Từ thời Bắc thuộc, Phật giáo, Đạo giáo và Nho giáo đã du nhập vào nước ta.
Từ thế kỉ X - XVI, trong nhân dân ảnh hưởng của Nho giáo còn ít, Phật giáo có vị trí quan trọng và khá phổ biến ở nước ta. Tư tưởng phật giáo ngày càng thấm sâu hơn vào cuộc sống tinh thần của nhân dân.
Thời Đinh - Tiền Lê nhiều nhà sư như Ngô Chân Lưu, Vạn Hạnh... đã tham gia tích cực vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước.
Đồng thời, trong giai đoạn này giáo dục nước ta chưa phát triển, nhiều nhà sư đã mở các lớp dạy chữ trong chùa, thu nhận con em nhân dân vào dạy học