Chào Thailong.
Phải nói luôn là anh chẳng có kinh nghiệm gì trong việc lập dàn ý cho một bài văn cả. Ngày trước, khi ôn thi (và cả khi thi) anh chưa bao giờ đủ kiên nhẫn để ngồi lập dàn ý cho mỗi bài, mỗi đề văn (hic, có phải vì thế không mà điểm thi của mình "khiêm tốn" hơn cả những chú lùn trong truyện cổ

). Cũng tùy cách học từng người, em nhỉ. Anh thì khi đọc đề, anh dành khoảng từ 1 đến 3 phút hình dung xem cấu trúc bài làm của mình sẽ như thế nào, sẽ viết cái gì, cái gì trước, cái gì sau. Và gạch nhanh các ý ấy ra nháp (chỉ ghi ngắn gọn thôi, thường là anh viết tắt). Sau đó làm bài luôn, không để mất thêm phút nào (ai cũng biết, viết xong cái mở bài là mọi thứ Automatic).
Nhưng cũng không hẳn là anh không học theo cách lập dàn ý. Dù lười viết nhưng may thay, các bài vở ghi chép của anh lại khá đầy đủ và hệ thống. Theo anh, đó cũng là một dạng dàn ý để có thể tham khảo (và cũng công nhận, học theo kiểu nhớ ý là cách học khá tiện lợi, đơn giản và hiệu quả)
Công việc lập dàn ý (việc mà anh cũng rất ngại làm), theo anh, nó là việc "dàn" (nghĩa là "trải ra" ấy mà) các ý mà mình có được ra mặt giấy sau đó "nhặt" và "xếp" chúng lại theo những kiểu nhất định phù hợp với nội dung, yêu cầu của đề và dụng ý của người viết. Thông thường, trong quá trình lập dàn ý, có hai việc cơ bản là:
Tìm ý (cái này mình có thể "khai thác" từ nhiều nguồn: bài giảng của thầy cô, sách (giáo khoa, tham khảo) và tất nhiên, phải khai thác triệt để BẢN THÂN MÌNH (cố gắng có cách nhìn, cách cảm nhận và lí giải riêng đối với mỗi vấn đề)). Sau đó là việc "
nhặt" và "
xếp" các ý vừa tìm được sao cho có hệ thống (ý lớn, ý nhỏ). Thực ra việc này không khó vì trong quá trình phân tích tác phẩm, tập hợp tư liệu, chúng ta đã phần nào hình dung được nội dung và cấu trúc của cái dàn ý ấy rồi. Bây giờ chỉ việc sắp xếp lại và viết nó ra. Nhưng đừng nên dừng lại ở đó. Sau khi sắp xếp xong các ý thành hệ thống, hãy ngồi xem lại một lượt (nhiều lượt càng tốt) dàn ý của mình, vì khi nhín lại một cách toàn diện, ta dễ phát hiện được những thiếu sót hoặc có thể nảy ra những ý mới rất hay, rất thú vị (đảm bảo Made in Myself - những sáng tạo cá nhân sẽ được thầy cô trân trọng và đánh giá cao).
Còn việc em băn khoăn có thể tự học ở nhà không thì có thể khẳng định ngay rằng
Có. (cho phép anh không chứng minh vì điều này đã được nhiều bạn khác chứng minh, và chứng minh rất ấn tượng rồi). Để việc ôn luyện của mình có hệ thống, em có thể ôn tập theo từng chuyên đề như hình thức các bạn đang học trên trang hocmai.vn này.
Đôi lời chia sẻ, mong em tự tin ôn tập tốt để chuẩn bị sẵn sàng cho kì thi sắp tới.