Toán 10 Tìm bộ ba số x,y,z

7 1 2 5

Cựu TMod Toán
Thành viên
19 Tháng một 2019
6,871
11,475
1,141
Hà Tĩnh
THPT Chuyên Hà Tĩnh
Bổ đề: Trong phân tích thừa số nguyên tố của [TEX]y^2+z^2[/TEX],tổng số mũ của ước nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] là số chẵn.
Chứng minh: Đặt [TEX]p=4k+3[/TEX] là 1 ước nguyên tố của [TEX]y^2+z^2[/TEX].
Nếu [TEX]y,z \vdots p \Rightarrow y^2+z^2 \vdots p^2[/TEX]
Theo định lí Fermat nhỏ ta có: [tex]\left\{\begin{matrix} y^{p-1} \equiv 1(\mod p)\\ z^{p-1} \equiv 1(\mod p) \end{matrix}\right.\Rightarrow y^{4k+2}+z^{4k+2} \equiv 2(\mod p)[/tex]
Mà [TEX]y^2+z^2 \vdots p \Rightarrow y^{4k+2}+z^{4k+2} \vdots y^2+z^2 \vdots p \Rightarrow 2 \vdots p[/TEX](mâu thuẫn)
Vậy [TEX]y^2+z^2 \vdots p^2[/TEX].
Ta nhận thấy nếu [TEX]y^2+z^2 \vdots p^{2k-1}, y^2+z^2 \not \vdots p^{2k}[/TEX] thì [TEX]y=p^{k-1}y',z=p^{k-1}z'[/TEX] suy ra [TEX]y'^2+z'^2 \vdots p[/TEX] (vô lí)
Vậy bổ đề được chứng minh.
Quay lại bài toán:
Nhận thấy [TEX]7^x \equiv \pm 1 (\mod 8)[/TEX], [TEX]y^2+z^2 \equiv 0,1,4,5[/TEX] nên [TEX]y^2 \equiv z^2 \equiv 0 (\mod 8) \Rightarrow x \vdots 2[/TEX]
Đặt [TEX]x=2^q.r(r \not \vdots 2)[/TEX] thì [TEX]y^2+z^2=7^x-1=(7^{2^{q-1}.r}+1)(7^{2^{q-2}.r}+1)...(7^r+1)(7^r-1)[/TEX]
Vì [TEX]\frac{7^r-1}{2} \equiv 3 (\mod 4)[/TEX] nên [TEX]7^r-1[/TEX] có tổng số mũ của ước nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] là lẻ.
Thật vậy, nếu tổng số mũ của ước nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] là chẵn thì tích của chúng có dạng [TEX]4k+1[/TEX], mà các ước nguyên tố khác của [TEX]\frac{7^r-1}{2}[/TEX] đều không có dạng [TEX]4k+3[/TEX] nên [TEX]\frac{7^k-1}{2}[/TEX] có dạng [TEX]4k+1[/TEX](mâu thuẫn)
Xét [TEX]p=4k+3[/TEX] là một ước nguyên tố của [TEX]7^r-1[/TEX]
Khi đó vì [TEX](7^{2^t.r}+1,7^{2^t.r}-1)=2[/TEX] nên [TEX]7^{2^t.r} \not \vdots p \forall t[/TEX]
Từ đó tổng số mũ các ước nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] của [TEX]7^x-1[/TEX] là lẻ.
Mà từ bổ đề trên thì tổng số mũ các ước nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] của [TEX]7^x-1[/TEX] là chẵn.
Từ đó xảy ra mâu thuẫn, tức không tồn tại [TEX](x,y,z)[/TEX] thỏa mãn.
 

