Sự khác biệt giữa bài nghị luận về 1 tác phẩm truyện(hoặc đoạn trích) và bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí là: một đằng từ sự việc, hiện tượng trong tác phẩm mà nêu ra những vấn đề tư tưởng, còn một đằng dùng giải thích, chứng minh… làm sáng tỏ các tư tưởng, đạo lí quan trọng đối với đời sống con người.