- 29 Tháng mười 2018
- 3,304
- 4,365
- 561
- TP Hồ Chí Minh
- THCS Nguyễn Hiền
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
Bồi cho mình lở cho tôi
Vô tình dòng chảy chia đôi hai bờ
Lơ thơ cho đến bao giờ
Nhớ sông lại nhớ chợ Chờ khôn nguôi.
(Trích bài thơ “Nhớ sông” của nhà thơ Lê Tuấn Hoan).
Tôi chẳng hiểu sao có nhiều duyên như thế với Kinh Bắc. Có lẽ bởi say mê những làn điệu quan họ mượt mà, say mê những sắc màu rộn ràng của cuộc sống trong những lễ hội đặc sắc mang đậm nét truyền thống dân tộc, có lẽ say mê những hương vị quê hương dân dã mà quyến rũ của những nem Bùi- Thuận Thành, của bánh phu thê- Đình Bảng, của bánh Tẻ- chợ Chờ mà tôi mỗi lần rời đi, lại thêm nhiều lần quay lại.
Nhà tôi gần chợ Chờ, Yên Phong, Bắc Ninh, nên từ bé tôi đã thường được mẹ đưa đến đó chơi nhiều lần. Trong kí ức của tuổi thơ tôi là món bánh tẻ, được mẹ mua ở cái quán con giữa chợ của một bà cụ. Món bánh dân dã giúp tôi quên cái đói của buổi trưa thiếu thốn một thời nhưng hương vị của nó thì ngon mãi đến tận bây giờ trong kí ức của tôi.
Chiếc bánh dài bằng chiếc đũa ăn cơm, to bằng ngón tay cái của mẹ. Bên ngoài nó được gói bằng một chiếc lá dong bóng mỡ trông ngầy ngậy. Phần bánh bên trong nóng hổi, bốc lên những sợi khói nhỏ có màu xanh trắng. Tôi hăm hở cắn những miếng bánh nóng hổi ấy, tận hưởng cái dai giòn, thanh mát của chiếc bánh, tận hưởng cái beo béo, ngầy ngậy của phần nhân bánh có những sợi mộc nhĩ màu nâu quyện đều với những miếng thịt nạc được băm nhỏ đậm đà làm vị giác của đứa trẻ tôi lên 9 lên 10 thủa ấy cứ thèm thuồng mãi đến về sau.
Mẹ tôi dạy rằng: Bánh tẻ - được gọi như vậy vì nguyên liệu chính để làm loại bánh này chính là gạo tẻ, thứ gạo vẫn thường ăn hàng ngày của người dân trên mảnh đất quanh năm ngày tháng lúa ngô khoai sắn này. Loại gạo tẻ không dính được trồng lên bởi đất bồi phù sa đậm vị và thơm. Đem gạo ấy xay nhuyễn thành bột. Bột càng nhỏ, càng ngon. Bột xay rồi để lại trong chậu, thỉnh thoảng lại chắt nước và cho nước mới vào để bột không bị chua. Để tạo nên hương vị đậm đà cho chiếc bánh, người ta dùng thịt vai lợn băm nhỏ, mộc nhĩ ngâm nở, thái nhỏ, đem xào lên cùng với gia vị cho thật thơm.
Bắc nồi bột lên bếp, quấy đều tay đến khi bột nhuyễn và chín chừng 50 phần trăm hoặc hơn chút thì đem ra gói.Trải phần lá dong được làm sạch, có quết lên một lớp mỡ mỏng, người ta cho vào đó cỡ chừng một muỗng bột dàn cho mỏng rồi xúc nhân rải dọc theo thân bánh, đoạn phủ lên đó một lớp bột nữa sao cho kín hết phần nhân. Gấp phần lá bánh lại để tạo hình, dùng dây cột bánh lại. thường thì dây cột bánh là dây chuối phơi khô hoặc thân cây rơm nếp đã được tuốt cho dẻo. Cuối cùng đem luộc chín.
