[Văn 9]: Kiểm tra văn bản

M

minh_minh1996

Bước ra khỏi chến tranh, mỗi người lính có một ngã rẽ riêng để trở về vs cuộc đời thường nhật.Trong vô vàn cái bóng lặng lẽ trở về ấy,ta bắt gặp như vô tình cái bóng hình nhà văn NMC.Trở về lặng lẽ, tiếp tục tìm tòi lặng lẽ, ngòi bút NMC vẫn chứa đựng những khám phá mới mẻ, sâu sắc,vẫn mang cái nhìn từng trải chắc chắn của con người đã tôi luyện qua lò lửa chiến tranh.Chính = ngòi bút ấy, nhà văn đã dựng một Bến quê mang ý nghĩa triết lí, mang đầy trải nghệm của một đời người.Có lẽ sẽ chẳng ai gấp lại trang sách Bến quê mà ko cảm nhận thấy một nỗi buồn bồi hùi, xúc động trào dâng.Có chút j đó se se bùn, có chút j đó se sẽ xót xa,ân hận nhưng những cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp bình dị, gần gũi của quê hương thì vẫn còn lắng đọng mãi mãi trong sâu thẳm trong tâm hồn mỗi người đọc chúng ta.
Cũng như nhiều tác phẩm của mình,trong Bến quê,NMC đã khai thác rất thành công tình huống truyện mang đầy nghịch lí.Có lẽ nh~ nghịch lí ấy, dưới ngòi bút tài hoa là thứ công cụ đắt lực nhất,thể hiện 1 chiều sâu triết lí,tư tưởng.mở đầu trang truyện , hình ảnh Nhĩ nhân vật chính –hiện lên trong hoàn cảnh thật đáng thương.Suốt cuộc đời, Nhĩ đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất.Vậy mà gần 1 năm nay căn bệnh quái ác đã cột chặt lấy anh vào giường bệnh .Liệt toàn thân , tự nhik người di chuyễn vài chục phân trên tấm đệm khó = bay nửa vòng Trái đất, sinh hoạt chủ íu nhờ vào sự giúp đở của Liên .Anh h đây ko khác 1 đứa trẻ là mấy .Chiếc giường bệnh dường như là chiếc nôi, còn đôi bàn tay người vợ tần tảo dg như là đôi bàn tay người mẹ thuở nào,vẫn hiện về trong miên man kí ức.Đã có lần anh nhận ra trong 1 dòng suy nghĩ hài hước cái hoàn cảnh ko biết phải gọi là bi kịch hay hài kịch của bản thân “Nhĩ nhận thấy hoàn cảnh……và chơi vơi”
Có ngờ đâu cả cuộc đời Nhĩ đã từng in gót khắp 5 châu mà vẫn chưa 1 lần đặt chân lên cái bờ sông trước mặt mình.Như 1 định mệnh, miền đất cuộc đời anh mãi mãi chẳng thể đặt chân lên.Nghịch lí cuộc đời,bất chấp lời khẩn khoản tha thiết nhất của nhĩ,vẫn sắp đặt 1 định mệnh cho Tuấn-con trai anh-sà vào đám cờ phá thế ven đường và mơ ước cháy bỏng đến cuối đời anh mới chiêm nghiệm ra tắt vụt trong vô vọng.Đó có lẽ cũng là 1 nhận thức về cuộc đời mà nhà văn lặng lẽ gửi vào tình huống mang nghịch lí phũ phàng vs cái tâm hồn khẩn khoải trong những ngày thánh cúi đời cuộc đời và số phận con người chứa đầy những ngẫu nhiên,những nghịch lí vượt khỏi dự định,ước mún,sự hỉu biết và cả toan tính của con người . = suy ngẫm, = tổng kết qua biết bao trải nghiệm con người mới nhận ra triết lí mà cuộc đời nào rồi cũng phải đón nhận:Con người ta,bước trên dg đời “khó tránh khỏi những cái vòng vèo,chùng chình” cuộc sống giăng ra trước lối.Chỉ có những vẻ đẹp gần gũi thiêng liêng là có tểh cho ta chỗ dựa ,nâng cho ta típ bc trên dg đời.Với Nhĩ, đó là cái bãi bồi bên kia sông, là người vợ tần tảo giàu đức hi sinh,đến lúc này anh mới thấm thía.
