Thúy Kiều, là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, con gái đầu lòng của một gia đình trung lưu lương thiện. Trong buổi du xuân nhân tiết thanh minh, Thúy Kiều gặp chàng Kim Trọng “Phong tư tài mạo tót vời”. Hai người yêu nhau chủ động tự do đính ước thề nguyền chung thủy trọn đời.
Trong khi Kim Trọng về quê chịu tang chú, gia đình Kiều bị mắc oan, Kiều nhờ Thúy Vân trả nghĩa cho Kim Trọng còn nàng thì bán mình chuộc cha. Thúy Kiều bị bọn buôn người là Mã Giám Sinh, Tú Bà, Sở Khanh lừa gạt , đẩy vào lầu xanh. Sau đó nàng được Thúc Sinh, một khách làng chơi hào phóng cứu vớt khỏi cuộc đời kỉ nữ, Kiều trở thành vợ lẻ Thúc Sinh. Nhưng rồi Kiều bị vợ cả của Thúc Sinh là Hoạn Thư ghen tuông, đày đọa. Thúy Kiều phải trốn đến nương nhờ nơi cửa Phật, Sư Giác Duyên vô tình gởi nàng cho Bạc Bà – một kẻ buôn người như Tú Bà, nên Kiều rơi vào lầu xanh lần thứ hai. Tại đây, Kiều gặp Từ Hải, một anh hùng “đội trời đạp đất”. Từ Hải cưới Kiều làm vợ, giúp nàng báo ân báo oán. Song chẳng bao lâu do mắc lừa quan tổng đốc trọng thần Hồ Tôn Hiến, Từ Hải tử vong, Kiều phải hầu đàn, hầu rượu Hồ Tôn Hiến rồi bị ép gả cho viên thổ quan. Đau đớn, tủi nhục, Kiều trẫm mình ở sông Tiền Đường nhưng được sư Giác Duyên cứu và nương nhờ cửa Phật.
Về phần Kim Trọng, sau nửa năm về Liêu Dương chịu tan chú, trở lại tìm Kiều. Hay tin Kiều bán mình chuộc cha, chàng vô cùng đau đớn. Tuy kết duyên với Thúy Vân nhưng Kim Trọng vẫn không nguôi nhớ Kiều. Sau khi đỗ đạt làm quan, Kim Trọng đã cất công đi tìm Kiều khắp nơi. Cuối cùng đến sông Tiền Đường, chàng được tin Kiều tự tử bèn lập đàn giải oan cho người bạc mệnh. Tình cờ sư Giác Duyên đi ngang qua đó, cho biết Kiều còn sống. Nhờ thế, sau 15 năm lưu lạc, Kiều mới được đoàn tụ với gia đình, tái hợp với Kim Trọng.