Chuỗi thức ăn, lưới thức ăn và các bậc dinh dưỡng
Định nghĩa
- Chuỗi thức ăn là sự vận chuyển năng lượng từ nguồn thực vật đi qua hàng loạt sinh vật, được tiếp diễn bằng một số sinh vật này lại sử dụng sinh vật khác làm thức ăn.
Trong mỗi một trật tự vận chuyển phần lớn (80-90%) năng lượng thế năng bị mất đi do chuyển thành nhiệt. Chuỗi thức ăn càng ngắn (hoặc càng gần sinh vật là gốc của nó), càng nhiều năng lượng sử dụng được (có ích). Người ta phân chia các chuỗi thức ăn ra làm 2 loại chính : chuỗi chăn nuôi bắt đầu từ cây xanh và tiếp đến là các động vật ăn cỏ (nghĩa là các sinh vật ăn thực vật xanh) và sinh vật ăn thịt (các sinh vật ăn động vật) và chuỗi vật phế thải (hay chuỗi ăn chất hữu cơ vụn nát), bắt đầu từ chất hữu cơ chết tiếp đến là vi sinh vật sử dụng các chất phế thải làm thức ăn, sau đó đến các thực khuẩn phế vật và các sinh vật ăn thịt chúng. Các chuỗi thức ăn không đơn độc mà thường liên kết với nhau.
- Lưới thức ăn là sự liên kết của các chuỗi thức ăn.
Trong hình 27 giới thiệu mạng lưới thức ăn của các sinh vật nhỏ thuộc quần xã suối. Sơ đồ này không những minh họa sự liên kết của các mối quan hệ dinh dưỡng và 3 bậc dinh dưỡng mà còn cho thấy rõ yếu tố mà một vài sinh vật giữ vị trí trung gian trong hệ thống của 3 bậc dinh dưỡng của cơ sở. Như việc giăng lưới bắt động vật và thực vật làm thức ăn thì ấu trùng bọ nước ở vào vị trí trung gian giữa sinh vật tiêu thụ cấp 1, cấp 2.
Ngoài ra, các ao dùng cho môn thể thao câu cá đã được xây đến hàng ngàn cái ở khắp nước Mỹ là những thí dụ rất tốt về chuỗi thức ăn trong các điều kiện đơn giản hóa.
Khi mà những ao nuôi được xây dựng nhằm thu hoạch số lượng tối đa của một loài cá với kích thước xác định thì tất cả mọi biện pháp chăm sóc đều hướng đến khả năng chuyển hóa một lượng lớn năng lượng sử dụng vào sản phẩm cuối cùng. Điều này đạt được bằng cách giảm số lượng chuỗi thức ăn, nên trong ao chỉ để lại một nhóm sinh vật sản xuất. Các loại tảo bơi hoặc phiêu sinh thực vật (Các cây xanh khác - Tảo sợi và thực vật bậc cao thủy sinh - đều bị lấn át).
Để hiểu thêm về năng lượng, chúng ta khảo sát bảng 10.
Bảng 10: Giá trị năng lượng của một số loài tiêu biểu
+thuc vat o tren can
+chi rieng hat
+tao
+dongvat khong xuong song[tru con trung]
+con trung
+dong vat co xuong song
thank cai nha