Có lẽ anh đã iu, iu tha thiết sự giàu có,đơn sơ,gần gũi mà vô cùng mới mẻ của thiên nhiên.Nhưng khi tình cảm ấy chớm nở,cũng là lúc con người Nhĩ nhận ra nó đã nhen lên trong vô vọng.Anh có thời gian để ngắm nhìn nó nhưng torng thời gian để bc đi,số phận tất cả khòi tay anh.Cay đắng nào = khi nhận ra cảnh vật kia,dù chỉ cách đôi bờ ngầu đỏ của con sông quen thuộc mãi mãi là miền đất xa xăm.Đến vs nó chỉ là giấc mơ xa vời tầm tay .Nếu thiên nhiên khiến Nhĩ say mê và thất vọng thì những người thân trong anh nỗi bùn xen lẫn những mặc cảm, xót xa tái tê “ lần đầu tiên Nhĩ để ý thấy Liên đang mặc tấm áo vá” đó cũng là lần đầu tiên nỗi bùn về gia đình quặn lên trong anh.cái nghèo khó của gia đình ko giấu dc qua mảnh vá trên áo Liên đang mặc,trên đôi tay gầy gò.nhĨ đã tah61u hỉu sự vất vả,hi sinh thầm lặng của người vợ thảo hiền.Trong câu nói của anh vs Liên có sự bỏ lững như sự tắc nghẹn của tâm hồn,cảu trái tim.
Cái ngắt quãng ấy là bao vất vả,khó khăn Liên lặng lẽ gánh cho gia đình.nó âm thầm như cái âm điệu câm Lặng của ba chấm.Trong đó dg như còn chứa chan cả mồ hôi,nc mắt đắng cay Liên đã nuốt thầm, đã chịu dg.Nhĩ ko dám nói điều đó,vì nó là lưỡi dao cứa vào lòng anh ,cứa cả vào lòng vợ.anh là trục cột gia đình mà chưa 1 lần anh làm cho gia đình ấy dc sung sướng.H đây, anh đã hỉu tình iu của liên dành cho mình nhưng điều đó càng khiến anh day dứt vì trách nhiệm của người chồng,người cha chưa bao h trọn vẹn.Ở nơi anh trào dâng bao cảm xúc.Đó là sự thương cảm vs cuộc sống tần tảo,lẵng lẽ của vợ ,đó là sự xúc động khi anh tìm dc nơi ng tựa cho mình là gia đình.Dường như = trực giác Nhĩ nhận ra thời gian của đời minh chẳng còn bao lâu nữa.Câu hỏi anh bất chợt hỏi vợ như một sự tính toán thời gian về cái ngày anh biết chắc sẽ đến ngày mai.Nhà văn Giắc Lân –đơn từng vít “Thiên nhiên có nhìu cái nhắc nhở con người về cái chết”
Với Nhĩ cũng vậy thôi.Nhĩ đã phát hiện ra cái chân lí để rồi hồi hộp và say mê khám phá nó trong tấm gương của cuộc đời.Anh đã giữ trọn torng tâm hồn khao khát và ước mơ.Thu hết lực tàn Nhĩ bấu………………Có tểh là niềm hạnh phúc mà nhỏ nhoi kia chăng?Nhĩ đã đu mình ra ngoài “ giơ 1 cánh tay..cho ai đó”.Hành động cúi cùng của giấc mơ.Nhĩ đã cố hết sức để thúc giục đứa con giúp anh hoàn thành nốt cái tâm nguyện còn đang dang dở.Nhĩ đã cố hết sức để gửi đến mọi người lời nhắn nhủ thức tỉnh,thoát khỏi sự vòng vèo,chùng chình chúng ta sa vào để hướng tới nh~ gái trị đích thực mà gần gũi trong cuộc sống.Nó thiêng liêng như cô đúc cả cuộc đời con người vậy.Sẻ chẳng có j đáng ngạc nhiên khi NMC háo thân vô char để nhắn nhủ nh~ lời tha thiết chân thành đến như vậy.Nó chứa trong biểu tượng nhưng cũng đẹp, cũng gần gũi như chính cuộc đời .
chilyo_chan
http://diendan.hocmai.vn/archive/index.php/t-44636.html
http://diendan.hocmai.vn/archive/index.php/t-41703.html
 
T

tiendat_no.1

Là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học kháng chiến chống Mỹ, Nguyễn Minh Châu có nhiều những tìm tòi quan trọng góp phần đổi mới văn học nước nhà .Truyện ngắn của ông thường chứa đựng những suy ngẫm trải nghiệm sâu sắc về con người và cuộc đời. “Bến quê ” là tác phẩm tiêu biểu cho đề tài đó.

Toàn bộ câu chuyện xoay quanh nhân vật Nhĩ trong những ngày cuối đời .Chuỗi nghịch lý bắt đầu chính trong những ngày ấy. Bị cột chặt trên giuờng bệnh, Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông. Cảnh vật nơi ấy đẹp như thơ như hoạ: Những bông bằng lăng cuối mùa thưa thớt nhưng đậm sắc, con sông Hồng màu đỏ nhạt, ánh nắng sớm, vùng phù sa lâu đời của bãi bồi bên kia sông …Những cảnh sắc vốn quen thuộc gần gũi nhưng dường như rất mới mẻ đối với anh. Chính vào lúc nhận ra vẻ đẹp và sự giàu có của bến quê cũng là lúc Nhĩ hiểu ra một cách đau xót, bởi một người “đã từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất ” lại chưa từng đặt chân lên “cái bờ bên kia sông Hồng ngay trước cửa sổ nhà mình ”.


Căn bệnh liệt gắn chặt Nhĩ vào giường bệnh. Mọi sinh hoạt của anh trông cả vào sự chăm sóc của vợ con. Sáng hôm ấy, bằng trực giác, anh nhận ra thời gian của mình chẳng còn bao lâu nữa, anh mới cảm nhận thấm thía về người vợ của mình. Nhĩ để ý “thấy Liên mặc áo vá ”, “những ngón tay gầy guộc âu yếm vuốt ve bên vai anh ”, anh nói với vợ những lời xót xa, ân hận : “Suốt đời anh chỉ làm em khổ tâm ”. Giờ đây Nhĩ mới thực sự thấu hiểu và biết ơn vợ sâu sắc bởi “tâm hồn Liên vẫn giữ nguyên vẹn những nét tảo tần và chịu đựng hy sinh từ bao đời xưa và cũng chính nhờ điều đó, mà sau nhiều tháng ngày bôn tẩu tìm kiếm, Nhĩ đã tìm thấy được nơi nương tựa là gia đình trong những ngày này ”. Nhĩ -con ngưuời của một thời huy hoàng, cho đến khi không còn khả năng đi lại mới phát hiện ra vẻ đẹp của bến quê cũng như sự tảo tần và đức hy sinh của vợ. Trước khi ốm anh chỉ biết đến những chân trời xa ngát với những công việc cao sang mà thờ ơ, vô tình với tất cả những gì gần gụi xung quanh, kể cả nguười vợ suốt một đời yêu thương và tận tuỵ. Sự thấu hiểu muộn màng trong những ngày cuối đời dù sao cũng đem lại cho anh sự bình yên, tin cậy sau cả một đời bôn tẩu, kiếm tìm.


Song nghịch lý của câu chuyện không chỉ có thế. Cũng trong buổi sáng hôm ấy, khi nhận ra vẻ đẹp qua ô cửa sổ, Nhĩ bừng dậy nỗi khát khao cháy lòng và vô vọng là một lần được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông. Khát khao đó mang ý nghĩa sâu sắc bởi đó chính là sự thức tỉnh về những giá trị bền vững, bình dị mà sâu xa của cuộc sống, những giá trị dễ bị ta vô tình, bỏ qua và quên lãng nhất là lúc còn trẻ khi những khát vọng xa vời vẫy gọi, cuốn người ta đi. Sự nhận thức này chỉ đến được với ta khi đã từng trải. Với Nhĩ, đó là lúc cuối đời khi phải nằm liệt trên giường bệnh. Vì thế đó là sự thức tỉnh pha lẫn niềm ân hận xót xa : “Hoạ chăng chỉ có anh đã từng trải, đã từng in gót chân khắp mọi chân trời xa lạ mới nhìn thấy hết mọi sự giàu có lẫn vẻ đep của bãi bồi sông Hồng ngay bờ bên kia cả trong những nét tiêu sơ và cái điều riêng anh khám phá thấy giống như một niềm say mê pha lẫn nỗi ân hận đau đớn ”. Với anh, bây giờ đó thực sự là miền đất xa lắc vì Nhĩ “lực bất tòng tâm ” . Không thể tự làm điều mình khao khát, Nhĩ nhờ con trai thay mình sang sông, đặt chân lên bãi phù sa màu mỡ. Oái oăm thay, đứa con không hiểu ước muốn của cha ,đã đi một cách miễn cưỡng và bị cuốn vào trò chơi phá cờ thế trên hè phố. Cậu con trai có thể lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày. Từ đó Nhĩ nghiệm ra một qui luật khá phổ biến của đời người “Con nguười ta trên đường đời thật khó tránh đuợc những điều vòng vèo hoặc chùng chình”. Anh không trách con vì “nó đã thấy gì hẫp dẫn bên kia sông đâu ”.


Ở cuối truyện, khi Nhĩ tưởng tượng chính mình như một nhà thám hiểm đang chậm rãi đặt từng bước chân lên mặt đất dấp dính phù sa. Nhĩ xúc động mạnh, chân dung anh khác thường “mặt mũi đỏ rựng, hai mắt long lanh chứa môt nỗi say mê đầy đau khổ ”. Khi con đò sắp chạm vào bờ đất bên này, Nhĩ thu hết tàn lực, đu người lên cửa sổ, giơ cánh tay gầy guộc “khoát khoát y như đang khẩn thiết ra hiệu cho một người nào đó ”. Phải chăng anh đang nôn nóng thúc giục con trai hãy mau hơn kẻo lỡ chuyến đò duy nhất trong ngày? Và duờng như nó còn có ý nghĩa khái quát hơn: Muốn thức tỉnh mọi người vượt lên những cái vòng vèo hoặc chùng chình trên đường đời để hướng tới những giá trị đích thực vốn rất gần gũi bình dị mà bền vững !


Bằng cách tạo dựng chuỗi nghịch lý để nhân vật tự nhận thức, suy ngẫm và cách xây dựng nhiều hình ảnh, chi tiết mang ý nghĩa biểu tượng tác giả đã tạo nên ý nghĩa sâu xa cho tác phẩm. Ngòi bút miêu tả thiên nhiên đẹp, tinh tế, giọng văn thầm trầm ẩn chứa những chiêm nghiệm, suy ngẫm của tác giả đã góp phần không nhỏ tạo nên những ấn tượng riêng cho tác phẩm.


Những dòng cuối cùng của “Bến quê” khép lại nhưng dư âm từ những trải nghiệm sâu sắc của nhà văn về cuộc đời và con ngưuười dường như vẫn còn lan toả đâu đây, thức tỉnh trong ta sự trân trọng vẻ đẹp về những gì bình dị, gần gũi của gia đình, quê hưuơng, xứ sở.



_____
nnt1.png
nnt3.png
nnt9.png


“Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người”
(trích Quê hương- Đỗ Trung Quân).

Quê hương vốn rất gần gũi, bình dị nhưng cũng rất đổi thiêng liêng trong tình cảm mỗi người Việt Nam. Muôn ngàn tình cảm của con người sẽ hội tụ trong tình yêu quê hương đất nước. Bởi thế, quê hương đã trở thành đề tài muôn thuở trong thơ ca Việt Nam. Truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu là tác phẩm tiêu biểu đã để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng đọc giả. Truyện là tình quê của Nhĩ – nhân vật chính của truyện, một tình yêu quê hương, đất nước vẻ mới lạ trong văn học Việt Nam.

