- 29 Tháng mười 2018
- 3,304
- 4,365
- 561
- TP Hồ Chí Minh
- THCS Nguyễn Hiền
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
Columbus, người phát hiện (discovered) Châu Mỹ (the Americas)?
*Lý do tại sao mình lại phải để từ tiếng Anh vào câu mở: là vì vốn luyến Lịch sử mình có đến từ sự dạy dỗ của các giáo sư trong những trường lớp ở Washington (tiểu bang). Và vì bài viết này có bàn luận về ngôn ngữ nên mình nghĩ nên để nó vào phần ngoặc kép.
Liệu Columbus có phải là người đã tìm ra châu Mỹ không?
Năm 1492 quả thực là một năm tuyệt vời với the Kingdom of Castile and Aragon, đánh đuổi được người Moors (Hồi giáo ở Bắc Phi) khỏi Granada, thống nhất tạo nên đế chế imperial Spain, chỉ để sau đó chứng kiến một trong những cuộc đại hải trình có sức ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, đây có phải là câu trả lời cho câu hỏi bàn luận?
Những dòng sau đây dựa theo Merriam Webster, kiến thức cá nhân, the Four Voyages và the Letters from a New World, lý do mình chọn các nguồn này vì chúng là primary sources được viết bởi chính Columbus và Vespucci). Để hiểu chi tiết, xin đọc Christopher Columbus, The Four Voyages * (1493-1503; Penguin,
1969), 115-123, 206-226, 283-304; Amerigo Vespucci, Letters from a New World
(c. 1500-1505; Marsilio, 1992). Xin phép miễn bàn luận về những nguồn không primary.
“Discover” là gì?
Theo nghĩa cổ, nó được hiểu như một sự phơi bày (sự thật) hoặc trình chiếu (display). Nghĩa này đương nhiên không phải là nét nghĩa ta đang bàn đến.
Ngày nay, nó thường được hiểu theo nhiều khía cạnh, như:
- sự tìm ra một hiện tượng/vật thể đầu tiên
- sự tìm ra và lan rộng kiến thức ấy
Như vậy, một trong những làng sóng mới trong tư duy trả lời câu hỏi đề bài đề cập đến vấn đề “Người bản xứ tìm ra châu Mỹ đầu tiên”. Tư duy này thuận theo giả thuyết sự sống bắt đầu từ châu Phi và thuyết Beringia, vì cả hai đều quá nổi tiếng, mình xin không giải thích về chúng. Theo bản thân, tư duy này rất có thể được sinh ra từ những lớp học sắc tộc thiểu số ắc để xét lại lịch sử, đặc biệt là cho dân bản xứ (native American).
Fun fact: đa số thầy cô Highshool ở Mỹ hay dùng từ “decimate” để chỉ hành động gây nên sự chết với số lượng lớn của dân bản địa trực tiếp hoặc gián tiếp do các colonists gốc Âu đem lại. Đến cấp bậc đại học thì không ai dùng từ này nữa, vì nó ám chỉ sự chết đột ngột của 10% (deci) dân số trong khi đó đến tận 90% dân số châu Mỹ đã chết.
Quay lại chủ đề, hướng suy nghĩ thứ 2, và có thể xem là hướng suy nghĩ đại chúng nhất: “Columbus là người tìm ra châu Mỹ.” Theo một người bạn ở Việt Nam của mình, có vẻ như đây là kiến thức được dạy trong trường lớp (xin hãy sửa nếu mình sai). Và, đến nay nó vẫn được dạy rộng rãi ở Mỹ. Và nó cũng không sai, quan trọng là bạn đánh giá “discover” là gì. Columbus sống trong giai đoạn phát triển về ngành hàng hải, với sự ra đời của Caravel, Center of Calculations, việc ông tìm ra châu Mỹ cho cựu thế giới là thành quả của bản thân và của những cuộc cách mạng khoa học và may mắn. Sự kiện 1492 với công nghệ in ấn đã thúc đẩy các chuyến hải trình những thế kỷ sau mãnh liệt. Như vậy, Columbus ắc là người tìm ra châu Mỹ?
