1. Tác giả viết bài văn này vào đầu năm 2001, khi đất nước ta cùng toàn thế giới bước vào năm đầu tiên của TK mới.
Trong bài viết này, t/g đã nêu ra 1 vấn đề hệ trọng: Chúng ta cần nhận thức như thế nào và làm ~ việc gì để chuẩn bị hành trang vào TK mới? Vấn đề ấy ko chỉ có ý nghĩa thời sự trong thời điểm chuyển giao thế kỷ mà còn có ý nghĩa lâu dài đối với cả quá trình đi lên của đất nước bởi vì để đáp ứng ~ nhiệm vụ nặng nề mà lịch sử và dân tộc đã giao phó, con người Việt Nam nói chung và lớp trẻ Việt Nam nói riêng ko thể nhận thức rõ ~ mặt mạnh cũng như ~ điểm còn hạn chế của mình để vừa phát huy ~ mặt tích cực, đồng thời khắc phục, sửa chữa ~ mặt còn yếu kém, ko ngừng hoàn thiện mình, xứng đáng là chủ nhân của đất nước.
2. Trong hành trang vào TK mới, sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất, bởi vì:
+ Con người bao giờ cũng là động lực để phát triển của lịch sử.
+ Trong thời kì nền kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ, con ng` lại càng có vai trò nổi bật.
3. Trong sự phát triển chung của thế giới, khi khoa học, kĩ thuật có tốc độ phát triển vô cùng mạnh mẽ, sự giao thoa, hội nhập ngày càng sâu rộng giữa các nền kinh tế, đất nước ta nói chung và các thế hệ hiện tại nói riêng đang đứng trước những nhiệm vụ vô cùng trọng đại, đó là đồng thời giải quyết 3 nhiệm vụ: thoát khỏi tình trạng nghèo nàn lạc hậu của nền KT nông nghiệp, đẩy mạnh CN hóa, hiện đại hóa đồng thời nhanh chóng tiếp cận với nền kinh tế tri thức.
4. Khi nêu ra ~ ưu, nhược điểm của ng` VIệt Nam, cứ mỗi khi nêu 1 ưu điểm, t/g lại đề cập đến 1 nhược điểm. Điều đáng chú ý là ~ ưu, nhược điểm đó luôn đc đặt trong yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước. Cụ thể:
- Thông minh, nhạy bén với cái mới nhưng lại thiếu kiến thức cơ bản, kiến thức thực hành.
- Cần cù sáng tạo nhưng thiếu đức tính tỉ mỉ, ko coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ, chưa quen với cường độ lao động khẩn trương
- Có tinh thần đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau nhưng cũng thường đố kị nhau trong công việc.
- Bản tính thích ứng nhanh nhưng lại có nhìu hạn chế trong thói quen, nếp nghĩ, quen bao cấp, cực đoan, khôn vặt, ít giữ chữ tín.
5. Thông thường trong sách báo, khi nói đến phẩm chất ng` Việt Nam, ng` ta chỉ đề cập đến cái tốt , đến yếu tố tích cực, đáng biểu dương, học tập. Cách ca ngợi 1 chiều như vậy rất cần thiết khi chúng ta muốn phát huy sức mạnh của dân tộc. Tuy nhiên, điều đó nếu lặp đi lặp lại mãi sẽ khiến chúng ta ko thể đánh giá đúng năng lực và phẩm chất của mình, dẫn đến thái độ ngộ nhận, tự thỏa man, ko chịu học hỏi ng` khác. Trong bài viết này, tác giả ko ca ngợi 1 chiều, cũng ko chỉ toàn phê phán 1 cách cực đoan mà nhìn nhận song song, đối chiếu và đánh giá ~ điểm mạnh cũng như ~ điểm yếu của ng` Việt Nam trong quan hệ với công việc, trong yêu cầu của sự phát triển xã hội. Đó là sự đánh giá rất khách quan và khoa học, xuất phát từ thiện chí của tác giả muốn để chúng ta nhìn nhận về mình 1 cách đúng đắn, chân thực, ý thức đc ~ mặt tốt cũng như mặt chưa tốt của mình để phát huy hoặc sửa đổi.
6. Trong văn bản, t/g đã sử dụng khá nhiều thành ngữ, tục ngữ: "nước đến chân mới nhảy", "trâu buộc ghét trâu ăn", "liệu cơm gắp mắm", "bóc ngắn cắn dài". Việc sử dụng khá nhiều thành ngữ, tục ngữ dân gian như vậy khiến cho bài viết thêm sinh động, cụ thể, giàu ý nghĩa.
7. Bài viết nêu ra 4 ý lớn, mỗi ý lại đc cụ thể hóa = 1 hệ thống luận cứ, dẫn chứng khá sinh động:
+ Chuẩn bị hành trang vào tk mới thì quan trọng nhất là sự chuẩn bị bản thân con người.
+ Bối cảnh thế giới hiện nay và ~ mục tiêu, nhiệm vụ nặng nề của đất nước.
+ Những cái mạnh, cái yếu của người Việt Nam cần được nhận thức rõ trong quá trình xấy dựng nền kinh tế mới.