[Văn 9] phân tích về nhân vật truyện

L

ly_lovely_16111997

Đề 1 :
Là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học kháng chiến chống Mỹ ,Nguyễn Minh Châu có nhiều những tìm tòi quan trọng góp phần đổi mới văn học nước nhà .Truyện ngắn của ông thường chứa đựng những suy ngẫm trải nghiệm sâu sắc về con người và cuộc đời . “Bến quê ” là tác phẩm tiêu biểu cho đề tài đó .

Toàn bộ câu chuyện xoay quanh nhân vật Nhĩ trong những ngày cuối đời .Chuỗi nghịch lý bắt đầu chính trong những ngày ấy .Bị cột chặt trên giuờng bệnh ,Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông .Cảnh vật nơi ấy đẹp nhưu thơ nhưu hoạ :Những bông bằng lăng cuối mùa thưa thớt nhung đậm sắc ,con sông Hồng màu đỏ nhạt ,ánh nắng sớm ,vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông …Những cảnh sắc vốn quen thuộc gần gũi nhưng dường như rất mới mẻ đối với anh .Chính vào lúc nhận ra vẻ đẹp và sự giàu có của bến quê cũng là lúc Nhĩ hiểu ra một cách đau xót ,bởi một người “đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất ” lại chưa từng đặt chân lên “cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình ”.

Căn bệnh liệt gắn chặt Nhĩ vào giường bệnh .Mọi sinh hoạt của anh trông cả vào sự chăm sóc của vợ con . Sáng hôm ấy ,bằng trực giác ,anh nhận ra thời gian của mình chẳng còn bao lâu nữa ,anh mới cảm nhận thấm thía về người vợ của mình .Nhĩ để ý “thấy Liên mặc áo vá ”, “những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve bên vai anh ”,anh nói với vợ những lời xót xa, ân hận : “Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm ”.Giờ đây Nhĩ mới thực sự thấu hiểu và biết ơn vợ sâu sắc bởi “tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tảo tần và chịu đựng hy sinh từ bao đời xưa và cũng chính nhờ điều đó, mà sau nhiều tháng ngày bôn tẩu tìm kiếm, Nhĩ đã tìm thấy được nơi nưưuơng tựa là gia đình trong những ngày này ”.Nhĩ -con ngưuời của một thời huy hoàng, cho đến khi không còn khả năng đi lại mới phát hiện ra vẻ đẹp của bến quê cũng nhưu sự tảo tần và đức hy sinh của vợ .Trưuớc khi ốm anh chỉ biết đến những chân trời xa ngát với những công việc cao sang mà thờ ơ ,vô tình với tất cả những gì gần gụi xung quanh ,kể cả nguười vợ suốt một đời yêu thương và tận tuỵ .Sự thấu hiểu muộn màng trong những ngày cuối đời dù sao cũng đem lại cho anh sự bình yên, tin cậy sau cả một đời bôn tẩu ,kiếm tìm .

Song nghịch lý của câu chuyện không chỉ có thế .Cũng trong buổi sáng hôm ấy, khi nhận ra vẻ đẹp qua ô cửa sổ ,Nhĩ bừng dậy nỗi khát khao cháy lòng và vô vọng là một lần được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông .Khát khao đó mang ý nghĩa sâu sắc bởi đó chính là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững ,bình dị mà sâu xa của cuộc sống ,những giá trị dễ bị ta vô tình ,bỏ qua và quên lãng nhất là lúc còn trẻ khi những khát vọng xa vời vẫy gọi , cuốn nguười ta đi .Sự nhận thức này chỉ đến được với ta khi đã từng trải .Với Nhĩ ,đó là lúc cuối đời khi phải nằm liệt trên giường bệnh.Vì thế đó là sự thức tỉnh pha lẫn niềm ân hận xót xa : “Hoạ chăng chỉ có anh đã từng trải ,đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết mọi sự giàu có lẫn vẻ đep của bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia cả trong những nét tiêu sơ và cái điều riêng anh khám phá thấy giống nhuư một niềm say mê pha lẫn nỗi ân hận đau đớn ” . Với anh, bây giờ đó thực sư? là miền đất xa lắc vì Nhĩ “lực bất tòng tâm ” ” . Không thể tự làm điều mình khao khát,Nhĩ nhờ con trai thay mình sang sông ,đặt chân lên bãi phù sa màu mỡ .Oái oăm thay ,đứa con không hiểu ưuớc muốn của cha ,đã đi một cách miễn cưưuỡng và bị cuốn vào trò chơi phá cờ thế trên hè phố .Cậu con trai có thể lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày.Từ đó Nhĩ nghiệm ra một qui luật khá phổ biến của đời ngưuời “Con người ta trên đưuờng đời thật khó tránh đuợc những điều vòng vèo hoặc chùng chình”.Anh không trách con vì “nó đã thấy gì hẫp dẫn bên kia sông đâu ”.

