Góc Design [TUT] Stock là cái gì??? Sao tôi phải ghi nguồn, sao tôi phải có hiểu biết về bản quyền??

[realjacker07]

[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!

ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.

Trước khi vào thẳng vấn đề, mình muốn các bạn thư giãn một chút bằng video đáng yêu dễ thương này nhé!
Các bạn vui lòng bật to âm lượng :v

https://www.facebook.com/video.php?v=10155494406666781

Sauce: Beeple


Oke. Các bạn hẳn đã nghe về stock. Bởi vì bọn mình nói và luyên thuyên về nó rất nhiều.

1/a Hiểu Stock như thế nào?
- Là hình ảnh....



Fig. 1. Ảnh stock của mình về chụp ảnh màn hình ảnh stock của người khác

- Là hình minh họa...

Fig. 2. Ảnh minh họa từ iStock

- Là các thể loại graphics khác, kiểu như icon chẳng hạn..

Tuy nhiên, tất cả những thứ này đều có điểm chung là đều do tác giả của chúng tự chụp, tự làm (một cách chuyên nghiệp), không theo yêu cầu của khách hàng hay nằm trong dự án nào đó...
Những bức ảnh, tác phẩm này ở trong kho lưu trữ những bức ảnh sẵn sàng để dùng của bạn

1/ b. Stock là gì và không phải là gì?

- Như 1/ a

- Ví dụ về stock:
+ Tâm hồn của bạn bỗng nhiên trở nên thơ mộng, bạn nổi hứng chụp mây trời, đăng lên mạng khoe. Bạn chụp đẹp quá, người ta khen rồi xin về. Ảnh đó là stock.
+ Anh trai bạn được chụp selfie cùng crush, ngày nào cũng lấy ra để ngắm nghía. Ảnh đó cũng là stock, nhưng là của anh trai bạn.
+ Thằng lớp trưởng photoshop để bôi xấu, trêu bạn, để làm được điều đó, hắn chụp trộm bạn. Ảnh hắn chụp trộm chính là stock.
+ Ảnh bạn tìm thấy trên các trang cung cấp ảnh stock là ảnh stock.



Fig. 3. Ảnh chụp màn hình từ trang cùng cấp ảnh stock, Pexels.

- Ví dụ không phải về stock:
+ Crush bạn cưới, nhờ bạn đi chụp ảnh hộ chúng nó. Ảnh bạn chụp sẽ thuộc về chúng nó, đây không phải là stock.
+ Các thiết kế chúng mình trả hàng cho các bạn và cho BQT, BTC các event trên diễn đàn theo yêu cầu không phải là stock
+ Các quảng cáo trên diễn đàn không phải là stock.
+ Artwork trên các album của Coldplay không phải là stock.



Fig. 4. Artwork trên Album "Ghost Stories" của Coldplay, được featured trên trang chính website tác giả.

Phần 2 là về vấn đề bản quyền các thứ sẽ lên sóng sau ahihihihihihhihihiiihhihi )

 

[Shmily Karry's]

Trước khi vào thẳng vấn đề, mình muốn các bạn thư giãn một chút bằng video đáng yêu dễ thương này nhé!
Các bạn vui lòng bật to âm lượng :v

https://www.facebook.com/video.php?v=10155494406666781

Sauce: Beeple


Oke. Các bạn hẳn đã nghe về stock. Bởi vì bọn mình nói và luyên thuyên về nó rất nhiều.

1/a Hiểu Stock như thế nào?
- Là hình ảnh....

View attachment 66892

Fig. 1. Ảnh stock của mình về chụp ảnh màn hình ảnh stock của người khác

- Là hình minh họa...

Fig. 2. Ảnh minh họa từ iStock

- Là các thể loại graphics khác, kiểu như icon chẳng hạn..

Tuy nhiên, tất cả những thứ này đều có điểm chung là đều do tác giả của chúng tự chụp, tự làm (một cách chuyên nghiệp), không theo yêu cầu của khách hàng hay nằm trong dự án nào đó...
Những bức ảnh, tác phẩm này ở trong kho lưu trữ những bức ảnh sẵn sàng để dùng của bạn

1/ b. Stock là gì và không phải là gì?

- Như 1/ a

- Ví dụ về stock:
+ Tâm hồn của bạn bỗng nhiên trở nên thơ mộng, bạn nổi hứng chụp mây trời, đăng lên mạng khoe. Bạn chụp đẹp quá, người ta khen rồi xin về. Ảnh đó là stock.
+ Ảnh bạn được chụp selfie cùng crush, ngày nào cũng lấy ra để ngắm nghía. Ảnh đó cũng là stock.
+ Bạn photoshop để bôi xấu, trêu bạn bè của bạn, bạn lấy ảnh mới chụp chúng nó. Ảnh đó chính là stock.
+ Ảnh bạn tìm thấy trên các trang cung cấp ảnh stock là ảnh stock.

View attachment 66901

Fig. 3. Ảnh chụp màn hình từ trang cùng cấp ảnh stock, Pexels.

- Ví dụ không phải về stock:
+ Crush bạn cưới, nhờ bạn đi chụp ảnh hộ chúng nó. Ảnh bạn chụp sẽ thuộc về chúng nó, đây không phải là stock.
+ Các thiết kế chúng mình trả hàng cho các bạn và cho BQT, BTC các event trên diễn đàn theo yêu cầu không phải là stock
+ Các quảng cáo trên diễn đàn không phải là stock.
+ Artwork trên các album của Coldplay không phải là stock.

View attachment 66903

Fig. 4. Artwork trên Album "Ghost Stories" của Coldplay, được featured trên trang chính website tác giả.

Phần 2 là về vấn đề bản quyền các thứ sẽ lên sóng sau ahihihihihihhihihiiihhihi )

Nó vẫn có chút khó hiểu..
Nhưng mà hiểu đơn giản cái gì của mình thì gọi là stock còn không phải của mình thì không là stock?

 

[realjacker07]

Nó vẫn có chút khó hiểu..
Nhưng mà hiểu đơn giản cái gì của mình thì gọi là stock còn không phải của mình thì không là stock?

Không hẳn, để em giải thích lại
- đều do tác giả của chúng tự chụp, tự làm (một cách chuyên nghiệp)
- không theo yêu cầu của khách hàng hay nằm trong dự án nào đó...
- chúng đều ở trong kho lưu trữ những bức ảnh sẵn sàng để dùng của bạn, của họ...
Chị tập trung vào những điểm đấy. Những ví dụ em đưa ra, chị có thể coi chủ ngữ không phải là mình, mà là ai đó khác thì sẽ rõ ràng hơn.

PS: Em đã sửa lại bài ở trên cho rõ ràng hơn rồi đấy!

 

[Shmily Karry's]

không theo yêu cầu của khách hàng hay nằm trong dự án nào đó...

cái này nghĩa là mình thích lúc nào mình chụp lúc đó, có hứng thì chụp ấy hả??

 

[realjacker07]

cái này nghĩa là mình thích lúc nào mình chụp lúc đó, có hứng thì chụp ấy hả??

Đúng vậy, nhưng cũng có thể là do mình đang thực hiện dự án nào đó, và mình muốn tự chụp một bức ảnh để phục vụ dự án ấy thì ảnh mình tự chụp cũng chính là stock ạ!

 

[realjacker07]

@Shmily Karry's
Ví dụ như tấm ảnh chị chụp để phục vụ cho event CTVLTTV


Tấm ảnh đấy chính là stock, bản quyền của nó thuộc về chị, có trong kho ảnh sẵn sàng để dùng của chị, giờ chị lấy ra cho event..

