Từ nửa sau thế kỉ XIV, nhà nước không còn quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, để điều.
Các công trình thuỷ lợi không còn được nhà nước chăm lo, tu sửa, nhiều năm xảy ra mất mùa.
Nông dân phải bán ruộng, thậm chí cả vợ con cho quý tộc và địa chủ.
Quý tộc, địa chủ ra sức cướp đoạt ruộng đất công của làng xã.
Triều đình bắt dân nghèo mỗi năm phải nộp ba quan tiền thuế định.
Ruộng đất công bị xâm lấn, thu hẹp, nông dân thiếu ruộng cày, đời sống ngày càng bần cùng, khốn khó.
- Tình hình xã hội:
Vua quan, quý tộc, địa chủ thả sức ăn chơi xa hoa, xây dựng nhiều dinh thự, chùa chiền...
Trong triều đình có nhiều kẻ gian tham, nịnh thần, làm rối loạn kỉ cương, phép nước...
Chu Văn An dâng sớ đòi chém 7 tên nịnh thần, nhưng nhà vua không nghe.
Khi vua Trần Dụ Tông mất (1369), Dương Nhật Lễ lên thay, tình hình càng trở nên rối loạn, nông dân nổi dậy khởi nghĩa khắp nơi.
Đầu năm 1344, Ngô Bệ hô hào nông dân ở Yên Phụ (Hải Dương) đứng lên khởi nghĩa, bị triều đình đàn áp nên thất bại.
Đầu năm 1390, nhà sư Phạm Sư Ôn hô hào nông dân ở Quốc Oai (Sơn Tây, Hà Nội) nổi dậy. Nghĩa quân đã chiếm được kinh thành Thăng Long trong 3 ngày. Cuộc khởi nghĩa sau đó thất bại do triều đình huy động một lực lượng lớn đàn áp...
Câu 1: Tóm tắt tình hình kinh tế - xã hội nước ta nửa sau thế kỉ XIV.
- Tình hình kinh tế:
Từ nửa sau thế kỉ XIV, nhà nước không còn quan tâm đến sản xuất nông nghiệp, để điều.
Các công trình thuỷ lợi không còn được nhà nước chăm lo, tu sửa, nhiều năm xảy ra mất mùa.
Nông dân phải bán ruộng, thậm chí cả vợ con cho quý tộc và địa chủ.
Quý tộc, địa chủ ra sức cướp đoạt ruộng đất công của làng xã.
Triều đình bắt dân nghèo mỗi năm phải nộp ba quan tiền thuế định.
Ruộng đất công bị xâm lấn, thu hẹp, nông dân thiếu ruộng cày, đời sống ngày càng bần cùng, khốn khó.
- Tình hình xã hội:
Vua quan, quý tộc, địa chủ thả sức ăn chơi xa hoa, xây dựng nhiều dinh thự, chùa chiền...
Trong triều đình có nhiều kẻ gian tham, nịnh thần, làm rối loạn kỉ cương, phép nước...
Chu Văn An dâng sớ đòi chém 7 tên nịnh thần, nhưng nhà vua không nghe.
Khi vua Trần Dụ Tông mất (1369), Dương Nhật Lễ lên thay, tình hình càng trở nên rối loạn, nông dân nổi dậy khởi nghĩa khắp nơi.
Đầu năm 1344, Ngô Bệ hô hào nông dân ở Yên Phụ (Hải Dương) đứng lên khởi nghĩa, bị triều đình đàn áp nên thất bại.
Đầu năm 1390, nhà sư Phạm Sư Ôn hô hào nông dân ở Quốc Oai (Sơn Tây, Hà Nội) nổi dậy. Nghĩa quân đã chiếm được kinh thành Thăng Long trong 3 ngày. Cuộc khởi nghĩa sau đó thất bại do triều đình huy động một lực lượng lớn đàn áp...
Câu 2: Sự bùng nổ các cuộc khởi nghĩa nông dân, nô tì nửa sau thế kỉ XIV nói lên điều gì? Tại sao? - Xã hội lâm vào tình trạng mất ổn định
- Vai trò nhà Trần không còn, mất khả năng đưa đất nước vượt qua khủng hoảng, cần thay thế bằng vương triều mới. Câu 3: Trình bày tóm tắt cuộc cải cách của Hồ Quý Ly.
- Về chính trị:
Thay thế dần các võ quan cao cấp do quý tộc, tôn thất nhà Trần nắm giữ bằng những người không phải họ Trần, thân cận với mình.
Đổi tên một số đơn vị hành chính cấp trấn và cách làm việc của bộ máy chính quyền các cấp.
Các quan ở triều đình phải về các lộ để nắm sát tình hình.
- Về kinh tế, tài chính:
Phát hành tiền giấy thay cho tiền đồng
Ban hành chính sách "hạn điền"
Quy định biểu thuế ruộng, thuế đinh.
- Về xã hội :
Ban hành chính sách "hạn nô"
Những năm đói kém bắt nhà giàu phải bán thóc cho dân...
- Về văn hoá, giáo dục :
Bắt nhà sư dưới 50 tuổi phải hoàn tục
Cho dịch chữ Hán ra chữ Nôm, yêu cầu mọi người phải học.
Sửa đổi chế độ học tập, thi cử.
Đặt chức học quan ở các lộ, cấp ruộng công cho các lộ để sử dụng vào việc học.
- Về quân sự :
Thực hiện một số biện pháp nhằm tăng cường củng cố quân sự và quốc phòng.
Tích cực sản xuất vũ khí, chế tạo súng mới - thần cơ và thuyền chiến lớn - lâu thuyền.
Xây dựng thành Tây Đô (Thanh Hoá), Đa Bang (Hà Nội)
Câu 4: Nêu những mặt tiến bộ và hạn chế của cải cách Hồ Quý Ly - Tiến bộ:
Góp phần hạn chế tình trạng tập trung ruộng đất vào tay các quý tộc, địa chủ, làm suy yếu thế lực của quý tộc, tôn thất nhà Trần.
Tăng nguồn thu nhập của nhà nước và tăng cường quyền lực của nhà nước quân chủ trung ương tập quyền.
Cải cách văn hoá, giáo dục có nhiều tiến bộ.
- Hạn chế:
Một số chính sách chưa triệt để (gia nô, nô tì chưa được giải phóng thân phận), chưa phù hợp với tình hình thực tế.
Chính sách cải cách cũng chưa giải quyết được những yêu cầu bức thiết của đông đảo nhân dân.