Những người mang kiến thứ 3 sau đây sẽ phản bác điều trên. Người Viking mới là người tìm ra châu Mỹ đầu tiên cho cựu thế giới. Ở bang mình sống thì có những viện bảo tàng về vấn đề này, tuy nhiên các sử gia là giáo sư của mình đánh giá là mang tính propaganda (mị dân?) cao nên xin chỉ trình bày ý kiến và không bình luận, dĩ nhiên đó chỉ là ý kiến của thầy cô mình.
Và quan điểm cuối, chính Amerigo Vespucci mới tìm ra châu Mỹ (The Americas, mọi người có thể nhận ra sự tương đồng trong tên). Bởi vì khi Columbus đặt chân đến châu Mỹ, ông không hề biết đó là châu Mỹ, mà là các nước châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc, hay nổi tiếng nhất là Ấn độ (nên người bản xứ hay được gọi theo cách cũ là Indian, cùng các viết với Indian là người Ấn). Amerigo là lí do chúng ta có được các cụm như New World - tân thế giới. Trong các lá thư của mình gửi về các vua chúa/hoàng hậu, ông khẳng định đây không phải Ấn độ mà là một tân thế giới, cũng vì vậy.
Trên là 4 quan điểm có thể gọi là trội nhất trong giới sử gia, ít nhất à ở phương Tây. Zheng He cũng có thuyết rằng ông tìm ra châu Mỹ trước Columbus 70 năm dựa trên một tấm bản đồ, điều này thì chắc ai cũng biết rồi. Mình không khẳng định cũng không phủ định chuyến đi của ông, nhưng tấm bản đồ trên được đa số các sử gia đánh giá là giả vì chúng quá “Âu.”
Còn mọi người nghĩ sao về vấn đề này?
Nguồn: Hội những người thích tìm hiểu về lịch sử thế giới
*Lý do tại sao mình lại phải để từ tiếng Anh vào câu mở: là vì vốn luyến Lịch sử mình có đến từ sự dạy dỗ của các giáo sư trong những trường lớp ở Washington (tiểu bang). Và vì bài viết này có bàn luận về ngôn ngữ nên mình nghĩ nên để nó vào phần ngoặc kép.
Liệu Columbus có phải là người đã tìm ra châu Mỹ không?
Năm 1492 quả thực là một năm tuyệt vời với the Kingdom of Castile and Aragon, đánh đuổi được người Moors (Hồi giáo ở Bắc Phi) khỏi Granada, thống nhất tạo nên đế chế imperial Spain, chỉ để sau đó chứng kiến một trong những cuộc đại hải trình có sức ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, đây có phải là câu trả lời cho câu hỏi bàn luận?
Những dòng sau đây dựa theo Merriam Webster, kiến thức cá nhân, the Four Voyages và the Letters from a New World, lý do mình chọn các nguồn này vì chúng là primary sources được viết bởi chính Columbus và Vespucci). Để hiểu chi tiết, xin đọc Christopher Columbus, The Four Voyages * (1493-1503; Penguin,
1969), 115-123, 206-226, 283-304; Amerigo Vespucci, Letters from a New World
(c. 1500-1505; Marsilio, 1992). Xin phép miễn bàn luận về những nguồn không primary.
“Discover” là gì?
Theo nghĩa cổ, nó được hiểu như một sự phơi bày (sự thật) hoặc trình chiếu (display). Nghĩa này đương nhiên không phải là nét nghĩa ta đang bàn đến.
