+ Truyền thống gia đình:
- Chú Năm đại diện cho truyền thống và lưu giữ truyền thống, điều đó thể hiện qua những câu hò, cuốn sổ, lời nói "chuyện gia đình cũng dài như sông để rồi chú chia cho mỗi đứa 1 khúc mà ghi vào đó"
- Những đứa con trong gia đình nối tiếp cha mẹ và còn nối tiếp truyền thống của cả dân tộc ta. Muốn hiểu về những ng` con thì phải hiểu ngọn nguồn đã sinh ra họ.
+ Tính chất sử thi của truyện:
- Thể hiện trong cuốn sổ gia đình với truyền thóng yêu nước, căm thù giặc, tấm lòng chung thủy với quê hương.
- Cuốn sổ viết về lịch sử 1 gia đình nhưng qua đó thấy đc lịch sử của đất nc, dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Chuyện của 1 gia đình dài như sông và nối tiếp "trăm con sông đổ vào 1 biển, con sông của gia đình ta cũng chảy về biển mà biển thì rộng lắm, rộng = cả nc ta và ra ngoài cả nc ta". Chuyện kể về 1 dòng sông nhưng khiến ng` đọc nghĩ đến cả biển lớn. Chuyện kể về 1 gia đình nhưng khiến ng` đọc cảm nhận tới cả 1 đất nc, 1 dân tộc anh hùng trong chiến đấu, sức mạnh sinh ra từ những đau thương.
- Mỗi nhân vật đều tiêu biểu cho truyền thống, đều gánh vác trên vai trách nhiệm với gia đình, Tổ quốc trong cuộc kháng chiến trường kỳ vĩ đại