Nội dung | Các quốc gia cổ đại phương Đông | Các quốc gia cổ đại phương Tây Hi Lạp - Rô ma |
Thời gian xuất hiện | Khoảng thiên niên kỷ IV-III TCN | Thế kỉ I TCN |
Vị trí | Hình thành ở các đồng bằng châu thổ các sông lớn | Ở ven biển Địa Trung Hải - nhất là các vịnh biển nơi có các cảng biển sâu. |
Khí hậu | + Lượng mưa đều đặn phân bố theo mùa, có khí hậu ẩm nóng (trừ Trung Quốc)
+ Vào mùa mưa, nước sông dâng cao, phủ lên các ruộng thấp một lớp đất phù sa màu mỡ, thích hợp trồng cây lương thực. | + Khí hậu ấm áp, trong lành.
=> Thuận lợi cho việc phát triển các ngành giao thông hàng hải, ngư nghiệp và thương nghiệp. |
Kỹ thuật canh tác | + Họ đã biết sử dụng đồng thau, công cụ bằng đá, tre và gỗ.
+ Cư dân Châu Á và Châu Phi sống bằng nghề nông, mỗi năm hai vụ. | + Đất canh tác lại ít và màu mỡ, chủ yếu là đất ven đồi, khô và rắn. => Lưỡi cuốc, cày bằng đồng không có tác dụng.
+ Khoảng đầu thiên niên kỉ I TCN, cư dân vùng Địa Trung Hải bắt đầu biết chế tạo công cụ bằng sắt. => Diện tích đất canh tác tăng, việc trồng trọt đã có kết quả. |
Đặc điểm kinh tế | + Kinh tế nông nghiệp
+ Công tác thủy lợi cũng phát triển | + Kinh tế công thương, mậu dịch hàng hải rất phát triển, giữ vai trò chủ đạo.
+ Nông nghiệp là thứ yếu. |
Thể chế chính trị | Nhà nước chuyên chế trung ương tập quyền, đứng đầu là vua | Thể chế dân chủ |
Quan hệ xã hội | Gồm 3 giai cấp: giai cấp thống trị, nông dân công xã và nô lệ. Trong đó:
+ Giai cấp thống trị: (là những ông vua chuyên chế và đội ngũ đông đảo quý tộc....) Tầng lớp có nhiều của cải và quyền thế....
+ Nông dân công xã: tầng lớp xã hội căn bản và là thành phần sản xuất chủ yếu.
+ Nô lệ: tầng lớp thấp nhất trong xã hội, chuyên làm các việc nặng nhọc và hầu hạ các tầng lớp quý tộc | Gồm 3 giai cấp: Chủ nô, bình dân, nô lệ. Trong đó:
+ Chủ nô: rất giàu có thế lực kinh tế, chính trị.
+ Bình dân: Dân tự do có nghề nghiệp, tài sản, tự sinh sống bằng lao động của bản thân.
+ Nô lệ: lực lượng lao động đông đảo, sản xuất chủ yếu và phục vụ các nhu cầu của đời sống, hoàn toàn lệ thuộc vào người chủ mua mình, không có chút quyền lợi nào. |