chất môi trường là chất hok thay đổi số oxihóa trong phản ứng
A.VÍ DỤ
Vd1. xét phản ứng sau
3Cu + 8 HNO3 - 3 Cu(NO3)2 + 2 NO +4 H2O
Dạng phân tử thì trong 8 HNO3 thì có 2 HNO3 là chất oxi hoá , còn lại 6 HNO3 đóng vai trò là môi trường.
Dạng ion thì trong 8 HNO3 thì có 2 NO3- là chất oxi hoá , còn lại 8H+ và 6 NO3- là môi trường.
Vd2 . xét phản ứng sau
3 CU + 2 NaNO3 + 8 HCL - 3 CuCL2 + 2 NaCL + 2 NO + 3 H2O
Dạng phân tử thì 2 NaNO3 là chất oxi hoá , còn 8 HCl là môi trường
Dạng ion thì 2 NO3- là chất oxi hoá , còn 2 Na+ và 8 H+ , 8 Cl- la môi trường.
B. VAI TRÒ CỦA MÔI TRƯỜNG TRONG PHẢN ỨNG OXI HÓA KHỬ
Môi trường có 2 vai trò
Vai trò 1
Môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng oxi hoá, khử của các nguyên tử và ion
Ví dụ, NO3- trong môi trường H+ là chất oxi hoá , sp khử có thể là NO , NO2,…
NO3- trong môi trường OH- là chất oxi hoá nhưng sp khử là NH3
NO3- trong môi trường H2O không có tính oxi hoá
Vai trò 2
Môi trương cung cấp các ion mang điện tích trái dấu để trung hòa các điện tích mới tạo ra do quá trình oxi hóa khử
Có 2 loại môi trường
Môi trường bắt buộc : Là môi trường buộc phải có để ion biểu hiện tính oxi hoá hoặc tính khử
Môi trường không bắt buộc : Là môi trường có thể bị thay thế
C. DẤU HIỆU NHẬN BIẾT MÔI TRƯỜNG
Không có sự thay đổi về số oxi hoá
3.XÉT VAI TRÒ CỦA MÔI TRƯỜNG TRONG CÁC TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ
A, VỚI ION NO3-
NO3- trong môi trường H+ là chất oxi hoá , sp khử có thể là NO , NO2,…
NO3- trong môi trường OH- là chất oxi hoá nhưng sp khử là NH3
NO3- trong môi trường H2O không có tính oxi hoá
B.Với ion MnO4- .
MnO4- trong môi trường H+ bị oxi hoá thành Mn2+
MnO4- trong môi trường trung tính hay bazơ loãng bị oxi hoá thành MnO2
MnO4- trong môi trường OH- đặc bị oxi hoá thành MnO42-
C.Với Mn2+
Mn2+ trong môi trường trung tính hay OH- yếu bị khử thành MnO2
Mn2+ trong môi trường OH- mạnh bị khử thành MnO42-
C.Với ion Cr2O72-
Cr2O72- trong môi trường H+ (H2SO4) bị oxi hoá thành Cr2(SO4)3
Cr2O72- trong môi trường nước bị oxi hoá thành Cr(OH)3
D.Với ion Cr3+
Cr3+ trong môi trường H+bị khử thành Cr2O72-
Cr3+trong môi trường OH- mạnh bị khử thành CrO42-