khi chọn trục Ox và Oy thì hai trục này có bắt buộc phải vuông góc không
câu hỏi này là trong tình huống nào? Tôi trả lời trong tình huống cần giải 1 pt vectơ nhé.
1 phương trình vectơ nó khác với 1 pt bình thường ở chỗ nào? là các đại lượng vectơ đó ngoài giá trị về độ lớn thì còn có thêm hướng nữa.
để giải 1 pt vectơ ngoài việc xác định được độ lớn của các giá trị ta còn phải xác định hướng của các vectơ nữa.
thông thường trong phương pháp động lực học, ta thường chọn các trục tọa độ rồi chiếu lên, khi đó các giá trị trên trục là các giá trị đại số (nghĩa là có thể âm hoặc dương tùy vào góc giữa vectơ đó với chiều của trục là góc nhọn hay tù hay vuông).
tổng quát nhất nếu chuyển động của vật là trong không gian 3 chiều thì cần chọn 3 trục ox, oy, oz nhưng những chuyển động như thế này rất phức tạp. khi học vật lý thường ta chỉ xem xét các chuyển động 1 chiều hoặc 2 chiều nghĩa là chuyển động thẳng hoặc chuyển động trong mặt phẳng (vật ném xiên, ngang, con lắc đơn, ..). Khi đó thường ta chọn 2 trục Ox, Oy để giải các pt vectơ, thường là pt của định luật 2 liên hệ giữa gia tốc và hợp lực tác dụng vào vật.
Trong toán học ta đã chứng minh đc rằng việc chọn trục là tùy ý, nghĩa là bạn chọn xiên, chéo, ... các kiểu thì khi giải ra nó cũng cho cùng 1 kết quả thôi (nhưng xét trên trục thì các giá trị phụ thuộc vào trục nhé), cùng là cùng kết quả cuối cùng về hướng và độ lớn của các vectơ ấy.
Nhưng nếu chọn trục xiên, chéo, ... như thế thì giải sẽ phức tạp hơn rất nhiều vì bạn phải tính toán góc tạo bởi các trục đó với nhau, rồi góc của nó với phương chiều của các vectơ hay của phương chuyển động của vạt.
Vì thế người ta thường chọn 1 cách đơn giản nhất là chọn các trục vuông góc với nhau, và cũng cùng phương hay vuông góc với phương chuyển động của vật hay của các vectơ trong pt cần giải.
Chú ý: Khi áp dụng các định luật newton, phải xem xem các vectơ gia tốc, các vectơ lực nó có phương chiều điểm đặt như thế nào, từ đó mới chiếu lên các trục.
Ví dụ: Với con lắc đơn dao động thì vận tốc, gia tốc, lực tác dụng vào nó luôn thay đổi phương liên tục theo thời gian, vậy chiếu lên phương nào đây? (con lắc đơn nó chuyển động tròn trong mặt phẳng nhé, ko phải là chuyển động thẳng)
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
