài này, tớ đã lục lọi được trên các trang web học văn và có chỉnh sửa nữa. Các bạn đọc và góp ý nhé.
Ca dao dân ca là cây đàn muôn điệu rung lên những tiếng tơ lòng của người dân đất Việt. Những câu ca đằm thắm, trữ tình mang chở cả điệu tâm hồn và chứa chan những tình cảm thiết tha, sâu năng, đặc biệt là tình cảm gia đình. Bởi vậy, có ý kiến cho rằng: “Ca dao dân ca đã thể hiện tình cảm gia đình sâu sắc”.
Những lời hát ấy đã đi sâu vào tiềm thức mỗi người qua tiếng ru của bà, của mẹ và nhắc nhở chúng ta về công ơn trời biển của mẹ cha:
Công cha như núi ngất trời
Nghĩ mẹ như nước ở ngoài biển Đông
Núi cao biển rộng mênh mông
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi!
Bài ca dao như một lời nhắn nhủ nhẹ nhàng mà tha thiết. Phép so sánh được sử dụng liên tiếp khiến hai câu thơ vừa cụ thể, vừa gợi hình, sinh động. Công cha và nghĩa mẹ được ví với những hình ảnh thiên nhiên vĩnh hằng: núi ngất trời, nước biển Đông. Ơn cha to lớn không thể đo đếm còn tình mẹ thương con sâu nặng, đong đầy. Những lời thơ gợi nhắc về công ơn sinh thành dưỡng dục bao la vô tận của mẹ cha. Công ơn ấy được cụ thể hóa bằng “chin chữ”: (em xem chú thích và viết 9 chữ vào đây). Đồng thời, tác giả dân gian khuyên răn kẻ làm con phải có bổn phận chăm sóc và phụng dưỡng cha mẹ để đền đáp công ơn ấy. Những lời ca dao thấm đượm nghĩa tình như ru hồn người vào thế giới của đạo lý, yêu thương.
Không những nhắn nhủ con người về công ơn cha mẹ, ca dao dân ca còn thể hiện tình cảm nhớ thương quê mẹ của người con gái xa:
Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều
Câu ca mở ra một âm điệu trầm buồn sâu lắng với hai từ “chiều chiều”. Thời khắc ấy gợi cái tàn lụi của một ngày và cũng gợi cảm giác sum họp gia đình. Ấy là quãng thời gian của buồn, của nhớ và bâng khuâng. Những lời hát của người con gái lấy chồng xa hướng về quê mẹ như thấm đẫm nỗi buồn xa xót ấy. Hai từ “ngõ sau” gợi một không gian khuất nẻo – nơi người con gái có thể bày tỏ nỗi long. Cả thời gian và không gian ấy như đã nói lên tâm trạng con người đang mong nhớ thiết tha. Hai chữ “chiều chiều” mở đầu hô ứng với hai chữ “chin chiều” kết thúc bài ca dao tạo nên hiệu ứng lặp đi lặp lại một nỗi long xót xa, thấm thía của người con gái khi hướng về quê mẹ xa xôi.
Bên cạnh tình cảm cha mẹ – con cái, ca dao còn là những lời nhắn nhủ cảm động về tình cảm ông bà và cháu con:
“Ngó lên nuộc lạt mái nhà
Bao nhiêu nuộc lạt nhớ ông bà bấy nhiêu”
Nuộc lạt – một hình ảnh quen thuộc trên những mái nhà tranh của làng quê Việ Nam đã được đưa vào câu ca dao một cách rất tự nhiên, giản dị và gần gũi. Biện pháp so sánh bao nhiêu – bấy nhiêu đã thể hiện tình cảm nhớ thương, sự gắn bó bền chặt, ruột thịt của cháu con với ông bà. Âm điệu lời thơ tha thiết thể hiện sự kính trọng biết ơn!