Ở cuối truyện ,khi Nhĩ tưởng tượng chính mình như một nhà thám hiểm đang chậm rãi đặt từng bước chân lên mặt đất dấp dính phù sa .Nhĩ xúc động mạnh ,chân dung anh khác thường “mặt mũi đỏ rựng ,hai mắt long lanh chứa môt nỗi say mê đầy đau khổ ”.Khi con đò sắp chạm vào bờ đất bên này ,Nhĩ thu hết tàn lực ,đu nguười lên cửa sổ ,giơ cánh tay gầy guộc “khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một ngưuời nào đó ”.Phải chăng anh đang nôn nóng thúc giục con trai hãy mau hơn kẻo lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày ?Và duờng như nó còn có ý nghĩa khái quát hơn :Muốn thức tỉnh mọi ngưuời vưuợt lên những cái vòng vèo hoặc chùng chình trên đưuờng đời để hứơng tới những giá trị đích thực vốn rất gần gũi bình dị mà bền vững !

Bằng cách tạo dựng chuỗi nghịch lý để nhân vật tự nhận thức,suy ngẫm và cách xây dựng nhiều hình ảnh ,chi tiết mang ý nghĩa biểu tượng tác giả đã tạo nên ý nghĩa sâu xa cho tác phẩm.Ngòi bút miêu tả thiên nhiên đẹp ,tinh tế ,giọng văn thầm trầm ẩn chứa những chiêm nghiệm ,suy ngẫm của tác giả đã góp phần không nhỏ tạo nên những ấn t?ương riêng cho tác phẩm .

Những dòng cuối cùng của “Bến quê” khép lại nhuưng dưu âm từ những trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về cuộc đời và con ngưuười dưuờng nhưu vẫn còn lan toả đâu đây,thức tỉnh trong ta sự trân trọng vẻ đẹp về những gì bình dị ,gần gũi của gia đình ,quê hương ,xứ sở .
 
