Cái tài của Kim lân trong việc đẩy tình huống truyện lên đến cao trào, tạo nút và mở nút, với những trạng thái suy nghĩ khác nhau của nhân vật "Ông hai:, một người nhà quê nghèo, ít học, chân chất nhưng giàu lòng yêu nước. Nó chúng minhg tình yêu quê hương không chỉ được tạo thành từ những tư tưởng sâu xa, khó hiểu, nó bắt nguồn từ những tình yêu, lẽ giận, lẽ thương bình dị, thường nhật nhất: một người nông dân "ngây thơ" đến nỗi tin ngay lời người khác về chuyện làng mình theo Việt gian mà thậm chí chẳng thèm dò hỏi cho rõ, nhưng lại có niềm tin vô hạn vào cách mạng, vào kháng chiến, vào cụ Hồ. Nó chứng tỏ cuộc kháng chiến của ta là toàn dân, do dân và ở trong lòng dân.