phương pháp giải nhanh este

D

doraem0nb0y93

[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

Trước khi bắt đầu, mình có đôi lời. Mình chỉ viết bài hướng dẫn cách giải nhanh nên mình sẽ không tổng hợp lý thuyết. Cái này các bạn tự học nhé. Ngoài ra nếu cách mình làm có vấn đề hoặc bạn thấy có cách giải nhanh hơn xin hãy góp ý cho mình. Cảm ơn đã đọc những lời này.

I.Phân tử khối.

Trước tiên mình xin giới phân tử khối của 1 số chất để các bạn nhớ. Mặc dù ban đầu sẽ thấy khó khăn nhưng khi nhớ rồi các bạn sẽ thấy rất có lợi.
CTPT CTPT M (g/mol) Muối Na M (g/mol)
CH4O 32 HCOONa 68
C2H6O CH2O2 (axit) 46 CH3COONa 82
C3H8O C2H4O2 (este) 60 CH3CH2COONa 96
C4H10O C3H6O2 74
C5 C4H8O2 88
C6 C5H10O2 102
Rồi chắc các bạn nhìn nó loạn cả lên hay ko nhìn luôn đúng không… Nhìn vậy chứ dễ nhớ lắm, mình sẽ nêu ra 1 vài nguyên tắc:

+ Cột đầu tiên là CÁC CHẤT NO, ĐƠN CHỨC, 1 Oxi ( ancol, xeton…)

+ Cột 2 là CÁC CHẤT NO, ĐƠN CHỨC, 2 Oxi (Este, axit…). Nó có thể là tạp chức hay không no 1 liên kết pi nhưng chúng ta cứ nhớ như vầy cho dễ nhé.

+ Axit bắt đầu từ C1, Este bắt đầu từ C2.

+ Cùng M thì Cột 1 hơn cột 2 1 cacbon, hay ancol(xeton) hơn este (axit) 1C.

+ Đồng đằng nên chúng ta cứ cộng 14 là đc thằng khác. Thực chất chỉ cần nhớ C4H8O2 là 88. Chúng ta hoàn toàn có thể suy ra các chất khác ở cột 1 và 2.

+ Muối Na (không phải K nhé). Nếu là K cộng thêm 16 ( vì 39-23=16).

Ngoài ra andehit các bạn cứ lấy cột 1 – 2 đơn vị nhé.

Chú ý: Chúng ta thường gặp axit M = 72 là C3H4O2 ( axit acrylic). Hay este M = 100 là C5H8O2. Nên 2 cái này cũng phải nhớ luôn.

Bây h mình sẽ giải thích tại sao lại phải học:

+ Để hiểu mẹo của mình là như thế nào.

+ Để tìm ra đáp án nhanh khi làm toán. 1 số bạn ra được M = 88 rồi chả biết nó là gì. Phải bấm máy tính… ( Tốn khoảng 10s). Hay khi có M trung bình = 37 rồi chả biết liên tiếp nó là 32 với 46….

II. Ví dụ và cách giải nhanh.

Dông dài đủ rồi vào vấn đề chính nha.

1.B/2007. X là 1 este no đơn chức, tỉ khối với CH4 là 5,5. 2,2 gam X tác dụng NaOH (dư) được 2,05 gam muối. CTCT X là?

A.HCOOCH2CH2CH3. C.C2H5COOCH3

B.CH3CHOOC2H5 D.HCOOCH(CH3)2.

Cách 1: Giải thông thường

MX = 5,5 x 16 = 88 => C4H8O2

nX = 2,2 / 88 = 0,025 (mol) = nmuối

Mmuối = 2,05 / 0,025 = 82 (g/mol)

Đến đây có 2 hướng:

Hướng 1: Gọi este là RCOOR’.

+Muối là RCOONa. => R = 82 – 44 – 23 = 15. => R là CH3.

+ Có MX nên dễ dàng tìm được CTCT là CH3COOC2H5.

