[sinh11]Học tốt sinh 11

[toi0bix]

30: Truyền tin qua xinap

1. Chất trung gian hoá học có vai trò như thế nào trong việc truyền tin qua xináp?

- Chất trung gian hoá học đi qua khe xinap làm thay đổi tính thấm ở màng sau xináp và làm xuất hiện xung thần kinh lan truyền đi tiếp. Enzim có ở màng sau xináp thuỷ phân axêtincholin thành axêtát và côlin. Hai chất này quay trở lại chuỳ xináp và được tái tổng hợp lại thành axêtincôlin chứa trong các bóng xináp.

2. Tại sao xung thần kinh được dẫn truyền trong một cung phản xạ chỉ theo một chiều (từ màng trước đến màng sau)?

- Vì màng sau không có chất trung gian hoá học để đi về phía màng trước và màng trước cũng không có các thụ thể để tiếp nhận chất trung gian hoá học

3. Hiện tượng chậm xináp là gì?

- Do số lượng kích thích đến màng trước xináp quá nhiều cùng lúc, làm cho các túi chứa chất trung gian hoá học bị vỡ ra và không kịp tái tạo ở màng trước. Dẫn đến các xung thần kinh không thể truyền đi tiếp đến màng sau gọi là hiện tượng chậm xináp.

 

[toi0bix]

31: Tập tính của động vật

1. Nêu sự khác nhau giữa tập tính bẩm sinh và tập tính học được? Cho ví dụ?

- Tập tính bẩm sinh là loại tập tính sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ và đặc trưng cho loài
- Tập tính học được là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm
- Tập tính bẩm sinh là chuỗi phản xạ không điều kiện mà trình tự của chúng trong hệ thần kinh đã được gen qui định sẵn từ khi sinh ra. Tập tính bẩm sinh thường bền vững và không thay đổi
- Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều kiện. Quá trình hình thành tập tính là sự hình thành các mối liên hệ mới giữa các nơron. Tập tính học được có thể thay đổi.

2. Tại sao chim và cá di cư? Khi di cư chúng định hướng bằng cách nào?

- Chim di cư do thời tiết thay đổi và khan hiếm thức ăn. Chim di cư thường là các loài chim ăn thịt.
- Nguyên nhân di cư của cá chủ yếu liên quan đến sinh sản. Ví dụ: cá hồi
- Khi di cư động vật sống trên cạn định hướng nhờ vị trí mặt trời, trăng, sao, địa hình; cá định hường nhờ vào thành phần hoá học của nước và hướng dòng nước chảy.

 

[toi0bix]

34: Sinh trưởng ở thực vật

1. Hoàn thành bảng so sánh sau:

Nội dung so sánh Sinh trưởng sơ cấp Sinh trưởng thứ cấp
Nguồn gốc  Diễn ra ở đỉnh thân, đỉnh chồi, đỉnh rễ và mắt ở thực vật 1 lá mầm
 Do hoạt động của mô phân sinh đỉnh và mô phân sinh lóng (ở thực vật 1 lá mầm) tạo ra.  Sinh trưởng thứ cấp là kiểu sinh trưởng làm gia tăng đường kính (bề dày) của thân và rễ do hoạt động nguyên phân của mô phân sinh bên tạo ra.

Kết quả  Làm tăng chiều dài của thân và rễ  Sinh trưởng thứ cấp tạo ra gỗ lõi, gỗ dác và vỏ
Có ở nhóm thực vật  Có cả ở thực vật 1 lá mầm và 2 lá mầm  Sinh trưởng thứ cấp chỉ có ở cây hai lá mầm.

2. Những nét hoa văn trên đồ gỗ xuất xứ từ đâu?

- Từ vòng năm

3. Giải thích hiện tượng “mọc vống” của thực vật trong bóng tối?

- Hiện tượng “mọc vống” là hiện tượng cây trong bóng tối sinh trưởng nhanh một cách bất thường, thân cây có màu vàng và yếu ớt, sức chống chịu kém.
- Vì trong tối, lượng chất kích thích sinh trưởng (auxin) nhiều hơn chất ức chê sinh trưởng (axit abxixic) nên cây trong tối sinh trưởng mạnh hơn. Hơn nữa cây trong tối cũng ít bị mất nước hơn.

 

[toi0bix]

35 - hoocmôn thực vật

1. Hoocmon thực vật là gì? Hoocmon thực vật có những đặc điểm gì?

- Hoocmon thực vật là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng điều tiết hoạt động sống của cây
Đặc điểm của hoocmon thực vật:
- Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở một nơi khác trong cây. Trong cây hoocmon được vận chuyển theo mạch gỗ và mạch rây
- Chỉ với nồng độ rất thấp có thể gây ra những biến đổi mạnh trong cơ thể
- Tính chuyên hóa thấp hơn nhiều so với hoocmon ở động vật bậc cao

2. So sánh tác động của các hocmôn trong nhóm hocmôn kích thích?

d) Auxin (Axit Indol Axetic – AIA)
o Ở mức tế bào: AIA kích thích sinh trưởng, nguyên phân của tế bào
o Ở mức cơ thể: AIA tham gia vào các hoạt động như: ứng động, hướng động, nẩy mầm, nẩy chồi, ra rễ phụ, thể hiện tính ưu thể đỉnh
e) Giberelin – GA
o Ở mức tế bào: GA kích thích tăng số lần nguyên phân và tăng sinh trưởng của tế bào
o Ở mức cơ thể: GA kích thích sự nẩy mầm của hạt, chồi, củ, kích thích sinh trưởng chiều cao, tạo quả không hạt, tăng tốc độ phân giải tinh bột
f) Xitokinin
o Ở mức tế bào: kích thích phân chia tế bào, làm chậm quá trình già của tế bào
o Ở mức cơ thể: hoạt hóa sự phát sinh chồi thân trong nuôi cấy mô khi có mặt của auxin

3. Điều cần tránh trong việc sử dụng hoocmon thực vật là gì? Vì sao?

- Không nên dùng các chất điều hoà sinh trưởng nhân tạo vào các sản phẩm trực tiếp làm thức ăn vì các chất nhân tạo không có các enzim phân giải, chúng sẽ được tích lũy lại trong nông phẩm nên gây độc hại cho người và gia súc.

 

[toi0bix]

36: Phát triển ở thực vật có hoa

1. Phát triển của thực vật là gì?

- Phát triển là toàn bộ những biến đổi diễn ra theo chu trình sống , gồm 3 quá trình liên quan đến nhau: sinh trưởng, phân hoá và phát sinh hình thái tạo nên các cơ quan (rễ, thân, lá, hoa, quả hạt)

2. Khi nào thì cây ra hoa?

- Cây ra hoa khi có những điều kiện thích hợp (tuổi, nhiệt độ, ánh sáng). Tuỳ thuộc vào giống, loài cây mà các chồi ở đỉnh thân chuyển hoá từ trạng thái sinh dưỡng sang trạng thái sinh sản.

3. Nêu mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển ở thực vật?

- Sinh trưởng và phát triển là 2 quá trình liên quan nhau, đó là 2 mặt của chu trình sống. Sinh trưởng gắn với phát triển và phát triển trên cơ sở của sinh trưởng.
Ví dụ: cây cà chua lớn lên, ra hoa kết quả rồi lại tiếp tục lớn lên... đó là sự phát triển; trong đó cây cà chua từ 1 tế bào (hạt) lớn lên thành cây là sinh trưởng; phân hoá tạo thành thân, lá, rễ; ra hoa, kết quả… lại là phát triển.

 

[toi0bix]

37: Sinh trưởng và phát triển ở động vật

1. Tại sao sâu phá hoại mùa màng còn bướm thì không

- Vì thức ăn của sâu là lá cây như do sâu bướm không có enzim tiêu hóa xenlulôzơ nên sự tiêu hoá và hấp thu thức ăn có hiệu quả rất thấp. Do đó sâu bướm phải ăn thật nhiều lá cây mới đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng cho cơ thể. Trong khi đó, hầu hết các loài bướmchỉ ăn mật hoa nên không phá hoại cây trồng mà còn giúp cây trồng tự thụ phấn.

2. Phát triển của ếch thuộc kiểu biến thái nào, vì sao?

- Quá trình phát triển của ếch thuộc loại biến thái hoàn toàn vì ấu trùng (nòng nọc) rất khác ếch trưởng thành về hình dạng, cấu tạo và sinh lí.

 

[toi0bix]

38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng

1. Vào tuổi dậy thì nam và nữ có những thay đổi nào về thể chất, tâm sinh lí? Nguyên nhân của những thay đổi đó là gì?

- Vào tuổi dậy thì ở vùng dưới đồi thông qua tuyến yên kích thích tinh hoàn tăng cường sản xuất testostêrôn và kích thích buồng trứng tăng cường tiết ơstrôgen. Những biến đổi về thể chất và tâm sinh lý ở tuổi dậy thì của nam và nữ là do tác dụng của 2 hocmôn sinh dục này.

2. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật?

- Nhân tố bên trong
+ Các hocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống: Hocmon sinh trưởng của tuyến yên - Tiroxin: do tuyến giáp tiết ra - Hocmon sinh dục
+ Các hocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật không xương sống: ecdixơn, juvenin
- Nhân tố bên ngoài
+ Thức ăn
+ Nhiệt độ
+ Anh sáng

3. Tại sao vào những ngày mùa đông cần cho gia súc non ăn nhiều hơn

- Vào mùa đông, nhiệt độ môi trường sống hạ thấp, gia súc non mất rất nhiều nhiệt vào môi trường xung quanh. Vì vậy, cơ thể tăng cường quá trình sinh nhiệt để chống lạnh, tăng cường phân huỷ các chất hữu cơ để tạo ra nhiều nhiệt giúp động vật chống lạnh. Chính vì vậy, cần phải cho gia súc non ăn nhiều hơn để bù lại phần năng lượng bị mất do chống lạnh.

4. Việc ấp trứng ở các loài chim có vai trò gì?

- Hợp tử của các loài chỉ phát triển trong điều kiện nhiệt độ thích hợp. chim ấp trứng để tạo ra nhiệt độ thích hợp trong một thời gian nhất định giúp hợp tử phát triển bình thường.

 

[toi0bix]

41: Sinh sản vô tính ở thực vật

Trình bày các hình thức sinh sản sinh dưỡng ở thực vật và những ứng dụng trong đời sống
- Ghép chồi và ghép cành
- Chiết cành và giâm cành
- Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
Khi thực hiện nhân giống sinh dưỡng từ những phương pháp trên có ưu điểm là: giữ nguyên được tính trạng di truyền mà con người mong muốn nhờ cơ chế nguyên phân, rút ngắn được rất nhiều thời gian sinh trưởng của cây so với phương pháp trồng bằng hạt.
Đặc biệt, phương pháp nuôi cấy mô và tế bào thực vật sản xuất được số lượng lớn cây giống với giá thành thấp, tạo được giống sạch virút, phục chế được các giống quí bị thoái hoá, hiệu quả kinh tế cao.

 

[toi0bix]

42: Sinh sản hữu tính ở thực vật

1. Thụ phấn là gì, có mấy hình thức thụ phấn ?

Là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến núm nhụy, sau đó hạt phấn nẩy mầm trên núm nhụy. Có 2 hình thức thụ phấn là: tự thụ phấn và giao phấn
- Tự thụ phấn: Nếu hạt phấn từ nhị hoa nẩy mầm trên núm nhụy của chính hoa đó hoặc hạt phấn rơi vào một núm nhị của một hoa khác trên cùng một cây và nẩy mầm. Tự thụ phấn là sự kết hợp giữa 2 bộ gen có cùng nguồn gốc.
- Thụ phấn chéo: Nếu hạt phấn của nhị rơi trên núm nhuỵ của một hoa khác trên những cây khác nhau của cùng một loài và nẩy mầm. Trong thụ phấn chéo 2 bộ gen được kết hợp có nguồn gốc khác nhau.

2. Thế nào là thụ tinh kép?

- Là sự hợp nhất của 2 nhân tinh trùng đồng thời với nhân của tế bào trứng và với nhân lưỡng bội (2n). Ở trung tâm túi phôi tạo nên nhân tam bội (3n) phát triển thành nội nhũ

3. Trình bày nguồn gốc của hạt và quả?

- Hạt là noãn đã thụ tinh chuyển hoá thành. Hạt gồm hợp tử và nội nhũ. Quả là bầu nhuỵ sinh trưởng chuyển hoá thành. Quá trình hình thành quả xảy ra đồng thời với quá trình hình thành hạt.