Và, có lẽ, những người thân, người lớn trong nhà đã khuyên bào con cháu giữ chặt tình anh em:
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hòa thuận hai thân vui vầy
Một lần nữa lối ví von so sánh lại được sử dụng thành công trong hai câu ca dao. Tình cảm anh em gắn bó bền chặt không thể tách rời như tay với chân. Sự hòa thuận của an hem chính là niềm vui của cha mẹ gia đình. Bài ca dao là lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà sâu sắc về tình cảm ruột thịt, anh em.
Với âm điệu thiết tha, sâu lắng cùng lối ví von so sánh đặc trưng, những câu thơ lục bát đã thể hiện tình cảm gia đình sâu sắc và thấm thía.
Nhắc nhở nhẹ nhàng mà không khô khan, khuyên nhủ mà không giáo huấn, ca dao chính là tiếng lòng mang chở cả tư tưởng, triết lý đạo đức của nhân dân. Nó đã trở thành viên ngọc quý trong kho tàng văn học Việt Nam.
Từ khi còn bé, ta đã được thầy cô dạy cho những bài thơ về công cha, về nghĩa mẹ. Những câu ca dao này đã nhắc nhớ cho ta rằng công cha, nghĩa mẹ rất lớn lao, mênh mông như núi cao, như biển nước. Ca dao có câu:
“Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.”
Ai cũng biết đến câu ca dao này, bởi một lẽ đơn giản là con người ai cũng được ba mẹ sinh ra, cũng mang ơn sinh thành của ba mẹ từ khi còn trứng nước.
“Công cha như núi Thái Sơn,”
Tại sao lại ví công cha như núi Thái Sơn? Thử tưởng tượng ngọn núi to lớn, sừng sững đã có từ rất lâu ấy xem. Không phải ngẫu nhiên mà công cha lại được ví như ngọn núi ấy, vì công cha lớn lắm, không gì có thể thay thế được, công cha cũng mênh mông, vô tận như nghĩa mẹ vậy:
“Nghĩ mẹ như nước trong nguồn chảy ra.”
Nước trong nguồn, là nước chảy ra từ những con suối, từ những mạch nước ngầm, ra sông, từ sông đổ ra biển rồi cứ như thế chúng nối theo nhau, thành một vòng tuần hoàn mà không bao giờ ngừng chảy. Thứ nước ấy cũng như tình mẹ, mênh mông mà bất tận, lúc nào cũng đầy ắp, không bao giờ vơi đi. Ôi, nghĩa mẹ thật rộng lớn! Câu ca dao đã đi xuyên suốt lịch sử, bởi nó đã nhắc nhở cho những người mang phận làm con rằng công lao cha mẹ vĩ đại lắm, không có gì có thể sánh bằng.
Cha mẹ là người sinh ta ra, là trụ cột, là chỗ tựa vững chắc cho ta. Gia đình cũng tựa như một ngôi nhà, còn cha là cái nóc. Thiếu cha thì ngôi nhà như thiếu cái nóc, chẳng còn giá trị gì, bởi vậy tục ngữ mới có câu: “Con có cha như nhà có nóc.” Một đứa con sinh ra mà không có cha thì thật là bất hạnh. Nói cho cùng, với mỗi người con thì mẹ là người gần gũi nhất. Mẹ là người gần gũi, thân thiết nhất. Bởi mẹ là người mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày, rồi là người cho con bú mớm, là người không quản khó nhọc chăm từng muỗng cháo, từng li sữa cho con. Mỗi ngày con ốm đau thì người vất vả cũng chỉ có mẹ, không phải vì cha không thương con bằng mẹ, mà là vì cha ít thể hiện tình yêu thương của mình ra ngoài. Nhưng sau tất cả, dù là hành động, cử chỉ hay lời nói thì tình cha, tình mẹ cũng mênh mông vô bờ bến. Với trách nhiệm làm con, ta phải biết đền đáp lại công sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ:
“Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.”
