Hóa Chuyên đề VII : Anđehit

I, Định nghĩa :
- Anđehit là những hợp chất hữu cơ mà trong phân tử có nhóm $CH=O$ liên kết trực tiếp với nguyên tử C hoặc nguyên tử H
Nhóm $CH=O$ gọi là nhóm cacbandehit.
VD : $HCHO$ : fomanđehit ; $CH_3CHO$ : axetanđehit
Chú ý : $HCHO$ tên thường là anđehit isovaleric
II, Tính chất vật lí :
- $HCHO$ và $CH_3CHO$ là những chất khí không màu , mùi sốc , tan rất tốt trong nước và các dung môi hữu cơ
- Các andehit còn lại tồn tại ở dạng lỏng hoặc rắn, độ tan giảm khi M tăng
III, Tính chất hóa học :
1, Phản ứng cộng $H_2$
$R-CHO + H_2 \rightarrow R-CH_2-OH$
VD : $CH_3CHO + H_2 \rightarrow C_2H_5OH$
2, Phản ứng với $Br_2$
$R-CHO + Br_2 \rightarrow R-COOH + HBr$
3, Phản ứng tráng bạc
$R-CHO + 2AgNO_3 + 3NH_3 \rightarrow R-COONH_4 + 2Ag + NH_4NO_3 + H_2O $

Trường hợp đặc biệt : HCHO phản ứng tạo 4Ag
$HCHO + 4AgNO_3 + 6NH_3 + 2H_2O \rightarrow (NH_4)_2CO_3 + 4Ag + 4NH_4NO_3 $

IV, Ứng dụng
- Dung dịch HCHO 37-40% gọi là dung dịch fomol ( hay fomalin ) dùng để ngâm bảo quản xác động vật, thuộc da, tẩy uế, ...
- HCHO dùng để sản xuất chất dẻo ( nhựa PF - phenol fomandehit )
- $CH_3CHO$ dùng để sản xuất axit axetic

Một số bài tập lí thuyết cho các bạn
Bài 1: Dãy gồm các chất đều tác dụng với AgNO3 (hoặc Ag2O) trong dung dịch NH3, là:
A. anđehit axetic, butin-1, etilen. B. anđehit axetic, axetilen, butin-2.
C. axit fomic, vinylaxetilen, propin. D. anđehit fomic, axetilen, etilen.
Bài 2: Cho các chất sau: CH3-CH2-CHO (1), CH2=CH-CHO (2), (CH3)2CH-CHO (3), CH2=CH-CH2-OH (4). Những chất phản ứng hoàn toàn với lượng dư H2 (Ni, tº) cùng tạo ra một sản phẩm là
A. (2), (3), (4). B. (1), (2), (4). C. (1), (2), (3). D. (1), (3), (4).

Bài 3: Cho andehit tác dụng với H2 theo tỉ lệ nAnđehit : nH2 = 1: 2. Vậy andehit này có công thức là
A. HOC-CHO B. CH3CHO C. CH2=CH-CHO D. A, C đều đúng.

Bài 4: Khử hoá hoàn toàn một lượng andehit đơn chức, mạch hở A cần V lit khí H2 . Sản phẩm thu được cho tác dụng với Na cho V/4 lit H2 đo cùng điều kiện. A là:
A. CH3CHO
B. C2H5CHO
C. Anđehit chưa no có 1liên kết đôi trong mạch cacbon.
D. Anđehit chưa no có một liên kết ba trong mạch cacbon.

Bài 5: Nhiệt độ sôi của các chất được sắp xếp theo thứ tự tăng dần là :
A. CH3OH < CH3CH2COOH < NH3 < HCl.
B. C2H5Cl < CH3COOH < C2H5OH.
C. C2H5Cl < CH3COOCH3 < C2H5OH < CH3COOH.
D. HCOOH < CH3OH < CH3COOH < C2H5F.

Bài 6: Cho các chất : CH2=CH–COOH (1), CH3–CH2–COOH (2), CH3–COOH (3). Dãy sắp xếp đúng theo thứ tự tăng dần tính axit của các chất là :
A. (1) < (2) < (3). C. (2) < (1) < (3).
B. (2) < (3) < (1). D. (3) < (1) < (2).

Bài 7: Nhận xét nào sau đây là đúng ?
A. Anđehit và xeton đều làm mất màu nước brom.
B. Anđehit và xeton đều không làm mất màu nước brom.
C. Xeton làm mất màu nước brom còn anđehit thì không.
D. Anđehit làm mất màu nước brom còn xeton thì không.

Bài 8: Câu nào sau đây là không đúng?
A. Anđehit cộng với H2 tạo thành ancol bậc một
B. Khi tác dụng với H2, xeton bị khử thành rượu bậc hai
C. Anđehit tác dụng với ddAgNO3/NH3 tạo ra bạc
D. Anđehit no, đơn chức có công thức tổng quát CnH2n +2O.

Bài 9: Anđehit đa chức A cháy hoàn toàn cho mol CO2 - mol H2O = mol A. A là
A. anđehit no, mạch hở. B. anđehit chưa no.
C. anđehit thơm. D. anđehit no, mạch vòng

Bài 10: Đặc điểm của phản ứng este hóa là
A.Phản ứng thuận nghịch cần dun nóng và có xt bất kì.
B.Phản ứng thuận nghịch, cần đun nóng có H2SO4 đậm đặc xt.
C.Phản ứng hoàn toàn, cần đun nóng, có H2SO4 đậm đặc xt.
D.Phản ứng hoàn toàn cần đun nóng có H2SO4 loãng xt.