Hướng 2: Như bảng trên ta dễ dàng có 82 là CH3COONa. Tương tự được kết quả

*Phân tích: Như vậy theo cách trên đến chỗ 2 hướng, ta nhận thấy hướng 2 tiết kiệm thời gian hơn nhiều mặc dù phải chịu khó nhớ chút. Ai không thích nhớ thì tùy à.

Cách 2: Giải cảm tính

Ta thấy số 2,2 giống 88 không => C4H8O2.

88 gấp 2,2 là 40 lần. Vậy Mmuối gấp 2,05 là 40 lần. => Mmuối = 82

=> CH3COOC2H5

*Phân tích: các bạn có thấy cách 2 hơi điên rồ không… Tại sao mình không tìm M bằng tỉ khối rồi tính số mol chứ và làm thế nào 2,2 giống 88 chứ… Có vài lý do:

+ 1 là số mol thường là số đẹp ( 0,025 hay 0,05 hay 0,1). Chỉ lẻ trong số ít trường hợp…

+ 2 là số mol thường khó mà tìm được. Sau này các bạn sẽ hiểu sao mình lại nói vậy.

+ 3 là đây là cách giải cảm tính. Ai tin theo thì học. Từ từ bạn sẽ quen và nó rất có lợi đấy.

2. B/2007. Hai este X và Y là đồng phân. Hóa hơi 1,85 gam X được thể tích hơi bằng thể tích của 0,7 gam N2 ( cùng điều kiện). Công thức cấu tạo thu gọn X và Y là.

A. HCOOC2H5 và CH3COOCH3. B. C2H3COOC2H5 và C2H5COOC2H3

C. C2H5COOCH3 và HCOOCH(CH3)2. D. HCOOCH2CH2CH3 và CH3COOC2H5.

Mình không giải cách thông thường nữa. Các bạn tự giải tìm kết quả nhé.

Chúng ta nhìn 1,85 gam X không còn giống bất kỳ số nào như câu trên.

Thế thì chúng ta buộc lòng phải lấy 1,85 chia M thử xem số mol nào đẹp.

Nhìn đáp án ta dễ dàng thấy A là C3H6O2 (74) B là C5H8O2 (100)

C là C4H802 (88) D cũng là C4H8O2 (88)

Vậy ta lấy 1,85/88 = 0,021022 (lẻ => loại)

1,85/74 = 0,025 ( đẹp => nhận)

Đến đây ta có thể kết luận là câu A rồi. Bạn nào thích kiểm tra B thì tùy nhé.

*Phân tích: Có lẽ các bạn thấy mất thời gian khi phải tìm M của từng đáp án. Thực ra khi làm bài các bạn cứ thấy M ai rồi chia thử xem chẵn không là có thể chọn rồi. Mình phân tích cho dễ hình dung thôi

+ Thông thường chúng ta sẽ lấy các số sau để chia 88 74 100 ( Vì 3 thằng này hay gặp nhất. Sau này đến muối mình cũng sẽ nói đến. Và tỉ lệ trúng giảm dần nhé ).

+ Ngoài ra ta có thể loại C và D từ đầu vì đều là C4H8O2 ( nếu đề bảo là 2 este đều mạch thẳng thì còn có thể chọn D. Chứ ko thì ko cách nào phân biệt được C và D).

3. CĐ/2007. Đốt cháy 4,4 gam chất hữu cơ X đơn chức được sản phẩm cháy chỉ gồm 4,48 lít CO2 và 3,6 gam nước. Nếu cho 4,4 gam X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng hoàn toàn được 4,8 gam muối của axit hữu cơ Y và chất hữu cơ Z. Tên của X là?

A. etyl propionate B. metyl propionat. C. isopropyl axetat D. etyl axetat

Tự giải bình thường xem mất bao lâu nhé.

Còn bây h là cách mình giải.

4,4 => 88 C4H8O2

4,8 => 96 CH3CH2COONa

=> CH3CH2COOCH3 => B.

4.B/2008. Cho 3,6 gam axit cacboxylic no, đơn chức X tác dụng hoàn toàn 500 ml dung dịch gồm KOH 0,12 M và NaOH 0,12 M. Cô cạn dung dịch thu được 8,28 gam hỗn hợp rắn khan. Công thức phân tử X là.