Tại sao có những đứa con sinh ra lại không biết giữ chữ hiếu? Có cha, có mẹ mà không lo đền đáp lại công ơn lớn lao ấy, chỉ biết ăn chơi lêu lổng. Có những đứa trẻ thèm khát được một lần gọi tiếng cha, được một lần kêu tiếng mẹ nhưng không bao giờ được. Những ai có cha, còn mẹ thì hãy biết ơn cha mẹ, biết ơn những gì cha mẹ đã làm cho ta. Ai sinh ra mà không có cha, có mẹ? Cha mẹ bỏ cả cuộc đời để nuôi dưỡng, chăm sóc cho ta, từ một đứa trẻ sơ sinh thành một người có học thức, có hiểu biết. Cơm ta ăn, quần áo ta mặc hàng ngày, thuốc ta uống những khi ốm đau, bệnh tật đều từ tiền của cha mẹ mà ra. Họ phải đi làm vất vả, phải lam lũ, phải tằn tiện từng xu, từng đồng thì ta mới có được ngày hôm nay. Chưa kể đến tuổi đi học, cha mẹ lại phải cất công đưa đón, dạy dỗ, kèm cặp cho ta. Làm sao có thể quên được dòng sữa mẹ, làm sao có thể quên được bàn tay chai sần quần quật làm việc suốt ngày của cha? Thật khó để có thể quên nụ hôn ấm áp của mẹ, cũng thật khó để quên vòng tay âu yếm của cha. Cha mẹ hi sinh tất cả vô điều kiện, chưa có người cha, người mẹ nào nuôi con khôn lớn mà lấy tiền công. Như thế, ta càng thấm thía câu ca dao:
“Chim trời ai dễ đếm lông,
Nuôi con ai dễ kể công kể ngày.”
Chữ hiếu không chỉ thể hiện ra bằng lời nói mà còn thể hiện ra bằng những hành động, cử chỉ mà ta dành cho cha mẹ: một lời hỏi han, một li nước mát, một con điểm mười, một câu cảm ơn, một câu xin lỗi…, chỉ vậy thôi cũng đủ làm mát lòng cha mẹ. Càng thấm thía câu ca dao, em càng tự nhủ với lòng mình phải thật cố gắng để trở thành một đứa con ngoan, phụ giúp mẹ việc nhà và trở thành trò giỏi. Cha mẹ cũng không thể nào ở mãi được với ta, vì vậy hãy dành cả cuộc đời của mình để đền đáp lại công lao ấy, đừng để sau này phải hối tiếc. Giữ đạo hiếu là một truyền thống tốt đẹp của nhân dân, truyền thống tốt đẹp này cần được giữ vững và phát huy. Đừng để những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội làm vấy bẩn, làm lưu mờ truyền thống đẹp đẽ mà ông cha ta đã dựng lên. Có những người chiến sĩ đã hi sinh trong những cuộc chiến để bảo vệ Tổ quốc. Họ không còn được chăm sóc cho cha mẹ mình, mặc dù vậy, họ vẫn là những người con có hiếu, vì họ đã hi sinh để bảo vệ cho bao người khác, để bảo vệ cho chính cha mẹ họ. Người đời đời đều khắc ghi công ơn của họ, vì chính họ cũng đã làm rực rỡ truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam.
Bài ca dao đã để lại trong lòng mỗi con người một cảm xúc riêng, khiến mỗi người cảm thấy yêu thương cha mẹ của mình hơn. Bài ca dao đã dạy cho con người ở mọi thời đại một chữ hiếu, giúp họ biết ơn cha mẹ hơn, hiểu được sự vĩ đại, rộng lớn, mênh mông của tình cha, tình mẹ. Bài ca dao này sẽ giúp cho xã hội trở nên văn minh và tốt đẹp hơn.
P/s: Hết ạ. Những bài này, tớ đã lục lọi được trên các trang web học văn và có chỉnh sửa nữa. Các bạn đọc và góp ý nhé.
Last edited by a moderator: