Để học tốt ngữ văn
Tham khảo nhé!:
Hai mặt tương phản cơ bản trong truyện Sống chết mặc bay được thể
hiện rất rõ nét: Một bên là người dân vật lộn, chống chọi với mưa gió hết
sức căng thẳng, vất vả. Bên kia là viên quan đi hộ đê ngồi trong chỗ an toàn,
nhàn nhã, mải mê bài bạc, không cho phép ai quấy rầy ván bài của mình, coi
việc đánh bài là trên hết, mặc dân sống chết khi đê vỡ. Những người dân hộ
đê họ làm việc liên tục từ chiều đến gần một giờ đêm. Họ bì bõm dưới bùn
lầy, ướt như chuột lột, ai ai cũng mệt lử cả rồi; trong khi mưa tầm tã trút
xuống, nước sông cuồn cuộn bốc lên. Tác giả nhận xét: “Tình cảnh trông
thật là thảm”. Viên quan đi hộ đê thì ngồi trong đình ở chỗ cao ráo, an toàn.
Người gãi chân, kẻ quạt mát, các tay chân ngồi hầu bài. Khung cảnh nhàn
nhã, đường bệ, nguy nga. Quan chỉ mê bài. Đáng lẽ phải tắm mưa, gội gió,
đứng trên đê đốc thúc, thì quan lại ngồi chơi nhàn nhã, có kẻ hầu, người hạ.
Quan gắt khi có người báo tin đê vỡ. Quan đỏ mặt tía tai đòi cách cổ, bỏ tù
người dân báo đê vỡ. Và y tiếp tục vui mừng vì đã ù ván bài, mặc cho dân
rơi vào cảnh đê vỡ, “tình cảm thảm sầu” không sao kể xiết. Tác giả dựng lên
hai cảnh tương phản nhằm mục đích so sánh, làm nổi bật sự đối lập. Người
có trách nhiệm thì vô trách nhiệm, chỉ ham mê bài bạc. Những người dân thì
phải dầm mưa gội gió, nhọc nhằn, chống chọi với thiên nhiên một cách
tuyệt vọng. Cuối cùng, sự vô trách nhiệm của viên quan đã dẫn đến cảnh đê
vỡ. Quan thì sung sướng vì nước bài cao, dân thì khổ vì nước lụt.
Phép tăng cấp đã được sử dụng để miêu tả tình cảnh nguy ngập của khúc
đê. Mưa mỗi lúc một tầm tã. Nước sông càng dâng cao. Dân chúng thì đuối
sức, mệt lử cả rồi. Phép tăng cấp cũng được sử dụng để miêu tả thái độ vô
trách nhiệm, lòng lang dạ thú của viên quan. Viên quan hộ đê không cùng
dân chống đỡ mà ngồi trong đình vững chãi, an toàn. Bao kẻ phải hầu hạ
quan. Không phải là vì công việc mà chỉ vì một thú chơi bài. Quan chơi bài
nhàn nhã, ung dung. Quan gắt khi có người quấy rầy. Quan quát mắng, đòi
cắt cổ, bỏ tù khi có người báo đê vỡ. Quan sung sướng vì ván bài ù. Mức độ
vô trách nhiệm và cáu gắt vô lí của quan càng thể hiện rõ nét.
Nguồn:google