1. Mở bài
Giống với dạng văn nghị luận, một bài văn thuyết minh có thể được mở đầu bằng:
– Giới thiệu nhằm dẫn dắt đến nội dung cần thuyết minh
– Nêu vấn đề (đối tượng) cần thuyết minh
Có nhiều cách để mở bài, học sinh có thể mở bài theo lối trực tiếp (tức là đi thẳng vào vấn đề), cũng có thể mở bài theo lối gián tiếp (thông qua 1 câu chuyên, 1 nhận định…). Dù là cách nào, điều quan trọng nhất vẫn là nêu ra được nội dung thuyết minh.
2. Thân bài
– Tìm ý, chọn ý từ việc xác định đối tượng cần thuyết mình: có những đặc điểm gì, khai thác theo hướng nào, vai trò, tác dụng….
– Sắp xếp các ý thành một chỉnh thể hoàn chỉnh
+ Nêu khái niệm
+ Phân tích đặc điểm
+ Bình luận, đánh giá
+…
Trong phần thân bài, các ý của bài văn thuyết minh có thể được sắp xếp theo các trình tự: thời gian, không gian, lôgic, trình tự nhận thức,… hoặc là hỗn hợp của các quan hệ, miễn sao phù hợp với đối tượng thuyết minh và đạt được mục đích thuyết minh.
Một điểm lưu ý nữa, bài văn thuyết minh về cơ bản là cung cấp thông tin một cách tổng thể và đầy đủ về đối tượng cho người đọc. Do vậy, ngoài việc sắp xếp các ý sao cho logic và có trình tự hợp lý, học sinh cần phải có nền tảng kiến thức, hiểu biết nhất định về đối tượng thuyết minh. Nếu không có tri thức bài văn thuyết minh sẽ không thuyết phục vì thiếu thông tin.
3. Kết bài
Ở bài văn tự sự, kết bài thường là sự kết thúc của câu chuyện, nhận định về ý nghĩa của câu chuyện. Ở bài văn nghị luận, kết bài thường là tóm gọn lại vấn đề và nêu ra bài học kinh nghiệm. Còn ở bài văn thuyết minh, kết bài lại nhấn mạnh về đối tượng đã thuyết minh và tạo ấn tượng cho người đọc về đối tượng ấy.
Văn thuyết minh không phải là một dạng bài khó, nó chỉ khác các dạng bài khác ở chỗ yêu cầu về tri thức thực tế nhiều hơn, chính xác và khách quan hơn. Hy vọng với bài viết này của trung tâm gia sư, các bạn sẽ có thể viết được một bài văn thuyết minh thành công!
nguồn net
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Lập dàn ý là một kĩ năng rất quan trọng khi tạo lập văn bản. Dàn ý của bài văn thường theo bố cục ba phần (Mở bài, Thân bài và Kết bài). Dàn ý của bài văn thuyết minh cũng vậy.
2. Phần mở bài và kết bài của bài văn thuyết minh có những điểm cần phân biệt với phần mở bài và kết bài của bài văn tự sự :
- Mở bài : Ở bài văn tự sự, phần mở bài là thuật lại mở đầu câu chuyện hoặc giới thiệu, dẫn dắt vào câu chuyện. Ở bài văn thuyết minh, phần mở bài giới thiệu chung về đối tượng thuyết minh, để người đọc biết được nội dung sẽ được nắm bắt trong phần thân bài (phần mở bài phải nêu ra được đề tài thuyết minh).
- Kết bài : Ở bài văn tự sự, kết bài thường là sự kết thúc của câu chuyện, nhận định về ý nghĩa của câu chuyện. Ở bài văn thuyết minh, nhấn mạnh về đối tượng đã thuyết minh, tạo ấn tượng cho người đọc về đối tượng vừa thuyết minh.
3. Trong phần thân bài, các ý của bài văn thuyết minh có thể được sắp xếp theo các trình tự : thời gian, không gian, lôgic, trình tự nhận thức,… hoặc là hỗn hợp của các quan hệ miễn sao phù hợp với đối tượng thuyết minh, đạt được mục đích thuyết minh.
II. RÈN KĨ NĂNG
1. Khi lập dàn ý cho bài văn thuyết minh, cần chú ý các bước như sau :
(1) Xác định đề tài : Thuyết minh về đối tượng nào ?
(2) Xây dựng dàn ý :
- Mở bài :
+ Nêu đề tài thuyết minh.
+ Dẫn dắt, tạo ra sự chú ý của người đọc về nội dung thuyết minh.
- Thân bài :
+ Tìm ý, chọn ý : Cần triển khai những ý nào để thuyết minh về đối tượng đã giới thiệu (cung cấp những thông tin, tri thức gì) ?
+ Sắp xếp ý : Cần trình bày các ý theo trình tự nào cho phù hợp với đối tượng thuyết minh, đạt được mục đích thuyết minh, giúp người tiếp nhận dễ dàng nắm được nội dung thuyết minh ?
- Kết bài : Nhấn lại đề tài thuyết minh và tô đậm ấn tượng cho người tiếp nhận về đối tượng vừa thuyết minh.
2. Xây dựng dàn ý cho bài văn thuyết minh giới thiệu một tác giả văn học :
(1) Mở bài : Giới thiệu khái quát về tác giả lựa chọn để thuyết minh (họ tên, tuổi, quê quán,…).
(2) Thân bài :
- Cuộc đời và sự nghiệp văn học :
+ Hoàn cảnh xuất thân, truyền thống gia đình, học vấn, đường đời,…
+ Các chặng đường sáng tác và những tác phẩm chính.
- Phong cách nghệ thuật :
+ Những đặc điểm nổi bật về nội dung trong sáng tác của tác giả ấy.
+ Những đặc sắc nghệ thuật mà tác giả ấy thể hiện trong tác phẩm của mình.
(3) Kết bài :
- Khẳng định về vị trí của tác giả vừa thuyết minh.
- Nêu suy nghĩ, cảm nhận về cuộc đời, sự nghiệp văn chương của tác giả vừa thuyết minh,…