“Bến quê” là tình cảm mà Nguyễn Minh Châu đã gởi gắm qua nhân vật Nhĩ, tình yêu. Nhĩ - một người từng đi đến khắp nơi tận cùng của Trái đất nhưng đến cuối đời, căn bệnh hiểm nghèo buột chân anh vào chiếc giường bệnh, không thể nhúc nhích được. Trong hoàn cảnh đặc biệt này, anh mới nhận ra những nét gần gũi, bình dị của quê hương mình.

Vào buổi sáng đầu thu, nằm trên giường bệnh cảnh vật thiên nhiên hiện ra trước mắt anh đẹp biết bao. Nhĩ đưa mắt nhìn từ gần ra xa, từ thấp lên cao qua ô cửa sổ nhà mình. Mấy bông hoa bằng lăng như đậm hơn. Thấp thoáng phía xa là con sông Hồng với những tia nắng chiếu xuống, nước sông có màu vàng thau đẹp lạ thường. Mọi thứ tưởng chừng rất đỗi quen thuộc lại trở nên hết sức lạ lẫm trong mắt Nhĩ- Cảnh vật đẹp quá làm Nhĩ cứ ngắm hoài một cách say mê. Bỗng Nhĩ thấy “vòm trời như cao hơn”, “dòng sông như rộng ra’. Cảnh vật vẫn hiện hữu bao lâu nay như thế đấy chứ? Đó chỉ là cái nhìn của một con người có dự cảm sắp phải đi xa, đến một nơi rất xa, xa lắm…. Phải chăng Nhĩ đã nhận ra bằng trực giác của mình một điều: mình không còn sống được bao lâu nữa? Dự đoán của Nhĩ như thực hơn, rõ hơn sau những câu hỏi anh đã hỏi Liên- vợ mình: “Hôm nay đã là ngày thứ mấy rồi nhỉ?”. Hình như Liên đã hiểu những gì Nhĩ đang nghĩ nên chị không trả lời. Không phải ngẫu nhiên mà những bông hoa bằng lăng trong mắt Nhĩ trở nên đậm sắc hơn, tiếng đất lở ở bãi bồi bên kia sông lại vang đến tại Nhĩ hay Nhĩ hỏi Liên nhưng câu như thế nó dự báo về quãng đời còn lại của Nhĩ một cách thật kín đáo, thầm lặng. Những hình ảnh mang tính biểu tượng được Nguyễn Minh Châu sử dụng khá thành công.

Một con người luôn đi đến những nơi xa lạ như Nhĩ mà lại bị bó chân trên giường bệnh thì không đau khổ nào bằng. Nhưng chính những ngày này Nhĩ mới được sống bởi lẽ anh đã nhìn rõ được hình ảnh của quê hương. Đó là những bông hoa bằng lăng, là con sông, là bãi bồi, là vòm trời quê hương… Lần đầu tiên Nhĩ thấy Liên mặc áo vá. Người vợ mà mà bấy lâu nay anh chưa quan tâm hết mực nay hiện ra trước mắt anh hình ảnh, một dáng dấp tần tảo, chịu đựng, giàu đức hy sinh. Mọi sinh hoạt của Nhĩ đều nhờ vào sự chăm sóc của Liên. Đến lúc này anh mới thấy thương và yêu vợ mình hơn bao giờ hết. Dù bao năm tháng đã qua đi nhưng nét đẹp của Liên không hề thay đổi cũng như quê hương vậy, vẫn chan chứa nghĩa tình.