4. Hãy nêu vai trò của quả đối với sự phát triển của thực vật và đời sống con người?

- Sự hình thành quả giúp bảo vệ hạt, đảm bảo cho sự duy trì nòi giống ở thực vật. Sự hình thành quả có vai trò cung cấp chất dinh dưỡng cho con người vì trong quả có tinh bột, đường, vitamin, khoáng chất... cần cho cơ thể, ngoài ra trong 1 số quả có chứa chất hoạt tính dùng trong y dược.

 

[toi0bix]

44: Sinh sản vô tính ở động vật

1. So sánh sinh sản vô tính ở động vật và thực vật?

Giống nhau:
- Không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái
- Tạo ra cơ thể mới bằng hình thức nguyên phân
Khác nhau:
- Thực vật: sinh sản bằng bào tử và sinh sản sinh dưỡng
- Động vật: phân đôi, nẩy chồi, phân mảnh và trinh sản

2. Khi điều kiện sống thay đổi đột ngột có thể làm cho hàng loạt cá thể động vật sinh sản vô tính bị chết, tại sao?

- Do các cơ thể giống hệt nhau về kiểu gen, nên động vật chỉ thích nghi tốt với điều kiện môi trường ổn định

3. Phân biệt sinh sản vô tính và tái sinh

- Sinh sản vô tính tạo ra cá thể mới mà không cần thụ tinh
- Tái sinh chỉ tái tạo lại cơ quan, bộ phận bị mất, không tạo được cơ thể mới. Ví dụ: hiện tượng thằn lằn mọc đuôi mới hoặc con sao biển tái sinh các cánh mới khi bị đứt

 

[toi0bix]

45: Sinh sản hữu tính ở động vật

1. So sánh 2 hình thức sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính

- Sinh sản hữu tính là quá trình sinh sản trong đó có sự kết hợp giữa giao tử đực đơn bội (tinh trùng) và giao tử cái đơn bội (tế bào trứng) để tạo ra hợp tử lưỡng bội, hợp tử phát triển thành cơ thể mới mang thông tin di truyền của cả bố và mẹ.
- Sinh sản vô tính là quá trình sinh sản tạo ra các cá thể mới có kiểu gen giống cá thể mẹ, hoàn toàn không có sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng

2. Cho ví dụ về những loài động vật thụ tinh ngoài, tại sao thụ tinh ngoài phải thực hiện trong môi trường nước?

- Các động vật thụ tinh ngoài sống trong môi trường nước như cá, tôm... Thụ tinh ngoài cần có môi trường nước giúp tinh trùng bơi và gặp trứng để thụ tinh. Ở trên cạn không có hiện tượng thụ tinh ngoài

3. So sánh sinh sản hữu tính ở thực vật và động vật.

- Giống nhau: là quá trình sinh sản trong đó có sự kết hợp giữa giao tử đực đơn bội (tinh trùng) và giao tử cái đơn bội (tế bào trứng) để tạo ra hợp tử lưỡng bội, hợp tử phát triển thành cơ thể mới mang thông tin di truyền của cả bố và mẹ.
- Khác nhau: ở quá trình tạo giao tử, thụ tinh và phát triển của hợp tử

 

[toi0bix]

46: Cơ chế điều hòa sinh sản

1. Phụ nữ uống thuốc tránh thai (chứa progestrogen hoặc progestrogen + estrogen) có thể tránh được mang thai, tại sao?

- Khi uống thuốc tránh thai hằng ngày, nồng độ các hocmôn prôgestêron và ơstrôgen nhân tạo trong máu cao ức chế lên tuyến yên và vùng dưới đồi, làm vùng dưới đồi giảm tiết GnRH, tuyến yên giảm tiết FSH và LH. Do nồng độ các hocmôn GnRH, FSH, LH giảm nên trứng không chín và không rụng, giúp tránh được mang thai

 

[toi0bix]

47: điều khiển sinh sản ở động vật và sinh đẻ có kế hoạch ở người

1. Nuôi cấy phôi giải quyết được vấn đề gì trong sinh đẻ ở người

- Nuôi cấy phôi có thể giúp những cặp vợ chồng vô sinh có thể sinh con

2. Tại sao phá thai không được xem là biện pháp sinh đẻ có kế hoạch mà chỉ là biện pháp “tránh đẻ” bất đắc dĩ?

- Phá thai không được xem là biện pháp tránh thai vì phá thai có thể gậy nên hậu quả nghiêm trọng đối với sức khoẻ người phụ nữ như viêm nhiễm đường sinh dục, vô sinh... thậm chí tử vong