Sử Ngục kon Tum - địa ngục trần gian

[Thái Minh Quân]

[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

Ngục Kon Tum được thực dân Pháp xây dựng từ những năm 1915-1917 của Thế kỷ trước, ban đầu chỉ để giam giữ tù thường phạm. Sau năm 1930, nhà Ngục mới được sử dụng để giam giữ tù chính trị bị bắt trong phong trào Xô - Viết Nghệ - Tĩnh 1930-1931 và những người yêu nước chống Pháp quê ở các tỉnh Miền Trung: Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa… nhằm lưu đày, phát vãng, hãm hại dần những chiến sỹ cộng sản và những người yêu nước.Những người cộng sản nổi tiếng đã từng bị giam giữ ở nhà Ngục Kon Tum có Hồ Tùng Mậu, Đặng Thái Thuyến, Nguyễn Huy Lung, Trịnh Quang Xuân, Võ Trọng Bành, Ngô Đức Đệ, Trương Quang Trọng, Lê Văn Hiến,Nguyễn Hoàn, Trần Hữu Dương, Lê Trọng Kha, Võ Am…Trên 500 lượt tù chính trị đã bị giam cầm nơi đây và hơn một nửa trong số đó đã bỏ mạng trong lao tù hoặc vùi thây dọc đường 14 khi bọn địch cưỡng bức đi làm đường. Đưa người tù chính trị lên chốn rừng thiêng nước độc, cưỡng bức tù nhân đi lao động khổ sai làm đường 14, âm mưu thâm độc của bọn giặc là vừa cách ly được tù chính trị với phong trào cách mạng ở miền xuôi, đồng thời lợi dụng lam sơn chướng khí, lao động khổ sai, ăn uống kham khổ để giết dần giết mòn người tù.Đúng như toan tính của bọn thực dân,chỉ trong 6 tháng tính từ tháng 12/1930 đến tháng 6/1931 đã có 170 người tù bỏ mạng chốn rừng xanh.Nhà lao Kon Tum có 2 khu, gọi là Lao Trong và Lao Ngoài. Lao Trong ở khu Giọt Nước, giáp ngay sau khu Nhà bia tưởng niệm 81 liệt sỹ hiện nay (góc đường Phan Đình Phùng-Trương Quang Trọng thuộc Phường Quyết Thắng, TP Kon Tum). Lao Ngoài là khu vực xây dựng Nhà trưng bày Di tịch lịch sử Ngục Kon Tum hiện tại. Sau 6 tháng khổ sai làm đường 14, vừa trở lại Nhà Ngục Kon Tum, bọn địch lại âm mưu tiếp tục bức tù nhân đi làm đường mãi trên Đăk Sút, Đăk Pao (huyện Đăk Glei hiện nay). Chấp nhận đi làm đường là chấp nhận con đường chết nên phải lựa chọn con đường sống, cho dù biết rằng con đường sống ấy rất có thể phải trả giá bằng chính mạng sống của mình, nhưng “sau khi ta chết đi, họa may anh em khác mới có con đường sống”. Tù nhân ở Lao Ngoài kiên quyết phản đối, thà chết tại chỗ không đi làm đường nữa và đã bị bọn cai ngục khủng bố dã man. Bọn lính thực dân đã xả súng vào nhà ngục, chỉ trong vài phút đã bắn chết 8 người, bắn bị thương 8 người trong số 40 người tham gia cuộc đấu tranh.Người tù Trương Quang Trọng đã dũng cảm phanh ngực áo trước mũi súng kẻ thù, nhận viên đạn giặc hy sinh trước thay cho bạn tù Nguyễn Huy Lung. Khi nghe tin bọn giặc dã man nổ súng tàn sát anh em Lao Ngoài, để ủng hộ bạn tù Lao Ngoài, 200 tù nhân Lao Trong tổ chức tuyệt thực bắt đầu từ ngày 12 đến 16/12/1931 để đấu tranh, phản đối đi làm đường ở Đăk Pét, Đăk Pao. Một lần nữa, trưa ngày 16/12/1931, bọn lính coi ngục khát máu lại hùng hổ kéo vào Lao Trong, thấy ai còn lên tiếng được là xả súng bắn giết làm 7 người chết, 7 người bị thương.Tù nhân Đặng Thái Thuyến bị bắn hai lần, trước khi chết đã ráng sức vung ống bô vệ sinh đập vào đầu giặc. Máu những người yêu nước loang đỏ trời Cao Nguyên và dòng Đăk Bla cuồn cuộn, sôi sục căm thù. Những người bị tàn sát trong hai cuộc đấu tranh đều bị bọn giặc kéo ra bên ngoài nhà Lao, đào hố rồi hất xác xuống vùi lấp sơ sài.
Nơi đây cũng ghi dấu thành lập chi bộ cộng sản đầu tiên của tỉnh Kon Tum ( 6/1930 ),tuy bị đàn áp đẫm máu nhưng các chiến sĩ nơi đây đã ghi lên một trang sử hào hùng của dân tộc ta làm cho thực dân khiếp sợ, còn là minh chứng cho tội ác dã man của thực dân Pháp.đến 1934 thực dân Pháp đã phá hủy ngục,xóa đi tội ác của mình.
thế hệ trẻ hôm nay sẽ mãi ghi ơn các chiến sĩ nơi đây nói riêng và cả nước nói chung. những người đi sau luôn nguyện tiếp bước thế hệ đi trước để nước Việt Nam mãi trường tồn !


nguồn : sưu tầm, tư liệu từ khu tưởng niệm ngục Kon Tum và trang LSVN