- 23 Tháng chín 2018
- 576
- 781
- 161
- TP Hồ Chí Minh
- Đại học sư phạm tphcm
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
Chắc suất Đại học top - Giữ chỗ ngay!!
ĐĂNG BÀI NGAY để cùng trao đổi với các thành viên siêu nhiệt tình & dễ thương trên diễn đàn.
1. Công thức hóa học của Toluen
- Toluen hay còn gọi là metylbenzen hay phenylmetan đây là một chất lỏng trong suốt, không hòa tan trong nước. Toluen là một hydrocacbon thơm được sử dụng làm dung môi rộng rãi trong công nghiệp. Với công thức hóa học toluen là C7H8 (C6H5CH3).
- Tính chất hóa học là một hydrocacbon thơm, toluen có khả năng tham gia phản ứng thế ái điện tử. Vì có nhóm metyl mà độ hoặt động hóa học của Toluene trong phản ứng này lớn gấp 25 lần so với benzen. Vì vòng thơm khá bền nên cần áp suất cao khi tiến hành phản ứng hydro hóa toluen thành các loại metylcyclohexan.
- Toluen ít hòa tan trong nước, độ hòa tan trong nước của nó ở 160c là 0.047g/100ml còn ở 150c là 0.04g/100ml là dung môi hòa tan rất tốt chất béo, dầu, nhựa thông, lưu huỳnh, iot, ngoài ra nó có thể tan lẫn hoàn toàn với một số dung môi hữu cơ như xeton, rượu, este
- Bản thân toluen là một dung môi dễ cháy.
2. Tính chất hóa học của Toluen có gì đặc biệt
Toluen là hợp chất thuộc dãy đồng đẳng của benzen nên nó có mùi thơm ngọt giống benzen cũng vì thế nên tính chất hóa học của toluen cũng tương tự như benzen.
- Toluen tham gia phản ứng với brom khan cho ra brom toluen và axit HBr
- C7H8 phản ứng với khí clo tạo thành diclometan và axit HCl
- Phản ứng với nitro hóa tạo ra nitrotoluen và nước
- Phản ứng cộng với H2 tạo ra metylxiclohexan
- Phản ứng oxy hóa với nhóm metyl
- Toluen tương đối dễ tham gia phản ứng thế, khó tham gia phản ứng cộng và bền vững với các chất oxi hóa. Đó là tính chất hóa học của toluen còn gọi là tính thơm (tính chất hóa học đặc trưng của hidrocacbon)
3. Cách tinh chế dung môi Toluen
Toluen có thể được tinh chế bằng cách sử dụng hợp chất như CaCl2, CaH2, CaSO4, P2O5 hay Natri để tách nước. Ngoài ra kỹ thuật chưng cất chân không cũng được sử dụng phổ biến. Kỹ thuật này, người ta thường sử dụng natri và benzophenon từ tế bào hồng cầu.
- Toluen còn nổi tiếng vì từ nó có thể điều chế TNT:
C7H8 + 3HNO3 -> C7H5(NO2)3 + H2O (xúc tác H2SO4 đặc)
C6H6+ Cl2 -> C6H5Cl + HCl
C6H5Cl + CH3Cl + 2Na -> C7H8 + 2NaCl
- Không những vậy còn có cách đều chế khác là:
C6H6 + CH3Cl -> C7H8 + HCl (xúc tác AlCl3)
4. Vậy dung môi Toluen dùng để làm gì?
Trong thực tiễn, toluen được biết đến như một trong 20 loại chất được sử dụng rộng rãi nhất trong đời sống con người hiện đại. Những ứng dụng đặc biệt được sử dụng phổ biến:
4.1. Hóa chất toluen sơn bề mặt
- Hóa chất toluen công nghiệp được dùng chủ yếu trong ứng dụng cần khả năng hòa tan và độ bay hơi cao nhất. một ứng dụng như thế là sản xuất nhựa tổng hợp.
- Toluen được dùng làm chất tẩy rửa, dùng trong sơn xe hơi, xe máy, sơn các đồ đặc trong nhà
4.2. Toluen làm keo dán
- Làm chất tẩy rửa sản xuất keo dán và các sản phẩm cùng loại, dùng trong keo dán cao su, xi măng cao su vì có khả năng hòa tan tốt
4.3. Phụ gia cho nhiên liệu
Được dùng làm chất cải thiện chỉ số octane của xăng dầu, và làm chất mang phụ gia cho nhiên liệu. Khi thêm chỉ một lượng đương đối nhỏ hóa chất toluene vào xăng dầu sẽ làm tăng đáng kể chỉ số octane của nhiên liệu.