Ngày nay, nó thường được hiểu theo nhiều khía cạnh, như:
- sự tìm ra một hiện tượng/vật thể đầu tiên
- sự tìm ra và lan rộng kiến thức ấy
Như vậy, một trong những làng sóng mới trong tư duy trả lời câu hỏi đề bài đề cập đến vấn đề “Người bản xứ tìm ra châu Mỹ đầu tiên”. Tư duy này thuận theo giả thuyết sự sống bắt đầu từ châu Phi và thuyết Beringia, vì cả hai đều quá nổi tiếng, mình xin không giải thích về chúng. Theo bản thân, tư duy này rất có thể được sinh ra từ những lớp học sắc tộc thiểu số ắc để xét lại lịch sử, đặc biệt là cho dân bản xứ (native American).
Fun fact: đa số thầy cô Highshool ở Mỹ hay dùng từ “decimate” để chỉ hành động gây nên sự chết với số lượng lớn của dân bản địa trực tiếp hoặc gián tiếp do các colonists gốc Âu đem lại. Đến cấp bậc đại học thì không ai dùng từ này nữa, vì nó ám chỉ sự chết đột ngột của 10% (deci) dân số trong khi đó đến tận 90% dân số châu Mỹ đã chết.
Quay lại chủ đề, hướng suy nghĩ thứ 2, và có thể xem là hướng suy nghĩ đại chúng nhất: “Columbus là người tìm ra châu Mỹ.” Theo một người bạn ở Việt Nam của mình, có vẻ như đây là kiến thức được dạy trong trường lớp (xin hãy sửa nếu mình sai). Và, đến nay nó vẫn được dạy rộng rãi ở Mỹ. Và nó cũng không sai, quan trọng là bạn đánh giá “discover” là gì. Columbus sống trong giai đoạn phát triển về ngành hàng hải, với sự ra đời của Caravel, Center of Calculations, việc ông tìm ra châu Mỹ cho cựu thế giới là thành quả của bản thân và của những cuộc cách mạng khoa học và may mắn. Sự kiện 1492 với công nghệ in ấn đã thúc đẩy các chuyến hải trình những thế kỷ sau mãnh liệt. Như vậy, Columbus ắc là người tìm ra châu Mỹ?
Những người mang kiến thứ 3 sau đây sẽ phản bác điều trên. Người Viking mới là người tìm ra châu Mỹ đầu tiên cho cựu thế giới. Ở bang mình sống thì có những viện bảo tàng về vấn đề này, tuy nhiên các sử gia là giáo sư của mình đánh giá là mang tính propaganda (mị dân?) cao nên xin chỉ trình bày ý kiến và không bình luận, dĩ nhiên đó chỉ là ý kiến của thầy cô mình.
Và quan điểm cuối, chính Amerigo Vespucci mới tìm ra châu Mỹ (The Americas, mọi người có thể nhận ra sự tương đồng trong tên). Bởi vì khi Columbus đặt chân đến châu Mỹ, ông không hề biết đó là châu Mỹ, mà là các nước châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc, hay nổi tiếng nhất là Ấn độ (nên người bản xứ hay được gọi theo cách cũ là Indian, cùng các viết với Indian là người Ấn). Amerigo là lí do chúng ta có được các cụm như New World - tân thế giới. Trong các lá thư của mình gửi về các vua chúa/hoàng hậu, ông khẳng định đây không phải Ấn độ mà là một tân thế giới, cũng vì vậy.
Trên là 4 quan điểm có thể gọi là trội nhất trong giới sử gia, ít nhất à ở phương Tây. Zheng He cũng có thuyết rằng ông tìm ra châu Mỹ trước Columbus 70 năm dựa trên một tấm bản đồ, điều này thì chắc ai cũng biết rồi. Mình không khẳng định cũng không phủ định chuyến đi của ông, nhưng tấm bản đồ trên được đa số các sử gia đánh giá là giả vì chúng quá “Âu.”
Còn mọi người nghĩ sao về vấn đề này?
Nguồn: Hội những người thích tìm hiểu về lịch sử thế giới
