- 28 Tháng một 2016
- 3,897
- 1
- 8,081
- 939
- Yên Bái
- THPT Lê Quý Đôn <3
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
Bài 9: ÁP SUẤT KHÍ QUYỂN
Phần 1: LÝ THUYẾT SGK VÀ CÁC CÂU HỎI LIÊN QUAN
Phần 1: LÝ THUYẾT SGK VÀ CÁC CÂU HỎI LIÊN QUAN
I. Sự tồn tại của áp suất khí quyển
- Do không khí cũng có trọng lượng nên Trái Đất và mọi vật trên Trái Đất đều chịu áp suất của lớp không khí bao bọc xung quanh Trái Đất.
- Áp suất này tác dụng theo mọi phương và được gọi là áp suất khí quyển.
- Độ lớn của áp suất khí quyển bằng áp suất của cột thuỷ ngân trong ống Tô-ri-xeli.
- Đơn vị đo áp suất khí quyển thường dùng là [imath]mmHg[/imath]: [imath]1 mmHg = 136 N/m^2[/imath]
- Chú ý: Cứ lên cao [imath]12 m[/imath] thì áp suất khí quyển lại giảm khoảng [imath]1 mmHg[/imath]
- Phụ thuộc vào độ cao: Càng lên cao áp suất khí quyển càng giảm (Do trọng lượng riêng của không khí càng giảm)
- Áp suất khí quyển tại một nơi thay đổi theo thời gian.
- Xét một điểm trong không khí chịu nhiều tác dụng của các áp suất khác nhau thì áp suất tại điểm đó sẽ được tính bằng tổng các áp suất thành phần tác dụng lên điểm đó: [imath]p = p_1 + p_2 + p_3+ …[/imath]
| Hút bớt không khí trong một vỏ hộp đựng sữa bằng giấy, ta thấy vỏ hộp bị bẹp theo nhiều phía (hình [imath]9.2[/imath]). Hãy giải thích tại sao? |  |
Trả lời:
Khi hút bớt không khí như vậy thì áp suất không khí bên trong hộp sữa sẽ nhỏ hơn áp suất bên ngoài. Khi đó vỏ hộp chịu tác dụng của áp suất không khí tác dụng từ bên ngoài vào làm cho nó bị bẹp đi theo mọi phía.
C2:
| Cắm một ống thủy tinh ngập trong nước, rồi lấy ngón tay bịt kín đầu phía trên và kéo ống ra khỏi nước [imath]H.9.3[/imath]. Nước có chảy ra khỏi ống hay không? Tại sao? |  |
Trả lời:
Do áp lực của không khí tác dụng vào nước từ phía dưới lên lớn hơn trọng lượng của cột nước nên nước không chảy ra khỏi ống.
C3: Trong thí nghiệm của câu hỏi 2, nếu bỏ ngón tay bịt đầu trên ống ra thì xảy ra hiện tượng gì? Giải thích tại sao?
Trả lời:
Nếu bỏ ngón tay bịt đầu ống ra thì phần không khí phía trên cột nước trong ống thông với khí quyển, áp suất khí trong ống cộng với áp suất cột nước sẽ lớn hơn áp suất khí quyển làm cho nước chảy ra khỏi ống.
C4:
| Thí nghiệm 3: Năm 1654, Ghê – ric (1602 – 1678), Thị trưởng thành phố Mác-đơ-bua của Đức đã làm thí nghiệm sau ([imath]H.9.4[/imath]): Ông lấy hai bán cầu bằng đồng rỗng, đường kính [imath]30 cm[/imath], mép được mài nhẵn, úp chặt vào nhau sao cho không khí không lọt vào được. Sau đó ông dùng máy bơm rút không khí bên trong quả cầu ra ngoài qua một van gắn vào một bán cầu rồi đóng khóa van lại. Người ta phải dùng hai đàn ngựa, mỗi đàn tám con mà cũng không kéo được hai bán cầu rời ra. Hãy giải thích tại sao? |  |
Trả lời:
Rút hết không khí bên trong quả cầu ra thì áp suất không khí bên trong quả cầu không còn, khi đó vỏ quả cầu chịu tác dụng của áp suất khí quyển từ mọi phía làm cho hai bán cầu ép chặt vào nhau. Chính vì vậy mà lực của hai đàn ngựa, mỗi đàn [imath]8[/imath] con vẫn không kéo được hai bán cầu rời ra.