A. C2H5COOH. B. CH3COOH C. HCOOH D. C3H7COOH

Rắn có thể là kiềm dư và muối axit nên ta không thể suy đoán từ nó.

3,6 nhiều bạn sẽ nghĩ tới 72 axit acrylic nhưng không có kết quả.

Thật ra con số 3,6 này hơi bí ẩn. Nó có thể là 72 ( số mol 0,05) hay 60 ( số mol 0,06)

Đến đây các bạn hiểu rồi chứ. => B đó j.

Hoặc bạn nào vẫn chưa hiểu ý mình. Có thể lấy M từng đáp án chia 3,6 nhé sẽ thấy chỉ có B là đẹp.

P/s: Xin lỗi là este nhưng mình vẫn mang axit vào.

5.A/2009. Xà phòng hóa hoàn toàn 1,99 gam hỗn hợp 2 este bằng dung dịch NaOH được 2,05 gam muối của 1 axit cacboxylic và 0,94 gam hỗn hợp 2 ancol đồng đằng kể tiếp nhau. Công thức 2 este đó là?

A. CH3COOCH3 và CH3COOC2H5. B. C2H5COOCH3 và C2H5COOC2H5

C. CH3COOC2H5 và CH3COOC3H7 D. HCOOCH3 và HCOOC2H5.



Nhìn 2,05 các bạn liên tưởng tới 82 rồi chứ. Nó là CH3COONa đấy. Vậy ta loại B D nhé.

Từ 82 và 2,05 ta được nmuối = 0,025 mol = n2 ancol => M 2 ancol = 37,6. Theo bảng dễ dàng ta thấy là 32 và 46. Hay CH3OH và C2H5OH.

Vậy kết quả là A.

6. B/2010.Hỗn hợp M gồm axit cacboxylic X, ancol Y (đều đơn chức, số mol X gấp 2 lần số mol Y) và este Z được tạo ra từ X và Y.Cho một lượng M tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, tạo ra 16,4 gam muối và 8,05 gam ancol. Công thức của X và Y là.

A. CH3COOH và C2H5OH. B.CH3COOH và CH3OH.

C. HCOOH và C3H7OH. D. HCOOH và CH3OH

Bên este mình có bảo là lấy số gam chia cho lần lượt 88 74 100.

Thì bên muối Na này sẽ là số gam chia cho 82 68 96. ( tỷ lệ trúng giảm dần)

Nhận thấy 16,4 / 82 = 0,02 (đẹp) = n NaOH đề cho (khẳng định chính là nó)

=>CH3COONa. Loại C và D.

Bây giờ ta phải tìm gốc ancol là gì.

Nhận thấy A là ancol M = 46. B là ancol M = 32.

Ta lấy 8,05 chia lần lượt 46 32 thì thấy chia 46 được đẹp

=> Đáp án A

7. Cho 8,6 gam este X bay hơi thu được 4,48 lít hơi X ở 273 độ C, 1 atm. Mặt khác cho 8,6g X tác dụng vừa đủ NaOH được 8,2 g muối. CTCT đúng của este là?
A.H-COOCH2-CH=CH2 B.H-COOCH2-CH2-CH3

C. CH3-COO-CH2-CH3 D. CH3-COO-CH=CH2.



8,6 thấy giống 86 ko nào. Mà 88 là C4H8O2 este no đơn chức. Thì 86 là C4H6O2 este không no 1 liên kết pi. Vậy loại B, C.

Đến 82 là CH3COONa => D

TỔNG KẾT:
+ Nếu có số gam este thì chia lần lượt 88 74 100

+ Nếu có số gam muối Na (K) thì chia lần lượt 82 68 96 (+16 nếu là K)

+ 1 vài số gam hay gặp:

· 4,4 2,2 0,11 6,6 => M = 88 (este)

· 3,7 2,22 6,66 => M = 74 (este)

· 2,05 4,1 => M = 82 ( muối Na)

· 0,17 17 3,4 => M = 68 (muối Na)

0,48 4,8 => M = 96 (muối Na)
cuối cùng chúc các bạn học tốt nhé .............................
 
Top Bottom