L

ly_lovely_16111997

Đề 2:
[Lê Minh Khuê sinh năm 1949, quê ở Thanh Hóa, là cây bút chuyên về truyệnngắn với ngòi bút miêu tả tinh tế (đặc biệt là nhân vật nữ). Trong kháng chiếnchống Mĩ, bà chủ yếu viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ trên tuyến đườngTrường Sơn. Sau năm 1975, tác phẩm của Lê Minh Khuê bám sát những chuyển biến của đời sống xã hội và con người trên tinh thần đổi mới. Một trong những tác phẩm nổi bật nhất là “Những ngôi sao xa xôi” viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiếnchống Mĩ đang diễn ra ác liệt. Trong truyện, nhân vật Phương Định – nhân vậtchính và cũng là người kể chuyện –là hình ảnh tiêu biểu cho cho vẻ đẹp giản dịtrong tinh thần, tính cách và phẩm chất anh hùng của tuổi trẻ Việt Nam nói chung,của thanh niên xung phong nói riêng trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước.Phương Định – nhân vật chính và là người kể câu chuyện – là một nữ sinh Hà Nội, vào chiến trường đã được ba năm. Đó là một khoảng thời gian ngắn của cuộcđời; nhưng đối với người ra chiến trường, ở giữa vùng trọng điểm nơi tập trungnhiều bom đạn nhất trên tuyến đường Trường Sơn, hằng ngày phải phơi mình trêncao điểm bị địch bắn phá kinh hoàng, ba năm thật dài và đầy gian lao, khốc liệt.Giữa hoàn cảnh chiến tranh ác liệt đến vậy, lời văn của Lê Minh Khuê vẫn tràn đầylạc quan, bà đã để cho Phương Định tự nhận xét về mình: “Nói một cách khiêm tốn,tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnhnhư đài hoa loa kèn”; còn đôi mắt cô thì dài, nâu, “có cái nhìn sao mà xa xăm”,nheo lại như chói nắng. Về sở thích, cô thích ngắm mình trong gương, thích ngồi bógối mơ màng; thích những bài hành khúc bộ đội, dân ca quan họ dịu dàng,thích“Ca-chiu-sa” của Nga, dân ca Ý… Phương Định mê hát đến nỗi bịa cả lời ramà hát. Đối với đồng đội, cô luôn yêu mến họ; cảm phục các anh bộ đội nhưngkhông phải cái kiểu “săn sóc, vồn vã” mà trong thâm tâm, cô luôn nhủ rằng: “nhữngngười đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ”. Khi Nho bị thương, cô đã bế Nho lên rồi nhanh chóng băng bó vết thương, pha sữa cho Nho uống. Phương Định quả là một cô gái Hà Nộitrẻ trung, xinh xắn, luôn quan tâm, chăm sóc và yêu thương đồng đội như chị em;tâm hồn mơ mộng, nhạy cảm và trong sáng, hồn nhiên, có cả chút “kiêu” duyêndáng và đầy nữ tính…Bên cạnh tâm hồn mơ mộng hồn nhiên, trong một lần phá bom, tính cách củaPhương Định tiếp tục được Lê Minh Khuê miêu tả sinh động và rõ nét. Lúc đến gầnchỗ có bom, cô cũng sợ, nhưng “cảm thấy có ánh mắt các anh chiến sĩ dõi theo”,lòng dũng cảm được kích thích sự tự trọng nên cô không sợ nữa, đàng hoàng bước tới chứ không đi khom. Khi lưỡi xẻng chạm vào quả bom, một tiếng động sắc “gaingười”, Phương Định rùng mình và cố gắng thực hiện các động tác nhanh, chắcchạy đua với thời gian nhưng vẫn cẩn trọng, nhẹ nhàng; chỉ cần sai sót nhỏ thôi là bom sẽ nổ ngay lập tức. Xong nhiệm vụ, cô chạy tới chỗ ẩn nấp, hồi hộp chờ đợi, lolắng, “tim đập không rõ”, thần kinh căng thẳng cao độ. Cô có nghĩ đến cái chết,nhưng mờ nhạt; tâm trí Phương Định chỉ còn băn khoăn việc bom có nổ không. Côkhông ngần ngại hi sinh; cái công việc khủng khiếp bóp ngạt trái tim này đâu chỉdiễn ra hôm nay, những nguy hiểm không kể xiết ấy diễn ra từng ngày, trở thànhmột điều quen thuộc. Cô chỉ sợ đường không thông, không hoàn thành nhiệm vụ.Rồi khi bom nổ - một thức tiếng kì quái váng óc – ngực nhói, mắt cay, cô vẫn phủiáo và chạy xuống ngay nơi nổ. Trong truyện, có lẽ đây là đoạn xuất sắc nhất; tâm línhân vật được miêu tả vô cùng chi tiết. Khi cái chết im lìm và đáng sợ kề bên, mọicảm giác của Phương Định đều trở nên sắc nhọn. Chính sự khốc liệt của chiếntrường đã tôi luyện tâm hồn vốn nhạy cảm của một nữ sinh thành bản lĩnh củangười thanh niên xung phong kiên cường, bất khuất…Trận mưa đá cuối đoạn trích đã góp phần tô đậm thêm nét tính cách độc đáocủa. Phương Định. Mưa đá bất ngờ ập đến, cô vui thích cuống cuồng, chạy ra nhặtđá; những niềm vui con trẻ lại nở tung ra, say sưa, tràn đầy. Sau khi mưa tạnh, là cảmột dòng sông kí ức cùng nỗi nhớ da diết về gia đình và thành phố thân thương, tấtcả như trào dâng, xoáy mạnh trong tâm trí cô. Đến đây, giọng kể chậm lại, nhịpđiệu câu văn như giãn ra phù hợp với lời hồi tưởng. Nỗi nhớ đó vừa là niềm khaokhát, vừa làm dịu mát tâm hồn cô ngay giữa hoàn cảnh ác liệt của chiến tranh. Giữachiến trường mịt mù khói lửa, tâm hồn Phương Định vẫn luôn tỏa sáng mộng mơ,lạc quan yêu đời. Đó chính là một nét đáng yêu của của tuổi trẻ Hà Nội, đặc biệt làcủa những sinh viên Hà Nội xung phong vào chiến trường gian khổ…Lê Minh Khuê đã thành công trong việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất, góp phầnlàm nổi bật thế giới nội tâm của Phương Định nói chung, của những cô gái thanhniên xung phong nói riêng. Vai kể là nhân vật chính, có cách kể linh hoạt, tự nhiên,ngôn ngữ trẻ trung, sinh động. Đặc biệt, nhà văn sử dụng nhiều câu ngắn, câu rútgọn, câu đặc biệt phù hợp với không khi căng thẳng, khẩn trương của chiến trường. Nghệ thuật đồng hiện, bút pháp miêu tả, biểu cảm hợp lí. Nghệ thuật miêu tả tâm línhân vật rất tinh tế và sinh động.
/I]
 
You must log in or register to reply here.
Top Bottom