Trong bối cảnh mà vấn đề phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên sắp được "gỡ rối" và một triển vọng hòa bình sẽ lại đến với bán đảo Triều Tiên, nguyên thủ của hai nước Mỹ và Triều Tiên có cuộc gặp ở Hà Nội (Việt Nam) để bàn về các chủ đề chính đó
Ngày 26/2/2019, nguyên thủ của hai nước Mỹ và Triều Tiên đã đến Hà Nội sau hàng nghìn giờ di chuyển: Chủ tịch Kim Jong-un đến Lạng Sơn lúc 8h25 và về khách sạn Melia lúc 11 để ăn trưa. Tương tự, Tổng thống Mỹ là Trump đáp máy bay xuống sân bay Nội Bài lúc 21h10 và về khách sạn Merriot lúc 21g45 để ăn tối và nghỉ ngơi. Cũng trong tối 26 rạng sáng 27/2, Tổng thống Mỹ chào xã giao các lãnh đạo của nước ta tại Hà Nội và có những hoạt động ý nghĩa trước thềm hội nghị diễn ra: Sáng ngày 27/2, Tổng thống Trump có cuộc gặp gỡ với Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Trong đoạn video do NBC đăng tải, khi đi cùng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào phòng họp, Tổng thống Trump vui vẻ đáp lại sự chào đón của các cán bộ, các em thiếu nhi và liên tục nói cảm ơn. Ông bất ngờ dừng lại và cầm một lá cờ Việt Nam vẫy cao.
Tổng thống Trump bắt đầu cuộc gặp gỡ với lãnh đạo Kim Jong-un bằng cái bắt tay thân thiện nồng ấm trước khi cuộc hội đàm Trump - Kim bắt đầu
Lúc 18h30 ngày 27/2/2019, hai lãnh đạo Mỹ bắt đầu cuộc hội đàm 20 phút tại khách sạn Metropole. Trước cuộc hội đàm, Tổng thống Trump tràn ngập niềm vui khi nói: "Hân hạnh gặp Chủ tịch Kim, hân hạnh khi hai bên gặp nhau ở Hà Nội", Tổng thống Mỹ nói. "Thật tuyệt vời có mặt ở đây cùng ông, chúng ta đã có Hội nghị Thượng đỉnh đầu tiên thành công. Một số người muốn đẩy nhanh hơn nhưng tôi rất hạnh phúc với tiến trình hiện nay của chúng ta". Đáp lại, Chủ tịch Kim Jong-un nói: cuộc gặp gỡ lần thứ hai của ông với Tổng thống Donald Trump là nhờ "quyết định chính trị dũng cảm" của Tổng thống. Ông hy vọng Hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội lần này đem lại "một kết quả được tất cả mọi người hoan nghênh".
Tại video quay cảnh 20 phút hội đàm Mỹ - Triều; khi Tổng thống Mỹ phát biểu về đề nghị phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên. Chủ tịch Triều Tiên lặng im đôi chút, rồi bất ngờ bắt tay và gật đầu trước đề nghị của Tổng thống Mỹ. Sau đó cả hai ăn bữa tối cùng nhau trong khách sạn Metropole. "Không gì giống được với việc có một bữa tiệc riêng tuyệt vời", Tổng thống Trump nói.
Sáng ngày 28/2, cả hai nguyên thủ Mỹ - Triều gặp nhau lúc 9h và thảo luận về các vấn đề sẽ cùng thống nhất tại Hội nghị thượng đỉnh.
- Trong cuộc nói chuyện với báo chí, lãnh đạo Triều Tiên cho rằng đã có những hoài nghi về cuộc hội đàm này nhưng bất ngờ xảy ra là hai nguyên thủ Mỹ - Triều cùng ngồi lại với nhau như bộ phim viễn tưởng; tin rằng kết quả hội nghị sẽ tốt đẹp. Đáp lại, Tổng thống Trump nói rằng cuộc gặp vào tối hôm qua đã cho ra nhiều ý tưởng mới; mối quan hệ hai bên đang tốt đẹp. Những dự định vào ngày hôm nay chưa thể nói trước, nhưng hi vọng sẽ thành công về lâu dài. Tổng thống Mỹ nhìn thấy sự phát triển của kinh tế Triều Tiên và có mong muốn được hỗ trợ tận tình. Không quan trọng về tốc độ, Tổng thống Mỹ trân trọng có đề nghị Triều Tiên ngừng thử vũ khí hạt nhân (theo buổi nói chuyện tối hôm qua), hy vọng có được ý kiến của Chủ tịch Kim. Không cần vội vàng, Mỹ muốn Triều Tiên ngừng thử vũ khí hạt nhân và tin tưởng, kinh tế Triều Tiên sẽ phát triển nhanh chóng và là "đối thủ cạnh tranh đáng gờm" với Mỹ.
Trưa ngày 28/2, lúc 11 giờ thì Mỹ tuyên bố hủy bỏ cuộc tiếp xúc lần thứ hai giữa hai nguyên thủ và hủy tiệc ăn trưa.