7 1 2 5

Cựu TMod Toán
Thành viên
19 Tháng một 2019
6,871
11,475
1,141
Hà Tĩnh
THPT Chuyên Hà Tĩnh
Sau một hồi thảo luận với thầy của mình thì phát hiện lời giải trên sai vài nơi, cụ thể là ta không chứng minh được [TEX]7^x-1[/TEX] có tổng các số mũ của thừa số nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] là chẵn.
Lời giải thay thế:
Bổ đề 1: Mọi thừa số nguyên tố của [TEX]y^2+z^2[/TEX] dạng [TEX]4k+3[/TEX] luôn có số mũ chẵn.
Chứng minh:
Đặt [TEX]p=4k+3[/TEX] là 1 ước nguyên tố của [TEX]y^2+z^2[/TEX].
Nếu [TEX]y,z \vdots p \Rightarrow y^2+z^2 \vdots p^2[/TEX]
Nếu [TEX]y \not \vdots p \Rightarrow z \not \vdots p[/TEX] và ngược lại.
Khi đó, theo định lí Fermat nhỏ ta có: [tex]\left\{\begin{matrix} y^{p-1} \equiv 1(\mod p)\\ z^{p-1} \equiv 1(\mod p) \end{matrix}\right.\Rightarrow y^{4k+2}+z^{4k+2} \equiv 2(\mod p)[/tex]
Mà [TEX]y^2+z^2 \vdots p \Rightarrow y^{4k+2}+z^{4k+2} \vdots y^2+z^2 \vdots p \Rightarrow 2 \vdots p[/TEX](mâu thuẫn)
Vậy [TEX]y^2+z^2 \vdots p \Leftrightarrow y^2+z^2 \vdots p^2(1)[/TEX]
Giả sử [TEX]p^k[/TEX] là lũy thừa lớn nhất của [TEX]p[/TEX] mà [TEX]y,z[/TEX] đều chia hết cho. Khi đó đặt [TEX]y=p^k.y',z=y^k.z'[/TEX] thì [TEX]y',z'[/TEX] không đồng thời chia hết cho [TEX]p[/TEX].
Ta có: [TEX]y^2+z^2=p^{2k}(y'^2+z'^2)[/TEX]. Từ (1) thì [TEX]y'^2+z'^2 \not \vdots p[/TEX] nên số mũ của [TEX]p[/TEX] trong [TEX]y^2+z^2[/TEX] là [TEX]2k[/TEX](đpcm)
Bổ đề 2: (Định lý LTE)
Gọi [TEX]k=v_p(x)[/TEX] là số nguyên không âm [TEX]k[/TEX] thỏa mãn [TEX]x \vdots p^k, x \not \vdots p^{k+1}[/TEX].
Với [TEX]x,y \in \mathbb{Z}, n \in \mathbb{N}^*,p[/TEX] là số nguyên tố lẻ thỏa mãn [TEX]x-y \vdots p[/TEX] và [TEX]x,y,n \not \vdots p[/TEX], ta có: [TEX]v_p(x^n-y^n)=v_p(x-y)[/TEX]
Chứng minh:
[TEX]x^n-y^n=(x-y)(x^{n-1}+x^{n-2}y+...+y^{n-1})[/TEX]
Vì [TEX]x^{n-1}+x^{n-2}y+...+y^{n-1} \equiv x^{n-1}+x^{n-2}.x+...+x^{n-1} \equiv nx^{n-1} (\mod p)[/TEX] nên [TEX]x^{n-1}+x^{n-2}y+...+y^{n-1} \not \vdots p[/TEX], suy ra đpcm.
Quay lại bài toán:
Từ bổ đề 1 trên ta chỉ cần chứng minh tồn tại thừa số nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] của [TEX]7^x-1[/TEX] sao cho số mũ của thừa số đó là lẻ.
Đặt [TEX]x=2^k.t(t \not \vdots 2)[/TEX]
Ta có:[TEX]7^x-1=(7^t)^{2^k}-1[/TEX].
Vì [TEX]7^t-1 \equiv -1-1 \equiv -2 (\mod 8) \Rightarrow \frac{7^t-1}{2} \equiv 3(\mod 4)[/TEX] nên [TEX]7^t-1[/TEX] có ít nhất 1 thừa số nguyên tố dạng [TEX]4k+3[/TEX] có số mũ là lẻ. Gọi thừa số nguyên tố đó là [TEX]p[/TEX].
Ta có: [TEX]v_p(7^x-1)=v_p((7^t)^{2^k}-1)=v_p(7^t-1) \not \vdots 2[/TEX] nên số mũ của [TEX]p[/TEX] trong [TEX]7^x-1[/TEX] là lẻ, tức ta có đpcm.
 
Top Bottom