Các bạn ơi, các bạn có thể lưu ý vài chỗ cần phân tích kỹ trong bài thơ "Câu Cá Mùa Thu" của Nguyễn Khuyến được không ạ.
Bạn tham khảo thêm cách phân tích này nhé
Những phần trọng tâm mình in màu
Tác giả:
- Cuộc đời:
+ Xuất thân trong một gia đình nhà Nho nghèo
+ Tài năng, cốt cách thanh cao, có tấm lòng yêy nước, thương dân
- Nội dung chủ đạo trong các tác phẩm: tình yêu quê hương, đất nước, phản ánh cuộc sống khổ cực, thuần hậu, châm biếm, đả kích thực dân xâm lược
- Nghệ thuật
+ Ngôn ngữ thơ rất phong phú, từ ngữ gợi hình, gợi cảm
+ Thơ ông mang màu sắc trào phúng. Không giống với Hồ Xuân Hương, ông châm biếm, đả kích xã hội thực dân nửa phong kiến, tầng lớp thống trị khiến cho cuộc sống người dân thêm khổ cực
+ Hình ảnh trong thơ ông rất đơn sơ nhưng lại có sức gợi cao
Bài thơ "Câu cá mùa thu"
1. Bức tranh thu
- Cảnh thu được đón nhận từ gần đến xa, rồi từ xa trở lại gần: từ chiếc thuyền câu -> mặt ao -> bầu trời; rồi từ bầu trời -> ngõ trúc -> ao thu -> thuyền câu
-
Màu sắc
+ Bài thơ nói về mùa thu - mùa mát mẻ nhất trong năm, vì thế mọi cảnh vật hiện lên thật trong trẻo, yên bình.
+ Màu sắc đặc trưng: màu trong veo của nước, màu xanh ngắt của bầu trời, màu vàng của lá...
+ Trước tiên, hình ảnh mùa thu hiện ra bằng cảm nhận của thị giác "nước trong veo". -> ao thu tĩnh lặng, thanh khiết
+ Trong ao nhỏ có gió và sóng rất nhỏ, rất nhẹ. Độ trong của nước được miêu tả là "sóng biếc"
+ Nhắc đến thu là nhắc tới màu vàng, màu vàng ở đây là của chiếc lá "khẽ đưa vèo" bởi cơn gió thổi qua.
+ Dưới đất được miêu tả tỉ mỉ, bây giờ tác giả lại ngẩng lên, miêu tả bầu trời "trời xanh ngắt", đó là màu xanh đậm trong trẻo, cao rộng
=> Tất cả màu sắc được sử dụng trong bài đều là gam màu sáng, nhẹ nhàng, trong trẻo, gợi sự thanh mát của mùa thu
-
Tiếng động
+ Mở đầu bài thơ là không gian tĩnh lặng, lạnh lẽo, không một tiếng động
+ Nhưng sau đó, khi có gió thổi qua, ta liền thấy tiếng động nhỏ "hơi gợn tí". Đó chỉ là sự chuyển động nhẹ, chuyển động mà như không
+ Chiếc lá vàng khẽ rơi nhưng không phải rơi một cách bình thường, tác giả đã khiến nó có hồn hơn khi để chiếc lá "khẽ đưa vèo". Tốc độ bay của lá gợi lên chút âm thanh nhưng cũng chỉ là âm thanh nhỏ, nhanh, vèo cái rồi biến mất
+ Hình ảnh ngõ trúc xuất hiện nhưng không hề làm không gian thêm tiếng động mà chỉ càng thêm yên tĩnh bởi ngõ xóm vắng người
+ Còn ngồi đây là tác giả, đang ngồi dáng ngồi bất bộng, không để ý đến việc cá cắn câu hay không. Không gian yên tĩnh tuyệt đối bởi chỉ có vài tiếng động nhỏ nhẹ vang lên nhưng rồi lại hết ngay, trở lại trạng thái lặng im
=> Tiếng động nhỏ, nhẹ, từ không gian nhỏ hẹp đến cả những tiếng động cũng trở nên hẹp lại, thu lại, muốn trả lại không gian sự yên tĩnh vốn có
- Bức tranh thu ẩn chứa sâu sắc tâm trạng con người
+ Đằng sau bức tranh thu với những cảm nhận tinh tế, người đọc thấy được tình yêu thiên nhiên đất nước, sự gắn bó thiết tha với những sự vật bình dị ở quê hương nhà thơ.
- Nói đến chuyện "câu cá mùa thu", nhưng thực ra tâm hồn nhà thơ đang tĩnh lặng để đón nhận cảnh thu, để suy tư về thời thế...
- Không gian tĩnh lặng của mùa thu ẩn chứa nỗi buồn cô quạnh, những uẩn khúc thầm kín trong tâm hồn nhà thơ
=> Cảnh thu trong bài thơ hiện lên thật đẹp nhưng phảng phất buồn, vừa phản ánh tình yêu thiên nhiên đất nước, vừa cho thấy tâm sự về thời thế của nhà thơ.
2. Tâm trạng của tác giả
- Trước hết đó là
tình yêu thiên nhiên của tác giả: thiên nhiên được cảm nhận bằng nhiều giác quan (thị giác, thính giác, xúc giác... )
- Ta còn thấy ở đó
tình yêu quê hương, đất nước. Đó là thiên nhiên của quê hương mình, tổ quốc mình: Là người gắn bó sâu sắc và thiết tha với quê hương, Nguyễn Khuyến đã cảm nhận vẻ đẹp riêng của cảnh sắc quê hương, đồng thời thể hiện vẻ đẹp ấy bằng nét bút vừa chân thực, vừa tinh tế
-
Tâm trạng thời thế của một tâm hồn thanh cao:
+ Người đi câu hờ hững với việc câu cá bởi đang nặng lòng trước thế sự.
+ Tâm trạng ấy còn lan toả ra cả cảnh vật chung quanh, bộc lộ qua bức tranh thiên nhiên tĩnh lặng, vắng người, vắng tiếng. Tìm đến thú vui câu cá để nhàn thân nhưng tâm không nhàn, không câu cá mà “câu thanh, câu vắng” bởi nặng lòng trước thời thế và vận mệnh đất nước.
[tex]\rightarrow[/tex] Tấm lòng yêu nước thầm kín nhưng không kém phần sâu sắc của tác giả
Hoặc tham khảo các ý chính trong sơ đồ ở
Topic tổng hợp các sơ đồ tư duy Ngữ Văn 11
Này là ý kiến của mình, hi vọng giúp ích cho bạn, nếu còn thắc mắc hãy cứ hỏi nhé
Chúc bạn học tốt!
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
