[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
10 LỖI SAI HAY GẶP KHI DỰ ĐOÁN PHẢN ỨNG HÓA HỌC
1. Fe(NO3)2 + HCl hoặc H2SO4
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng không xảy ra.b. Lí do dễ sai: chỉ dự đoán theo hướng phản ứng trao đổi (và hướng này sẽ không xảy ra nếu không tạo kết tủa, khí hoặc điện li yếu).
c. Thực tế: phản ứng có xảy ra kiểu oxi hóa – khử:
3Fe(2+) + 4H+ + NO3- --> 3Fe(3+) + NO + 2H2O
2. Fe(NO3)2 + AgNO3
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng không xảy ra.
b. Lí do dễ sai: vì thấy các gốc axit giống nhau (NO3-) nên cho rằng… không có gì để trao đổi.
c. Thực tế: phản ứng có xảy ra kiểu oxi hóa – khử:
Fe(NO3)2 + AgNO3 --> Fe(NO3)3 + Ag
3. Fe2O3 + HNO3
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng không xảy ra.
b. Lí do dễ sai: chỉ nghĩ đến phản ứng oxi hóa – khử.
c. Thực tế: HNO3 ngoài tính oxi hóa mạnh còn có tính axit nên xảy ra phản ứng kiểu trao đổi:
Fe2O3 + 6HNO3 --> 2Fe(NO3)3 + 3H2O
4. Đun Cu với KNO3
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng không xảy ra.
b. Lí do dễ sai: Cu có tính khử yếu hơn K nên Cu không đẩy được K ra.
c. Thực tế: 2KNO3 --> 2KNO2 + O2 sau đó 2Cu + O2 --> 2CuO
5. NaHCO3 + KOH
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng không xảy ra.
b. Lí do dễ sai: theo tư duy trao đổi thông thường thì sản phẩm là NaOH và KHCO3 đều không phải kết tủa, khí hay điện li yếu.
c. Thực tế: HCO3- chắc chắn có phản ứng với OH- và chuyển hóa thành CO3(2-) nên:
2NaHCO3 + 2KOH --> Na2CO3 + K2CO3 + H2O
6. BaCl2 + NaHSO4
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng không xảy ra.
b. Lí do dễ sai: theo tư duy trao đổi thông thường thì sản phẩm là NaCl và Ba(HSO4)2 đều không phải kết tủa, khí hay điện li yếu.
c. Thực tế: HSO4- điện li mạnh thành H+ và SO42- nên:
BaCl2 + 2NaHSO4 --> BaSO4 + Na2SO4 + 2HCl
7. BaCl2 + NaHCO3
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng có xảy ra.
b. Lí do dễ sai: vì thấy tương tự phản ứng BaCl2 + 2NaHSO4 --> BaSO4 + Na2SO4 + 2HCl
c. Thực tế: HCO3- chỉ điện li rất yếu thành H+ và CO32- nên không đủ để tạo kết tủa BaCO3.
Do vậy phản ứng giữa BaCl2 và NaHCO3 không xảy ra.
8. AgNO3/ Ca(NO3)2/ Ba(NO3)2 + H3PO4
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng có xảy ra.
b. Lí do dễ sai: vì thấy có sinh ra kết tủa Ag3PO4, Ca3(PO4)2, Ba3(PO4)2.
c. Thực tế: các kết tủa Ag3PO4, Ca3(PO4)2, Ba3(PO4)2 bị tan trong HNO3 mới tạo thành nên phản ứng giữa AgNO3 / Ca(NO3)2 / Ba(NO3)2 với H3PO4 không xảy ra.
9. PbS/ Ag2S/ CuS + HCl, H2SO4 loãng
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng có xảy ra.
b. Lí do dễ sai: vì đã quen qui tắc kinh nghiệm “ axit mạnh hơn đẩy axit yếu hơn ra khỏi muối” từ cấp 2.
c. Thực tế: không xảy ra vì các kết tủa PbS/ Ag2S/ CuS không tan kể cả trong axit mạnh.
10. BaCO3, CaCO3, Ag3PO4, Ba3(PO4)2, FeS,…+ HNO3/ HCl/ H2SO4
a. Lỗi sai thường gặp: cho rằng phản ứng không xảy ra.
b. Lí do dễ sai: vì thấy các chất ban đầu cũng kết tủa (như mục 9).
c. Thực tế: có xảy ra vì BaCO3, CaCO3, Ag3PO4, Ba3(PO4)2, FeS tuy kết tủa trong nước nhưng tan trong axit mạnh.
KẾT LUẬN: KINH NGHIỆM CẦN NHỚ ĐỂ TRÁNH SAI SÓT
1. Một chất có thể có nhiều tính chất khác nhau, ví dụ: HNO3 có tính oxi hóa mạnh nhưng cũng là một axit mạnh.
2. Cần dự đoán phản ứng theo nhiều hướng khác nhau (pư trao đổi hoặc pư oxi hóa – khử).
3. Chú ý đến các phản ứng đặc biệt (nhiệt phân KNO3 ra O2 trong ví dụ trên chẳng hạn).
4. Nhớ đặc điểm điện li khác biệt nhau của HCO3- và HSO4-.
5. Có khả năng tạo kết tủa vẫn chưa thể bảo đảm cho phản ứng trao đổi xảy ra, cần xem kết tủa đó có tồn tại được với chất sinh ra cùng nó không.
6. Chú ý phản ứng đặc biệt của các ion như HCO3-: HCO3- chắc chắn có phản ứng với OH- khi tác dụng với kiềm để sinh ra CO3(2-).
7. Các qui tắc kinh nghiệm không phải luôn đúng mà có thể có ngoại lệ, do vậy khi áp dụng thì luôn cảnh giác các trường hợp.
