Giải
Đề bài ở đây đã cho sẵn QLDT chi phối các tính trạng trên là:
- Tính trạng màu sắc hạt chịu sự chi phối của QLTTG cụ thể là ác chế trội 12:3:1
- Tính trạng chiều dài quả được chi phối bởi QLDT phân li của Menđen
Ở đây đầu bài cho ta biết cơ thể F1 dị hợp 3 cặp gen tự thụ nên không cần chia tỉ lệ để xác định KG đem lai. Cái mà ta cần xác định ở đây là liệu 3 cặp gen này nằm trên 2 hay 3 cặp NST tương đồng, và nếu chúng nằm trên 2 cặp NST tương đồng thì chúng tồn tại ở dị chéo hay dị đều? Có hay không việc xảy ra hoán vị gen? D,d di truyền liên kết với A,a hay B,b?
<> Giả sử 3 cặp gen này nằm trên 3 cặp NST tương đồng khác nhau thì tỉ lệ KH trắng – ngắn [aabbdd] =
=
(khác so với tỉ lệ đầu bài đã cho 0.25%), dĩ nhiên nghi vấn này là sai.
<> Giả sử 3 cặp gen này nằm trên 2 cặp NST tương đồng khác nhau và không xảy ra hiện tượng HVG, thì KG bắt buộc phải hoặc là
hoặc là
, khi đó tỉ lệ KH trắng – ngắn [aabbdd] =
=
, rõ ràng nghi vấn này vẫn chưa đúng.
Chỉ còn lại giả thuyết sau cùng đó là 3 cặp gen này cùng nằm trên 2 cặp NST tương đồng khác nhau và đã xảy ra hiện tượng HVG, câu hỏi ta cần giải quyết ở đây là D,d di truyền liên kết với A,a hay B,b? Trạng thái tồn tại là dị đều hay dị chéo và HVG đã xảy ra với tần số f là bao nhiêu?
>>> Tập trung vào KH trắng – ngắn [aabbdd] để tìm ra KG là dị đều hay dị chéo và tìm ra tần số HVG f !
[aabbdd] = 0.25% → [
(hoặc
)] x 25%[bb (hoặc aa)] → [
(hoặc
)] = 0.01, hiển nhiên đây là cặp giao tử HVG, tới đây ta dễ dàng xác định được tần số HVG f = 20% và KG F1 nhất định phải tồn tại ở trạng thái dị chéo hoặc sẽ là
hoặc
Vậy D,d di truyền liên kết với A,a hay B,b? đây là câu hỏi cuối cùng ta cần phải giải quyết
>>> Chọn ra KH đặc thù, ở đây ta chọn KH vàng – ngắn [aaB-dd]
[aaB-dd] = 6% = (25%[aa] x 24%[B-dd]), ta dễ dàng nhận thấy rằng D,d và B,b cùng nằm trên một cặp NST tương đồng.
<><><> Kết Luận cuối cùng
Cơ thể F1 đem lai là
, HVG ở cả hai bên bố, mẹ với tần số như nhau là f = 20%.
Vậy các mệnh đề đúng tương ứng là: (1) và (4).
Bài giải trên đây mình lập luận để cho bạn hiểu rõ vấn đề, một khi đã nắm rõ thì đối với các bài toán tương tự bạn chỉ cần nháp vài dòng và bấm máy tính là sẽ có kết quả. Chúc bạn học tốt!