- 29 Tháng mười 2018
- 3,304
- 4,365
- 561
- TP Hồ Chí Minh
- THCS Nguyễn Hiền
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
Biên soạn: Thái Minh Quân
a. Hoàn cảnh
- Khủng hoảng kinh tế: ở thế giới thì nhà băng sụp đổ liên miên, kỹ nghệ sút còn 65%, ô tô sụt mất còn 30%, hơn 50 triệu công nhân thế giới thất nghiệp; trong khi kinh tế Liên Xô phát triển vượt bậc (trích Án nghị quyết của Trung ương toàn thể hội nghị lần thứ hai của Đảng CSĐD tháng 3/1931). Ở Việt Nam khủng hoảng trầm trọng hơn: giá lúa hạ 68% (theo Nguyễn Khánh Toàn, giá một tạ gạo từ 11 đồng (1930) sụt xuống còn 3 đồng (1933), giá nông phẩm chỉ còn 20 - 30% so với trước. Ở đồn điền cao su, các chủ Pháp đuổi phu về rất nhiều (đồn Cam Tiêm đuổi mất 3.200/4.000 người; nhà máy sợi Nam Định đuổi 3.000 người, mỏ Hòn Gai đuổi hơn 5.000 người...) tiền công bị cắt giảm. Ở công thương nghiệp thì lương công nhân giảm còn gần 30%. Đã thế Pháp còn dùng thủ đoạn rút hơn 100 triệu franc về nước, phá giá đồng franc khiến đồng franc giảm giá: 1 đồng bạc = 10 franc, giảm hàm lượng bạc xuống còn 20 gram khiến Ngân hàng Đông Dương thu lãi đến 76 triệu đồng.
- Khủng bố trắng của thực dân Pháp: Pháp khủng bố dã man những người cách mạng sau khi khởi nghĩa Yên Bái thất bại. Theo tài liệu của Đảng (1931), Pháp đặt đồn ải khắp nơi (Trung Kỳ), hoặc là cho bọn quan làng súng ống (Nam Kỳ), tổ chức đoàn phu trở về ra phối hợp với quân lính đàn áp nhân dân.
- Ảnh hưởng của cách mạng quốc tế: công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô giành thắng lợi to lớn (Ở Nghệ An là thành lập chính quyền công nông binh theo mô hình chính quyền công nông của Liên Xô), Quảng Châu công xã (1927)
Cao trào 1930 - 1931 đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương với các nội dung:
+ nội dung dân sinh, dân chủ để cải thiện đời sống
+ giảm giờ làm, giảm sưu thuế => mục tiêu chính trị
+ chống khủng bố trắng của Pháp
b. Diễn biến:
* Tháng 2/1930 - tháng 4/1930: phong trào trên toàn quốc do công nhân và nông dân phối hợp cùng đấu tranh ở Phú Riềng, Nam Định, Nghệ An (nơi nghèo nhất nên đấu tranh mạnh nhất); địa điểm đấu tranh mạnh nhất là ở các xí nghiệp, đô thị
* Tháng 5/1930, lần đầu tiên ở xã hội thuộc địa thì ngày Quốc tế lao động 1/5 được tổ chức trên toàn quốc, công nhân biểu tình để đấu tranh đòi quyền lợi cho nhân dân lao động trong nước, thể hiện tình đoàn kết cách mạng với nhân dân lao động trên thế giới
* Đỉnh cao là cao trào Xô viết Nghệ - Tĩnh (tháng 9/1930), mở đầu từ huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) và lan sang các nơi khác, được công nhân Vinh - Bến Thủy hưởng ứng
Chính quyền địch tan rã nhiều nơi, Đảng thiết lập chính quyền mới theo mô hình của Liên Xô với các biện pháp tiến bộ:
+ Chính trị: lập đội Tự vệ Đỏ, Tòa án nhân dân trừng trị bọn phản cách mạng
+ Kinh tế: tịch thu ruộng đất của thực dân và phong kiến chia cho dân nghèo, bãi bỏ nhiều thứ thuế khắc nghiệt và tu sửa cơ sở hạ tầng
+ Văn hóa: xóa bỏ hủ tục lạc hậu, tổ chức Nông hội
c. Ý nghĩa:
- Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản (năng lực lãnh đạo của Đảng)
- Liên minh công nông được khẳng định trong Cao trào, chính quyền Xô viết là của dân
- Đảng Cộng sản trưởng thành và được Quốc tế 3 công nhận là một chi bộ
d. Bài học kinh nghiệm
- Chuẩn bị tư tưởng
- Liên minh công nông chưa phù hợp, vì công nông binh xây dựng được ở Liên Xô do nước này có nền công nghiệp phát triển; hình thức này được xây dựng ở thuộc địa là chưa phù hợp (thuộc địa là tập hợp lực lượng để giải phóng dân tộc, giành chính quyền)
- Thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất
- Tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh
- Giành chính quyền và sử dụng bạo lực cách mạng, chuyên chính vô sản (xây dựng và bảo vệ chính quyền mới)
- Chính sách ruộng đất chưa phù hợp, chưa lôi kéo được đại bộ phận quần chúng. Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh đòi chống "trí, phú, địa, hào" - không phân hóa được kẻ thù; cho thấy mô hình chính phủ mới (theo kiểu Liên Xô) không phù hợp với thuộc địa
- Thời cơ khởi nghĩa
- Tổng diễn tập lần thứ nhất của Đảng
a. Hoàn cảnh
- Khủng hoảng kinh tế: ở thế giới thì nhà băng sụp đổ liên miên, kỹ nghệ sút còn 65%, ô tô sụt mất còn 30%, hơn 50 triệu công nhân thế giới thất nghiệp; trong khi kinh tế Liên Xô phát triển vượt bậc (trích Án nghị quyết của Trung ương toàn thể hội nghị lần thứ hai của Đảng CSĐD tháng 3/1931). Ở Việt Nam khủng hoảng trầm trọng hơn: giá lúa hạ 68% (theo Nguyễn Khánh Toàn, giá một tạ gạo từ 11 đồng (1930) sụt xuống còn 3 đồng (1933), giá nông phẩm chỉ còn 20 - 30% so với trước. Ở đồn điền cao su, các chủ Pháp đuổi phu về rất nhiều (đồn Cam Tiêm đuổi mất 3.200/4.000 người; nhà máy sợi Nam Định đuổi 3.000 người, mỏ Hòn Gai đuổi hơn 5.000 người...) tiền công bị cắt giảm. Ở công thương nghiệp thì lương công nhân giảm còn gần 30%. Đã thế Pháp còn dùng thủ đoạn rút hơn 100 triệu franc về nước, phá giá đồng franc khiến đồng franc giảm giá: 1 đồng bạc = 10 franc, giảm hàm lượng bạc xuống còn 20 gram khiến Ngân hàng Đông Dương thu lãi đến 76 triệu đồng.