 

[minhthuhuyen85]

Nôm na thì nó là ảnh nguồn, ảnh gốc (dùng để edit,...) đó :v

 

[realjacker07]

Nôm na thì nó là ảnh nguồn, ảnh gốc (dùng để edit,...) đó :v

Mới chỉ đúng một phần. Ảnh nguồn, ảnh gốc thì có rất nhiều, nhưng ảnh stock là do tác giả của họ tự chụp lấy. Bạn có thể tìm được rất nhiều bức ảnh, minh họa đẹp trên mạng có thể edit được, nhưng bạn không thể khẳng định đó là stock nếu như họ vẽ cho một ai đó khác thì sao?

Ngoài ra stock không chỉ là ảnh gốc. Các bản mockup bây giờ cũng có thể được coi là stock nếu như tác giả tự làm ra, và có thể chia sẻ cho mọi người sử dụng.

 

[minhthuhuyen85]

ảnh stock là do tác giả của họ tự chụp lấy

"Họ" mà bạn muốn nhắc tới ở đây là gì nhỉ :v

 

[realjacker07]

"Họ" mà bạn muốn nhắc tới ở đây là gì nhỉ :v

à là của chúng, không phải của họ )

 

[realjacker07]

2/ a Bản quyền, sở hữu trí tuệ, etc. nên được hiểu như thế nào?
- Bản quyền, hay còn gọi là quyền tác giả, tác quyền (tiếng anh là Copyright) là một quyền pháp định, về cơ bản là trao đặc quyền cho tác giả của một tác phẩm gốc để quyết định những người khác có thể làm gì với nó. Các đặc quyền này không tuyệt đối, mà bị giới hạn bởi các luật giới hạn và ngoại lệ đối với bản quyền.
- Bản quyền cũng là một hình thái của sở hữu trí tuệ (intellectual property), áp dụng cho ít nhiều các hình thức của những tác phẩm sáng tạo tinh thần có tính chất văn hóa, như văn bản, các bản nhạc, sản phẩm thiết kế, sách, tranh ảnh video....
- Luật bản quyền giúp cho các tác giả dễ dàng hơn trong kiếm thêm thu nhập bằng việc bán các tác phẩm của họ. Cũng vì luật này, một tác phẩm chỉ có thể bị sao chép, phân phối lại... nếu tác giả cho phép.

- Mỗi quốc gia, mỗi vùng lãnh thổ... có các quy định khác nhau về luật bản quyền.
- Thường thì, thời hạn bản quyền sẽ kết thúc khoảng từ 50 đến 100 năm sau khi tác giả chết, tùy theo quyền tài phán, lúc này các tác phẩm được bảo hộ bản quyền sẽ chuyển sang "phạm vi công cộng" (public domain). Nghĩa là không ai được quyền tác giả này nữa, và tác phẩm sẽ cho phép sử dụng, sao chép, tái phân phối, thay đổi,.. một cách miễn phí và không cần yêu cầu sự cho phép của tác giả.

- Ở các quốc gia áp dụng các tiêu chuẩn của hiệp ước Berne, tác giả thường tự động được hưởng quyền tác giả đối với mọi tác phẩm họ sáng tạo ra, miễn là họ không trao quyền này cho người khác và không cần đăng ký. Tuy nhiên thì vẫn nên đăng ký để đảm bảo quyền lợi của mình nếu có xảy ra tranh chấp lớn, đặc biệt là những tác phẩm làm ra bán lấy thu nhập (các bạn thì không có nhiều thứ quan trọng lắm, cũng như không ảnh hưởng quá nhiều nếu có bọn ăn trộm ăn cáp thì không cần đăng ký làm gì).
- Nếu tác giả được trả tiền để sáng tạo cho những người khác, thì người trả tiền cho tác phẩm đấy sẽ thường có quyền tác giả thay vì bản thân tác giả. Ví dụ, nếu bạn làm ở Apple và tạo ra một phần mềm phá hoại iPhone, thì bản quyền của phần mềm đó sẽ thuộc về Apple.

[Góc nhìn của người viết bài này] Những gì mình viết ở trên là những điểm quan trọng nhất về bản quyền mà các bạn nên nắm được để hiểu và bảo vệ quyền lợi của mình cũng như người khác, và không để bản thân vi phạm pháp luật. Hiện hầu hết các thiết kế, stock... trên Internet đều được cấp giấy phép mở (Creative Commons, GNU General Public License, BSD License.....). Mình sẽ giải thích ở phần tiếp theo để hướng dẫn các bạn tuân thủ những luật này.