Quê hương mình sao đẹp thế? Nhĩ càng ngắm càng yêu quê hương, yêu thương những gì gần gũi, bình dị của quê mình. Khát khao cuối cùng của Nhĩ là được đặt chân lên bãi bồi bên kia sông Hồng nhưng anh biết điều này không thể. Anh đã nhờ con anh- Tuấn thực hiện ước nguyện này giúp anh. Nhưng nghịch lý thay! Con anh cũng không làm được điều mà cha mình mong muốn. Tuấn chưa hiểu được ý muốn của cha và ra đi một cách miễn cưỡng. Và anh sa vào đám phá cờ thế trên đường để thoả mãn nhu cầu ham chơi, thích khám phá của mình. Nhĩ không trách Tuấn bởi lẽ anh cũng từng như thế. Hoạ chăng chỉ có những người từng trải như anh mới hiểu hết được sự đời, mới thấy được những gì mình cần phải làm? Lúc này, Nhĩ mới nhận ra một triết lý. Con người khó tránh khỏi cái “vòng vèo”, “chùng chình” trên đường đời để hướng tới những giá trị đích thực của cuộc sống. Những nghịch lý trong cuộc đời mỗi người không ai có thể lường hết được. Và hai tình huống nghịch lý trong truyện này cũng là một minh chứng để mỗi người biết cách sống tốt hơn, sống đẹp hơn.

Mong ước cuối cùng của Nhĩ không thể thực hiện được. Anh nhìn ra ngoài cửa sổ một cách xa xăm, đầy mê say. Anh mãi mê hướng mắt theo cánh buồm. Hành động cuối cùng của Nhĩ: “đu mình ra ngoài cửa sổ, đưa bàn tay ra ngoài vẫy vẫy như đang ra hiệu cho một ai đó” có vẻ kỳ quặc. Nhưng có thể Nhĩ đang nôn nóng thúc giục con trai mình hãy nhanh chóng để lỡ chuyến đò; hay đó là một sự đánh thức con người hãy sống khẩn trương, sống có ích, đừng sống vô bổ và tránh xa những cái “vòng vèo”, “chùng chình” trong cuộc đời. Nhưng rồi con đò cũng cập bến và Nhĩ cũng ra đi trong nổi niềm tiếc nuối, ân hận.

“Bến quê”- nơi neo đậu cuối cùng của mỗi con người. Nhĩ đã mãi mãi vào cõi vĩnh hằng nhưng trong anh còn chứa bao tiếc nuối. Hoàn cảnh đặc biệt đã đánh thức Nhĩ để anh nhận ra được những giá trị gần gũi, bình dị của quê hương, để anh thêm yêu quê hương mình. Con người ta ai cũng thế, bao lần vấp ngã trên đường đời nhưng chủ yếu là họ có vực dậy mà đi tiếp không. Nhân vật Nhĩ trong truyện đã theo duổi những ước mơ xa vời nơi chân trời tươi đẹp nhưng anh lại đánh mất hình ảnh của quê hương, của người thân. Đến lúc Nhĩ nhận ra mọi sự việc thì đã quá muộn màng. Cuộc sống đối với Nhã chỉ toàn là vô vị chỉ khi cuối đời thì phần người chang chứa thi vị trong anh mới thực sự rõ nét. Dù mãi mãi lìa xa quê hương nhưng anh được nằm dưới khoảng đất yêu thương của quê mình, được đất mẹ che chở đến ngàn thu, đây cũng là một niềm hạnh phúc.

Truyện ngắn “Bến quê” khép lại để cho người đọc cảm thấy ngậm ngùi cho cuộc đời một con người. Nhưng bài học triết lý sâu xa của truyện còn âm ỉ mãi. Trong cuộc sống có bao lần ta mắc phải cái “vòng vèo”, “chùng chình” của đường đời, hãy sống sao cho thật có ích, phải biết trân trọng những giá trị gần gũi, bình dị của quê hương bởi lẽ dù cho ta có đi đến nơi nào thì quê hương vẫn là điểm dừng chân cuối cùng của cuộc đời mỗi con người. Tình yêu quê hương sẽ là nguồn sinh lực thúc đẩy mỗi chúng ta hướng tới những ước mơ, khát vọng đích thực trong hương thơm lộng gió của cuộc đời.
 
Top Bottom