- Khủng bố trắng của thực dân Pháp: Pháp khủng bố dã man những người cách mạng sau khi khởi nghĩa Yên Bái thất bại. Theo tài liệu của Đảng (1931), Pháp đặt đồn ải khắp nơi (Trung Kỳ), hoặc là cho bọn quan làng súng ống (Nam Kỳ), tổ chức đoàn phu trở về ra phối hợp với quân lính đàn áp nhân dân.
- Ảnh hưởng của cách mạng quốc tế: công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô giành thắng lợi to lớn (Ở Nghệ An là thành lập chính quyền công nông binh theo mô hình chính quyền công nông của Liên Xô), Quảng Châu công xã (1927)
Cao trào 1930 - 1931 đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương với các nội dung:
+ nội dung dân sinh, dân chủ để cải thiện đời sống
+ giảm giờ làm, giảm sưu thuế => mục tiêu chính trị
+ chống khủng bố trắng của Pháp
b. Diễn biến:
* Tháng 2/1930 - tháng 4/1930: phong trào trên toàn quốc do công nhân và nông dân phối hợp cùng đấu tranh ở Phú Riềng, Nam Định, Nghệ An (nơi nghèo nhất nên đấu tranh mạnh nhất); địa điểm đấu tranh mạnh nhất là ở các xí nghiệp, đô thị
* Tháng 5/1930, lần đầu tiên ở xã hội thuộc địa thì ngày Quốc tế lao động 1/5 được tổ chức trên toàn quốc, công nhân biểu tình để đấu tranh đòi quyền lợi cho nhân dân lao động trong nước, thể hiện tình đoàn kết cách mạng với nhân dân lao động trên thế giới
* Đỉnh cao là cao trào Xô viết Nghệ - Tĩnh (tháng 9/1930), mở đầu từ huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) và lan sang các nơi khác, được công nhân Vinh - Bến Thủy hưởng ứng
Chính quyền địch tan rã nhiều nơi, Đảng thiết lập chính quyền mới theo mô hình của Liên Xô với các biện pháp tiến bộ:
+ Chính trị: lập đội Tự vệ Đỏ, Tòa án nhân dân trừng trị bọn phản cách mạng
+ Kinh tế: tịch thu ruộng đất của thực dân và phong kiến chia cho dân nghèo, bãi bỏ nhiều thứ thuế khắc nghiệt và tu sửa cơ sở hạ tầng
+ Văn hóa: xóa bỏ hủ tục lạc hậu, tổ chức Nông hội
c. Ý nghĩa:
- Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản (năng lực lãnh đạo của Đảng)
- Liên minh công nông được khẳng định trong Cao trào, chính quyền Xô viết là của dân
- Đảng Cộng sản trưởng thành và được Quốc tế 3 công nhận là một chi bộ
d. Bài học kinh nghiệm
- Chuẩn bị tư tưởng
- Liên minh công nông chưa phù hợp, vì công nông binh xây dựng được ở Liên Xô do nước này có nền công nghiệp phát triển; hình thức này được xây dựng ở thuộc địa là chưa phù hợp (thuộc địa là tập hợp lực lượng để giải phóng dân tộc, giành chính quyền)
- Thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất
- Tổ chức lãnh đạo quần chúng đấu tranh
- Giành chính quyền và sử dụng bạo lực cách mạng, chuyên chính vô sản (xây dựng và bảo vệ chính quyền mới)
- Chính sách ruộng đất chưa phù hợp, chưa lôi kéo được đại bộ phận quần chúng. Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh đòi chống "trí, phú, địa, hào" - không phân hóa được kẻ thù; cho thấy mô hình chính phủ mới (theo kiểu Liên Xô) không phù hợp với thuộc địa
- Thời cơ khởi nghĩa
- Tổng diễn tập lần thứ nhất của Đảng