2/ b Vấn đề bản quyền tại Việt Nam.
Các bạn có thể tìm đọc thêm trên các trang web có lưu trữ các văn bản pháp luật nhé!

2/ c Hướng dẫn đơn giản, dễ hiểu, giải tỏa nỗi lo lắng, đau đầu..
- Về vấn đề đạo nhái các thứ thì ở Mỹ có luật fair-use, các bạn tự tìm hiểu, còn ở Việt Nam thì không có nên không được phép ăn cắp, lấy thẳng một phần tài nguyên, hoặc một phần ý tưởng người khác xào nấu chế biến lại trừ khi tác giả giữ quyền cho phép.
- Khi tìm kiếm tài nguyên phục vụ thiết kế trên mạng, các bạn nên tìm hiểu kỹ nguồn gốc và giấy phép (nếu có), còn không thì bạn phải trực tiếp đi hỏi tác giả.

- Khi chủ động tìm kiếm tài nguyên, để cho dễ dàng có được tài nguyên cho sử dụng miễn phí (không chịu bản quyền), xem các mẹo sau:
+ Tìm kiếm bằng Google: vào công cụ >> quyền sử dụng >> được gắn nhãn để sử dụng lại / được gắn nhãn để sử dụng lại cho mục đích phi thương mại. Còn "có điều chỉnh" kia thì có thể có một số yêu cầu về việc "attribution" (ghi công tác giả). Tuy nhiên kể cả nếu đã tìm kiếm như này, thì cũng phải kiểm tra lại giấy phép một lần nữa cho thật chắc chắn.



+ Vào các trang cung cấp tài nguyên miễn phí, không chịu bản quyền: unplash, pexels, 500px, freepik,... hoặc tìm Public Domain.



Ở trên này có rất nhiều ảnh chất lượng cao, miễn phí, được sử dụng tùy biến thoải mái, không phải ghi công tác giả.



Còn ở đây thì quá phổ biến rồi. Các bạn cũng có thể tìm tài nguyên ở nhiều trang khác nữa.

- Nếu hình ảnh, tài nguyên... có watermarks, các dòng note ghi quyền sở hữu và nguồn bức ảnh, có ký hiệu copyright © ... thì bạn phải hiểu là stock, tài nguyên ấy đã được bảo hộ bản quyền. Để tìm hiểu giấy phép, tác giả của các tài nguyên đó, bạn có thể tìm tên tác giả, nguồn bằng những dấu hiệu đó hoặc thực hiện tìm kiếm ngược (cách dễ nhất là dùng TinEye hoặc là click chuột phải vào bức ảnh > tìm kiếm hình ảnh với Google hoặc bạn lên Google Image Search...)
- Bạn phải hiểu được các ký hiệu và lời nhắc, giấy phép, điều khoản... Phổ biến nhất thì có giấy phép Creative Commons. Bạn có thể tìm "Giấy phép Creative Commons" hoặc "Creative Commons license" để tìm hiểu thêm.
- Trong trường hợp bạn tìm thấy một hình ảnh cực kỳ đẹp trên mạng nhưng không biết có được phép dùng không, bạn xem lại 2 điều trên và xem thật kỹ ảnh dưới đây (nguồn: TheVisualCommunicationGuy).

Đây là tổng hợp từ kiến thức của mình và từ nhiều nguồn khác nhau (ở phần đầu tiên thì mình có nghiên cứu rất kỹ Wikipedia để viết sao cho đơn giản, đúng và dễ hiểu, còn ở phần thứ 3 thì mình có tìm kiếm các tài liệu liên quan đến "tell if an image is copyrighted" và có được bức ảnh này cũng như một số lời khuyên cho các bạn lấy từ trang drumbeatmarketing)

Mình cũng còn mới bắt đầu tìm hiểu về vấn đề bản quyền này nên không tránh khỏi nhưng sai sót, những điểm còn thiếu. Mình dựa trên kinh nghiệm và những nguồn học liệu có sẵn để xây dựng nền tảng kiến thức. Nếu bạn phát hiện ra sai sót, chỉnh sửa ngay giúp mình để cùng hỗ trợ lẫn nhau. Bất kỳ ai có kiến thức gì về vấn đề này, hãy tự do chia sẻ. Bạn có thắc mắc thì có thể trả lời vào trong chủ đề này để mình giải đáp.