Tôi cũng chỉ là được nghe mẹ tôi kể chuyện người ta gói bánh, cũng không khéo tay biết làm nó, nên cũng không rành lắm cách họ khiến chiếc bánh ăn không bị nhão. Nhưng tôi nhớ có lần mẹ nói rằng để tạo độ giòn, dai cho bánh, người ta còn dùng một chút nước vôi trong đi kèm khi xay bột.
Đừng nhầm lẫn bánh tẻ với món bánh giò nóng nhưng ăn bằng thìa xúc mà bạn vẫn thấy người ta rao trên phố những buổi đêm. Bánh tẻ tuy ăn nóng nhưng nó dai giòn chứ không hề nhão như bánh giò bạn thường thấy.Và kể cả khi bạn để nó nguội đi, thì hương vị của nó vẫn đặc biệt thơm ngon vì phần nhân và phần vỏ bánh tuy gói chặt nhưng lại không hề bị lẫn vào nhau.
Bánh tẻ ngày nay không chỉ là loại bánh ăn chơi bán trên những quán quà sáng. Người Bắc Ninh còn đưa nó vào thực đơn của những bữa tiệc. Bánh tẻ trở thành món bánh thông dụng và được trở thành một trong những mặt hàng kinh doanh ăn khách.
Tôi đã ăn nhiều loại bánh tẻ ở nhiều nơi khác nhau, nhưng bánh tẻ chợ Chờ có hương vị đặc biệt hơn hẳn. Có lẽ bởi chất gạo nơi đây đậm hơn, thơm hơn. Mà cũng có lẽ, bởi con gái Bắc Ninh nổi tiếng khéo tay, mà cũng có lẽ, tôi đã được ăn nó vào đúng những ngày đói thèm nhất, nên hương vị của nó sẽ khiến người ta khó mà quên được để mãi mãi còn lại trong kí ức.
Và tôi cũng nghĩ rằng, bạn cũng một lần nên thử, biết đâu lại ham giống tôi.
Nguồn: có thể bạn chưa biết?
Vô tình dòng chảy chia đôi hai bờ
Lơ thơ cho đến bao giờ
Nhớ sông lại nhớ chợ Chờ khôn nguôi.
(Trích bài thơ “Nhớ sông” của nhà thơ Lê Tuấn Hoan).
Tôi chẳng hiểu sao có nhiều duyên như thế với Kinh Bắc. Có lẽ bởi say mê những làn điệu quan họ mượt mà, say mê những sắc màu rộn ràng của cuộc sống trong những lễ hội đặc sắc mang đậm nét truyền thống dân tộc, có lẽ say mê những hương vị quê hương dân dã mà quyến rũ của những nem Bùi- Thuận Thành, của bánh phu thê- Đình Bảng, của bánh Tẻ- chợ Chờ mà tôi mỗi lần rời đi, lại thêm nhiều lần quay lại.
Nhà tôi gần chợ Chờ, Yên Phong, Bắc Ninh, nên từ bé tôi đã thường được mẹ đưa đến đó chơi nhiều lần. Trong kí ức của tuổi thơ tôi là món bánh tẻ, được mẹ mua ở cái quán con giữa chợ của một bà cụ. Món bánh dân dã giúp tôi quên cái đói của buổi trưa thiếu thốn một thời nhưng hương vị của nó thì ngon mãi đến tận bây giờ trong kí ức của tôi.
Chiếc bánh dài bằng chiếc đũa ăn cơm, to bằng ngón tay cái của mẹ. Bên ngoài nó được gói bằng một chiếc lá dong bóng mỡ trông ngầy ngậy. Phần bánh bên trong nóng hổi, bốc lên những sợi khói nhỏ có màu xanh trắng. Tôi hăm hở cắn những miếng bánh nóng hổi ấy, tận hưởng cái dai giòn, thanh mát của chiếc bánh, tận hưởng cái beo béo, ngầy ngậy của phần nhân bánh có những sợi mộc nhĩ màu nâu quyện đều với những miếng thịt nạc được băm nhỏ đậm đà làm vị giác của đứa trẻ tôi lên 9 lên 10 thủa ấy cứ thèm thuồng mãi đến về sau.