- Trong cuộc họp báo lúc 14 giờ chiều nay. Tổng thống Mỹ nói rằng hội nghị thượng đỉnh giữa ông và Chủ tịch Kim Jong-un không đi đến thống nhất do bất đồng về việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Triều Tiên sẵn sàng phá dỡ tổ hợp hạt nhân Yongbyong nhưng chỉ khi Mỹ dỡ bỏ toàn bộ lệnh cấm vận trước. Trump và các cố vấn của ông không sẵn sàng thực hiện yêu cầu này. Giải thích cho tuyên bố này, Ngoại trưởng Mỹ là Pompeo nói: hai bên đã đạt những bước tiến thực sự trong hội nghị lần này, song "chưa thể đi đến cuối con đường". Ông nói rằng ngay cả khi phá dỡ tổ hợp Yongbyong, Triều Tiên vẫn còn nhiều cơ sở hạt nhân và kho vũ khí khác, khiến Tổng thống Trump không thể đạt được thỏa thuận với Chủ tịch Kim. Dù vậy, Pompeo lạc quan rằng đội ngũ Mỹ - Triều có thể tiếp tục gặp nhau trong vài tuần tới.
Nói tiếp cho câu nói của Pompeo, Tổng thống Mỹ lại nói: hai bên chưa thống nhất ký kết tuyên bố chung vì "không phù hợp". Song ngài Tổng thống lại bình luận: "Chúng tôi đã có thời gian mang tính xây dựng. Chủ tịch Kim là một người có tính cách thú vị, quan hệ giữa chúng tôi rất mạnh mẽ. Tuy nhiên, đôi khi bạn phải đi một cách chậm rãi". Ông cho rằng cách nhìn về phi hạt nhân hóa của lãnh đạo Triều Tiên không thực sự giống Mỹ song hai bên đã xích lại gần hơn rất nhiều so với một năm trước.
Ngoại trưởng Mỹ cũng nói thêm một chút: kết quả hội nghị "chưa phải là điều có ý nghĩa cho Mỹ", tiết lộ rằng Tổng thống Trump và các cố vấn "yêu cầu Chủ tịch Kim làm nhiều hơn, nhưng ông ấy chưa sẵn sàng".
Ông khẳng định các cuộc đàm phán sẽ rất mất thời gian, nhưng ông vẫn bày tỏ sự lạc quan, khẳng định Mỹ vẫn sẽ tiến hành để đạt được mục tiêu cả thế giới mong muốn là phi hạt nhân hóa Triều Tiên, giảm mối đe dọa nhằm vào người dân Mỹ và khắp thế giới
* Về các bước đi sắp tới, Tổng thống Mỹ nêu rõ:
- Chưa tăng cường trừng phạt với Triều Tiên: Tôi không muốn nói về việc tăng cường trừng phạt vì có rất nhiều người Triều Tiên phải sống và lệnh trừng phạt hiện giờ cũng đã mạnh.
- Sẽ dễ dàng thanh sát chương trình hạt nhân Triều Tiên: Trump: “Về chương trình hạt nhân Triều Tiên, chúng tôi sẽ thanh sát dễ dàng. Chúng tôi biết thông tin về một số cơ sở. Chúng tôi biết những cơ sở người khác không biết. Chúng tôi sẽ kiểm tra được”.
-
Chưa biết khi nào thượng đỉnh tiếp
- Tôi sẽ gọi cho Tổng thống Hàn Quốc và Thủ tướng Nhật Bản: Trump: "Chúng tôi sẽ gọi cho Tổng thống Hàn Quốc Moon rất sớm, ngay khi tôi lên máy bay. Ông ấy đã làm việc rất chăm chỉ, ông ấy cũng chờ đợi một thỏa thuận."
- Chúng tôi đã nói rất nhiều về Trung Quốc: Khi được hỏi liệu vấn đề Trung Quốc có được đề cập trong chương trình nghị sự hay không, ông Trump nói rằng họ "đã nói rất nhiều về Trung Quốc".
- Trump: "Tôi muốn gỡ bỏ các lệnh trừng phạt quá tệ": Sau khi ông Trump thừa nhận rằng hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội đã kết thúc mà không có thỏa thuận nào do các lệnh trừng phạt, Tổng thống Trump nói rằng ông muốn thấy những hạn chế kinh tế được dỡ bỏ đối với Triều Tiên trong tương lai.
"Tôi muốn gỡ bỏ các lệnh trừng phạt quá tệ, bởi vì đất nước đó có rất nhiều tiềm năng để phát triển", Trump nói. Ông đã nhiều lần nhấn mạnh tiềm năng kinh tế của Triều Tiên trong hội nghị thượng đỉnh tại Hà Nội và các cuộc gặp với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un. Đất nước này hiện đang chịu các lệnh trừng phạt quốc tế cứng rắn, hạn chế nghiêm trọng sự tăng trưởng và xuất khẩu.
- Không muốn làm các đối tác thất vọng: Trump: "Chúng ta có rất nhiều đối tác trong vấn đề trừng phạt Triều Tiên, Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản... Tôi không muốn làm các đối tác thất vọng". "Tôi đã sẵn sàng giúp đỡ họ phát triển kinh tế. Nhưng tôi cũng sẵn sàng bỏ đi. Tôi không bao giờ ngại bỏ đi."
- Lệnh trừng phạt là trở ngại của tuyên bố chung: Tổng thống Trump cho biết lý do chủ yếu của việc hai bên không đạt được thỏa thuận là vì Triều Tiên muốn được dỡ bỏ lệnh trừng phạt nhưng "chúng ta không thể làm điều đó lúc này". Thi thoảng chúng ta phải biết cách bỏ đi, có những cái không nhượng bộ được ngay.
"Chúng tôi đã có một số lựa chọn nhưng tại thời điểm này, chúng tôi quyết định không thực hiện bất kỳ lựa chọn nào." (...) "Họ muốn gỡ bỏ cấm vận hoàn toàn mà chúng ta không thể làm điều đó. Họ chỉ muốn đưa một phần của cơ sở hạt nhân và phần mà chúng ta cần thì họ không đưa được. Chúng ta biết rất rõ từng centimet của đất nước đó".