Cám ơn mọi người đã theo dõi!

 

[ka1412]

Trước khi vào thẳng vấn đề, mình muốn các bạn thư giãn một chút bằng video đáng yêu dễ thương này nhé!
Các bạn vui lòng bật to âm lượng :v

https://www.facebook.com/video.php?v=10155494406666781

Sauce: Beeple


Oke. Các bạn hẳn đã nghe về stock. Bởi vì bọn mình nói và luyên thuyên về nó rất nhiều.

1/a Hiểu Stock như thế nào?
- Là hình ảnh....

View attachment 66892

Fig. 1. Ảnh stock của mình về chụp ảnh màn hình ảnh stock của người khác

- Là hình minh họa...

Fig. 2. Ảnh minh họa từ iStock

- Là các thể loại graphics khác, kiểu như icon chẳng hạn..

Tuy nhiên, tất cả những thứ này đều có điểm chung là đều do tác giả của chúng tự chụp, tự làm (một cách chuyên nghiệp), không theo yêu cầu của khách hàng hay nằm trong dự án nào đó...
Những bức ảnh, tác phẩm này ở trong kho lưu trữ những bức ảnh sẵn sàng để dùng của bạn

1/ b. Stock là gì và không phải là gì?

- Như 1/ a

- Ví dụ về stock:
+ Tâm hồn của bạn bỗng nhiên trở nên thơ mộng, bạn nổi hứng chụp mây trời, đăng lên mạng khoe. Bạn chụp đẹp quá, người ta khen rồi xin về. Ảnh đó là stock.
+ Anh trai bạn được chụp selfie cùng crush, ngày nào cũng lấy ra để ngắm nghía. Ảnh đó cũng là stock, nhưng là của anh trai bạn.
+ Thằng lớp trưởng photoshop để bôi xấu, trêu bạn, để làm được điều đó, hắn chụp trộm bạn. Ảnh hắn chụp trộm chính là stock.
+ Ảnh bạn tìm thấy trên các trang cung cấp ảnh stock là ảnh stock.

View attachment 66901

Fig. 3. Ảnh chụp màn hình từ trang cùng cấp ảnh stock, Pexels.

- Ví dụ không phải về stock:
+ Crush bạn cưới, nhờ bạn đi chụp ảnh hộ chúng nó. Ảnh bạn chụp sẽ thuộc về chúng nó, đây không phải là stock.
+ Các thiết kế chúng mình trả hàng cho các bạn và cho BQT, BTC các event trên diễn đàn theo yêu cầu không phải là stock
+ Các quảng cáo trên diễn đàn không phải là stock.
+ Artwork trên các album của Coldplay không phải là stock.

View attachment 66903

Fig. 4. Artwork trên Album "Ghost Stories" của Coldplay, được featured trên trang chính website tác giả.

Phần 2 là về vấn đề bản quyền các thứ sẽ lên sóng sau ahihihihihihhihihiiihhihi )

Khi mình dùng stock của người khác mà họ cho phép thì mình nên credit họ ạ?

 

[realjacker07]

Khi mình dùng stock của người khác mà họ cho phép thì mình nên credit họ ạ?

Như đã nói, nếu như mình liên hệ đến tác giả để hỏi xem mình có được sử dụng không, thì tác giả sẽ cho phép bạn làm những gì. Việc này thì tác giả sẽ tự giải thích rõ thêm cho bạn. Nếu họ yêu cầu "attribution" thì bạn sẽ phải credit họ.