Mẹ tôi dạy rằng: Bánh tẻ - được gọi như vậy vì nguyên liệu chính để làm loại bánh này chính là gạo tẻ, thứ gạo vẫn thường ăn hàng ngày của người dân trên mảnh đất quanh năm ngày tháng lúa ngô khoai sắn này. Loại gạo tẻ không dính được trồng lên bởi đất bồi phù sa đậm vị và thơm. Đem gạo ấy xay nhuyễn thành bột. Bột càng nhỏ, càng ngon. Bột xay rồi để lại trong chậu, thỉnh thoảng lại chắt nước và cho nước mới vào để bột không bị chua. Để tạo nên hương vị đậm đà cho chiếc bánh, người ta dùng thịt vai lợn băm nhỏ, mộc nhĩ ngâm nở, thái nhỏ, đem xào lên cùng với gia vị cho thật thơm.
Bắc nồi bột lên bếp, quấy đều tay đến khi bột nhuyễn và chín chừng 50 phần trăm hoặc hơn chút thì đem ra gói.Trải phần lá dong được làm sạch, có quết lên một lớp mỡ mỏng, người ta cho vào đó cỡ chừng một muỗng bột dàn cho mỏng rồi xúc nhân rải dọc theo thân bánh, đoạn phủ lên đó một lớp bột nữa sao cho kín hết phần nhân. Gấp phần lá bánh lại để tạo hình, dùng dây cột bánh lại. thường thì dây cột bánh là dây chuối phơi khô hoặc thân cây rơm nếp đã được tuốt cho dẻo. Cuối cùng đem luộc chín.
Tôi cũng chỉ là được nghe mẹ tôi kể chuyện người ta gói bánh, cũng không khéo tay biết làm nó, nên cũng không rành lắm cách họ khiến chiếc bánh ăn không bị nhão. Nhưng tôi nhớ có lần mẹ nói rằng để tạo độ giòn, dai cho bánh, người ta còn dùng một chút nước vôi trong đi kèm khi xay bột.
Đừng nhầm lẫn bánh tẻ với món bánh giò nóng nhưng ăn bằng thìa xúc mà bạn vẫn thấy người ta rao trên phố những buổi đêm. Bánh tẻ tuy ăn nóng nhưng nó dai giòn chứ không hề nhão như bánh giò bạn thường thấy.Và kể cả khi bạn để nó nguội đi, thì hương vị của nó vẫn đặc biệt thơm ngon vì phần nhân và phần vỏ bánh tuy gói chặt nhưng lại không hề bị lẫn vào nhau.
Bánh tẻ ngày nay không chỉ là loại bánh ăn chơi bán trên những quán quà sáng. Người Bắc Ninh còn đưa nó vào thực đơn của những bữa tiệc. Bánh tẻ trở thành món bánh thông dụng và được trở thành một trong những mặt hàng kinh doanh ăn khách.
Tôi đã ăn nhiều loại bánh tẻ ở nhiều nơi khác nhau, nhưng bánh tẻ chợ Chờ có hương vị đặc biệt hơn hẳn. Có lẽ bởi chất gạo nơi đây đậm hơn, thơm hơn. Mà cũng có lẽ, bởi con gái Bắc Ninh nổi tiếng khéo tay, mà cũng có lẽ, tôi đã được ăn nó vào đúng những ngày đói thèm nhất, nên hương vị của nó sẽ khiến người ta khó mà quên được để mãi mãi còn lại trong kí ức.
Và tôi cũng nghĩ rằng, bạn cũng một lần nên thử, biết đâu lại ham giống tôi.
Nguồn: có thể bạn chưa biết?
