Vật lí 9 Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ

[Tên để làm gì]

[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ ​

I. TÓM TẮT LÍ THUYẾT​

1. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp​

- Bộ phận chính của đinamô là một nam châm và cuộn dây.
- Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng

2. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện
a) Dùng nam châm vĩnh cửu

Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cục nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại.

b) Dùng nam châm điện

Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.

3. Hiện tượng cảm ứng điện từ
Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong một cuộn dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.
Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.

Bài C1:

Cho [imath]2[/imath] đèn LED mắc song song ngược chiều vào [imath]2[/imath] đầu của một cuộn dây dẫn và một thanh nam châm vĩnh cửu. Hãy bố trí thí nghiệm như hình 31.2 SGK để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào dưới đây: - Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây. - Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây. - Đặt nam châm đứng yên trong cuộn dây. - Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.

Lời giải:
Trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng khi di chuyển nam châm lại gần hoặc ra xa cuộn dây.

Bài C2 : Trong thí nghiệm nêu ở bài tập 1, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyến động lại gần hay ra xa nam châm thì cuộn dây có xuất hiện dòng điện không? Hãy làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán.

Lời giải:
Có. Các em thực hiện thí nghiệm kiểm tra.

Bài C3 :

Đặt nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc hai đèn LED song song ngược chiều (hình 31.3 SGK). Hãy làm thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào dưới đây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED. - Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện - Khi dòng điện đã ổn định. - Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện. - Sau khi ngắt mạch điện.

Lời giải:
Những trường hợp xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED:
- Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.
- Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.

Bài C4 :

Nếu ta làm lại thí nghiệm ở hình 31.2 SGK nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng (hình 31.4 SGK) thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây?

Lời giải:
Nếu cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng như hình vẽ thì cuộn dây sẽ liên tục có dòng điện cảm ứng. Ta thấy hai đèn LED luôn thay phiên nhau sáng.

Bài C5 : Hãy trả lời câu hỏi ở phần I.

Lời giải:
Nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện với các điều kiện sau được thỏa mãn:
+ Có nam châm để tạo ra từ trường.
+ Có sự chuyển động tương đối giữa nam châm và cuộn dây để có sự thay đổi các đường sức từ gửi qua cuộn dây.


-----
Xem thêm:
[Vật Lí 9] Hệ thống mục lục các bài

 

[Tên để làm gì]

BÀI 31 - SÁCH BÀI TẬP​

Bài 8 : Trong hiện tượng cảm ứng điện từ cho ta nhận biết được điều gì?

A. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn đặt gần nam châm
B. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây đặt trong từ trường của nam châm
C. Dòng điện xuất hiện khi một cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm
D. Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây khi cuộn dây chạm vào nam châm

Lời giải:
Chọn [imath]C[/imath]. Dòng điện xuất hiện khi một cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm.

Bài 7 : Làm cách nào để tạo ra dòng điện cảm ứng trong đinamô xe đạp

A. Nối hai đầu đinamô với hai cực của một acquy
B. Cho bánh xe đạp cọ xát mạnh vào núm đinamô
C. Làm cho nam châm trong đinamô quay trước cuộn dây.
D. Cho xe đạp chạy nhanh trên đường

Lời giải:
Chọn [imath]C[/imath]. làm cho nam châm trong đinamô quay trước cuộn dây.

Bài 6 : Cách nào dưới đây không tạo ra được dòng điện cảm ứng trong một cuộn dây dẫn kín.

A. Cho cuộn dây chuyển động theo phương song song với các đường sức từ ở giữa hai nhánh của thanh nam châm [imath]U[/imath]
B. Cho cuộn dây dẫn quay cắt các đường sức từ của nam châm chữ [imath]U[/imath]
C. Cho một đầu nam châm điện chuyển động lại gần một đầu cuộn dây dẫn
D. Đặt nam châm điện ở trước đầu cuộn dây rồi ngắt mạch điện nam châm

Lời giải:
Chọn [imath]A[/imath]. Cho cuộn dây dẫn chuyển động theo phương song song với các đường sức từ ở giữa hai nhánh của nam châm hình chữ [imath]U[/imath].

Bài 5 : Cách nào dưới đây có thể tạo ra dòng điện cảm ứng trong một cuộn dây dẫn kín?

A. Mắc xen vào cuộn dây dẫn một chiếc pin
B. Dùng một nam châm mạnh đặt gần đầu cuộn dây
C. Cho một cực của nam châm chạm vào cuộn dây dẫn
D. Đưa một cực của thanh nam châm từ ngoài vào trong cuộn dây.

Lời giải:
Chọn [imath]D[/imath]. Đưa một cực của thanh nam châm từ ngoài vào trong cuộn dây.

Bài 4: Hãy nghĩ ra một cách khác so với những cách đã nêu trong SGK và trong các bài tập trên khi dùng nam châm điện (hoặc nam châm vĩnh cửu) để tạo ra dòng điện cảm ứng. Đến lớp kiểm tra lại bằng thí nghiệm

Lời giải:

+ Thiết kế hai cuộn dây [imath]L_1[/imath] và [imath]L_2[/imath] được đặt cạnh nhau như hình vẽ. Trong đó cuộn [imath]L_2[/imath] được nối với điện kế rất nhạy với kim điện kế chỉ số [imath]0[/imath] nằm ở chính giữa mặt số. Khi khóa [imath]K[/imath] được đóng, ta thấy kim điện kế bị lệch về một bên sau đó trở về vị trí số [imath]0[/imath] cho tới khi khóa [imath]K[/imath] mở thì kim điện kế lệch về phía ngược lại, rồi lại trở về vị trí số [imath]0[/imath]. + Giải thích: Dòng điện cảm ứng chỉ xuất hiện trong thời gian từ trường thay đổi, tức là trong thời gian dòng điện thay đổi bằng cách mở hoặc đóng khóa [imath]K[/imath]. Còn thời gian dòng điện không đổi tức là từ trường không thay đổi thì không có dòng cảm ứng. Kim điện kế lệch về phía phải hay trái là do số đường sức từ của ống dây [imath]L_1[/imath] gửi qua [imath]L_2[/imath] tăng lên hay giảm đi, tức là do dòng điện tăng lên hay giảm đi.

-----
Xem thêm:
[Vật Lí 9] Hệ thống mục lục các bài