Sử 12 Lịch sử thế giới: Sự ra đời của trật tự hai cực Ianta cà Liên hiệp quốc

Mộ Dung Thu Vũ

Cựu Mod Sử
Thành viên
25 Tháng hai 2022
1,024
6
760
166
17
Lào Cai
Lào Cai
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

1. Hoàn cảnh lịch sử
- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra trước các cường quốc Đồng minh:
+ Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít.
+ Tổ chức lại thế giới sau chiến tranh.
+ Việc phân chia thành quả giữa các nước thắng trận.
- Từ ngày 4 đến 11/2/1945, một hội nghị quốc tế đã được triệu tập tại Ianta (Liên Xô) với sự tham gia của ba cường quốc: Mĩ (Ru dơ ven), Anh (Sớc sin), Liên Xô (Xtalin) để thỏa thuận việc giải quyết những vấn đề bức thiết sau chiến tranh và hình thành một trật tự thế giới mới.
2. Nội dung của hội nghị
Hội nghị đã đưa ra những quyết định quan trọng:
- Tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và chủ nghĩa quân phiệt Nhật. Để nhanh chóng kết thúc chiến tranh, Liên Xô sẽ tham chiến chống Nhật ở châu Á.
- Thành lập tổ chức Liên hiệp quốc để duy trì hòa bình, an ninh thế giới
- Thỏa thuận việc đóng quân, giải giáp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng của các cường quốc thắng trận ở châu Âu và Á
* Ở châu Âu:
+ Liên Xô chiếm Đông Đức, Đông Béclin và Đông Âu.
+ Mĩ, Anh, Pháp chiếm Tây Đức, Tây Béclin và Tây Âu.
+ Áo và Phần Lan trở thành những nước trung lập.
* Ở châu Á:
+ Quân đội Mĩ chiếm đóng Nhật Bản, quân đội Liên Xô chiếm đóng miền Bắc Triều Tiên và quân đội Mĩ chiếm đóng miền Nam Triều Tiên, lấy vĩ tuyến 38 làm ranh giới.
+ Các vùng còn lại của Châu Á vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.
+ Trung Quốc trở thành quốc gia thống nhất và dân chủ. Chính phủ Trung Hoa dân quốc cần cải tổ với sự tham gia của Đảng Cộng sản và các đảng phái dân chủ, trả lại cho Trung Quốc vùng Mãn Châu, đảo Đài Loan và quần đảo Bành Hồ.
+ Hội nghị chấp nhận những điều kiện để đáp ứng việc Liên Xô tham gia chiến tranh chống Nhật, bao gồm: Giữ nguyên trạng Mông Cổ; Trả lại Liên Xô những quyền lợi của đế quốc Nga ở Viễn Đông trước chiến tranh Nga - Nhật năm 1904: đảo Xakharin, Curin.
- Tại Hội nghị Pốtxđam (8/1945), việc giải giáp quân đội Nhật ở Đông Dương được giao cho quân đội Anh vào phía Nam vĩ tuyến 16 và quân đội Trung Hoa dân quốc vào phía Bắc.
Những quyết định của hội nghị Yalta (I-an-ta) đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới, thường được gọi là “Trật tự hai cực Ianta”.
3. Hệ quả
- Những quyết định của hội nghị cấp cao Ianta cùng những thoả thuận sau đó của ba cường quốc đã trở thành những khuôn khổ của trật tự thế giới mới từng bước được thiết lập năm 1945 - 1947, được gọi là “Trật tự hai cực Ianta” (hai cực chỉ Mĩ và Liên Xô phân chia phạm vi ảnh hưởng trên cơ sở thoả thuận Ianta).
- Trật tự hai cực Ianta phản ánh sự đối đầu cẳng thẳng giữa hai khối xã hội đối lập: xã hội chủ nghĩa do Liên Xô đứng đầu và tư bản chủ nghĩa do Mĩ cầm đầu.
- Mĩ và Liên Xô bước đầu chuyển từ quan hệ đồng minh sang quan hệ đối đầu
II. SỰ THÀNH LẬP LIÊN HIỆP QUỐC
1. Sự thành lập