C5:
| Thí nghiệm Tô-ri-xen-li: Nhà bác học Tô-ri-xen-li (1608-1647) người I-ta-li-a là người đầu tiên đo được độ lớn của áp suất khí quyển. Ông lấy một ống thủy tinh dài khoảng [imath]1[/imath] m, đố đầy thủy ngân vào như hình [imath]9.5[/imath]. Lấy ngón tay bịt miệng ống rồi quay ngược ống xuống. Sau đó, nhúng chìm miệng ống vào một chậu đựng thủy ngân rồi bỏ ngón tay bịt miệng ống ra. Ông nhận thấy thủy ngân trong ống tụt xuống, còn lại khoảng [imath]76 cm[/imath] tính từ mặt thoáng của thủy ngân trong chậu. Các áp suất tác dụng lên A (ở ngoài ống) và lên B (ở trong ống) có bằng nhau không? Tại sao? |  |
Trả lời:
Ta thấy hai điểm A và B cùng nằm trên một mặt phẳng ngang trên mặt chất lỏng nên các áp suất tác dụng lên A (ở ngoài ống) và lên B (ở trong ống) là bằng nhau.
C6: Trong thí nghiệm Tôrixenli (ở C5), áp suất tác dụng lên [imath]A[/imath] là áp suất nào? Lên [imath]B[/imath] là áp suất nào?
Trả lời:
- Áp suất tác dụng lên A là áp suất khí quyển.
- Áp suất tác dụng lên B là áp suất gây bởi trọng lượng của cột thủy ngân cao [imath]76 cm[/imath] trong ống.
C7: Hãy tính áp suất do cột thủy ngân tác dụng lên [imath]B[/imath], biết trọng lượng riêng của thủy ngân là [imath]136000 N/m^3[/imath]. Từ đó suy ra độ lớn của áp suất khí quyển.
Trả lời:
Áp suất tác dụng lên [imath]B[/imath] là: [imath]p = h.d = 0,76.136000 = 103360 N/m^2[/imath]
Áp suât khí quyển là [imath]103360 N/m^2[/imath] (vì áp suất khí quyển gây ra tại [imath]A[/imath] bằng áp suất gây bởi trọng lượng của cột thủy ngân cao [imath]76 cm[/imath] trong ống).
C8: Giải thích hiện tượng nêu ở đề bài.
Khi lộn ngược một cốc nước đầy được đậy kín bằng một tờ giấy không thấm nước([imath]H9.1[/imath]) thì nước có chảy ra ngoài được hay không? Vì sao?
Trả lời:
Ta thấy áp lực tạo bởi áp suất khí quyển tác dụng lên tờ giấy từ phía dưới lên lớn hơn trọng lượng của phần nước trong cốc nên nước không chảy ra ngoài.
C9: Nêu ví dụ chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyển.
Trả lời:
- Trên nắp các bình nước lọc thường có một lỗ nhỏ thông với khí quyển để lấy nước dễ dàng hơn.
- Các bình pha trà thường có một lỗ nhỏ trên nắp để thông với khí quyển, như thế sẽ rót nước dễ hơn.
C10: Nói áp suất khí quyển bằng [imath]76 cmHg[/imath] nghĩa là thế nào? Tính áp suất này ra [imath]N/m^2[/imath].
Trả lời:
Nghĩa là áp suất khí quyển bằng áp suất gây bởi trọng lượng của một cột thủy ngân cao [imath]76 cm[/imath].
Ta có: [imath]p = h.d = 0,76.136000 = 103360 N/m^2[/imath].
C11: Trong thí nghiệm của Tô-ri-xen-li, giả sử không dùng thủy ngân mà dùng nước thì cột nước trong ống cao bao nhiêu? Ống Tô-ri-xen-li phải đặt dài ít nhất là bao nhiêu?
Trả lời:
Độ cao của cột nước trong ống là: [imath]\Rightarrow h=\dfrac{p}{d}=\dfrac{103360}{10000}=10,336m[/imath]
C12: Tại sao không thể tính trực tiếp áp suất khí quyển bằng công thức [imath]p = d.h[/imath]?
Trả lời:
Ta thấy độ cao của cột khí quyển không thể xác định chính xác, mặt khác trọng lượng riêng của khí quyển thay đổi nên không thể tính trực tiếp áp suất khí quyển bằng công thức [imath]p = d.h[/imath]
Xem thêm:
[Vật lí 7] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 8] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 9] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 10] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 11] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
[Vật lí 12] HỆ THỐNG MỤC MỤC CÁC LỚP