- Hội nghị Ianta (2/1945), Liên Xô, Mĩ, Anh quyết định thành lập Liên hợp quốc.
- Từ 25/4 đến 26/6/1945, đại biểu 50 nước đã họp tại Xanphranxixcô (Mĩ) để thông qua Hiến chương Liên Hợp Quốc và tuyên bố thành lập tổ chức Liên hợp quốc.
- Ngày 24/10/1945, bản Hiến chương chính thức có hiệu lực. Đây là ngày kỉ niệm thành lập Liên hợp quốc.
2. Mục đích:
Hiến chương là văn kiện quan trọng nhất của Liên hợp quốc nêu rõ mục đích của Liên hợp quốc là:
- Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.
- Phát triển mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.
3. Nguyên tắc hoạt động
- Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia và quyền tự quyết của các dân tộc.
- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước.
- Không can thiệp vào nội bộ các nước.
- Giải quyết tranh chấp, xung đột quốc tế bằng phương pháp hòa bình.
- Chung sống hòa bình và sự nhất trí giữa 5 nước lớn: Liên Xô, Mĩ, Anh, Pháp, Trung Quốc => Nguyên tắc quan trọng nhất và có ý nghĩa thực tiễn nhất.
4. Các cơ quan chính: có 6 cơ quan chính
- Đại hội đồng: gồm tất cả các nước thành viên, mỗi năm họp một lần thảo luận những vấn đề thuộc phạm vi Hiến chương quy định.
- Hội đồng bảo an: là cơ quan chính trị quan trọng nhất, chịu trách nhiệm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, hoạt động theo nguyên tắc nhất trí cao của 5 Ủy viên thường trực là Nga, Mỹ, Anh, Pháp và Trung Quốc.
- Hội đồng kinh tế và xã hội: có nhiệm vụ nghiên cứu, báo cáo xúc tiến việc hợp tác quốc tế về kinh tế, xã hội, văn hoá, giáo dục, y tế, nhân đạo nhằm cải thiện đời sống vật chất tinh thần của các dân tộc.
- Hội đồng quản thác: giúp Đại hội đồng kiểm soát việc thi hành chế độ quản thác ở các lãnh thổ mà Liên hợp quốc ủy quyền cho một số nước quản lý, nhằm mục tiêu tạo điều kiện cho cho các lãnh thổ đó đủ khả năng tiến tới tự trị hoặc độc lập.
- Tòa án quốc tế: là cơ quan tư pháp của Liên hợp quốc, có nhiệm vụ giải quyết các tranh chấp giữa các nước trên cơ sở luật pháp quốc tế, có 15 thẩm phán quốc tịch khác nhau, nhiệm kỳ 9 năm.
- Ban thư ký: cơ quan hành chính - tổ chức của Liên hiệp quốc, đứng đầu là Tổng thư ký có nhiệm kỳ 5 năm.
5. Vai trò
- Là diễn đàn quốc tế, vừa hợp tác vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới, giữ vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp và xung đột khu vực.
- Thúc đẩy mối quan hệ hữu nghị và hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế… giữa các quốc gia thành viên.
- Hiện nay, Liên hiệp quốc có 192 thành viên, Việt Nam (thành viên 149) gia nhập Liên hiệp quốc tháng 9/1977.
Các tổ chức chuyên môn của Liên Hiệp Quốc hoạt động ở VN:
- Ngày 20/9/1977 Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc.
- Các tổ chức LHQ hoạt động tại Việt Nam:
+ UNICEF: Quỹ Nhi Đồng Liên hợp quốc.
+ UNESCO: Tổ chức Văn hóa- Khoa Học – Giáo dục Liên hợp quốc.
+ WHO: Tổ chức Y tế thế giới.
- Năm 2007, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã bầu Việt Nam làm ủy viên không thường trực Hội đồng bảo an, nhiệm kì 2008 - 2009.
 
Top Bottom