4.4. Các ứng dụng khác
- Dùng để sản xuất thuốc nhuộm và điều chế thuốc nổ TNT
- Trong y học
- Sản xuất nước hoa
- Sản xuất mực in
5. Một số lưu ý bạn cần biết khi sử dụng các hóa chất toluen
Dung môi công nghiệp Toluen thường rất dễ cháy với tốc độ bay hơi cao
5.1. Không nên tiếp xúc với cơ thể, đặc biệt là mắt
- Bảo quản, sức khỏe, môi trường: Hóa chất toluene công nghiệp phải để trong kho có mái che, tránh để những nơi có nhiệt độ cao trên 50%, tránh những nơi dễ gây ra hỏa hoạn, cháy nổ. Để sản phẩm tránh xa nguồn nhiệt, ngọn lửa, các cháy dễ cháy nổ.
- Lưu ý nên rửa tay ngay khi bị dầu văng vào mắt, da với nhiều nước và xà bông và nên để tránh xa tầm tay trẻ em. Nên lưu ý không tiếp xúc quá nhiều với hóa chất này, vì có thể mắc bệnh ung thư và gây hại đến thần kinh trung ương, mắt kích ứng da, ảnh hưởng đến hệ hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp.
5.2. Nguy cơ gây cháy nổ
- Dung môi công nghiệp Toluen thường rất dễ cháy với tốc độ bay hơi cao. Ở nhiệt độ nhất định rất có khả năng sẽ gây ra cháy nổ, hậu quả vô cùng nguy hiểm.
- Đối với các thùng phuy dùng để chứa các dung môi toluen đã qua sử dụng nhưng còn xót lại thì khả năng gây cháy cao nếu không được tăng áp suất, khi hàn, cắt, gọt...
5.3. Cách khắc phục vấn đề
- Khi tiếp xúc nên sử dụng các biện pháp an toàn khi tiếp xúc như mang khẩu mang khẩu trang, bao tay ủng hộ, đồ bảo hộ, mắt kính trong vận chuyển, sử dụng sản phẩm.
- Để khắc phục các nguy hiểm trên, hãy tẩy rửa sạch các dung môi còn xót lại trong thùng, để bảo vệ an toàn hóa chất cho bản thân và những người xung quanh. Nên dùng nước phun để làm sạch bề mặt, rửa sạch và hạn chế tới mức thấp nhất các khả năng gây cháy. Không được phép lơ là, chủ quan trong mọi tình huống.
Nguồn :vietchem.vn
- Toluen hay còn gọi là metylbenzen hay phenylmetan đây là một chất lỏng trong suốt, không hòa tan trong nước. Toluen là một hydrocacbon thơm được sử dụng làm dung môi rộng rãi trong công nghiệp. Với công thức hóa học toluen là C7H8 (C6H5CH3).
- Tính chất hóa học là một hydrocacbon thơm, toluen có khả năng tham gia phản ứng thế ái điện tử. Vì có nhóm metyl mà độ hoặt động hóa học của Toluene trong phản ứng này lớn gấp 25 lần so với benzen. Vì vòng thơm khá bền nên cần áp suất cao khi tiến hành phản ứng hydro hóa toluen thành các loại metylcyclohexan.
- Toluen ít hòa tan trong nước, độ hòa tan trong nước của nó ở 160c là 0.047g/100ml còn ở 150c là 0.04g/100ml là dung môi hòa tan rất tốt chất béo, dầu, nhựa thông, lưu huỳnh, iot, ngoài ra nó có thể tan lẫn hoàn toàn với một số dung môi hữu cơ như xeton, rượu, este
- Bản thân toluen là một dung môi dễ cháy.
2. Tính chất hóa học của Toluen có gì đặc biệt
Toluen là hợp chất thuộc dãy đồng đẳng của benzen nên nó có mùi thơm ngọt giống benzen cũng vì thế nên tính chất hóa học của toluen cũng tương tự như benzen.
- Toluen tham gia phản ứng với brom khan cho ra brom toluen và axit HBr
- C7H8 phản ứng với khí clo tạo thành diclometan và axit HCl
- Phản ứng với nitro hóa tạo ra nitrotoluen và nước
- Phản ứng cộng với H2 tạo ra metylxiclohexan
- Phản ứng oxy hóa với nhóm metyl
- Toluen tương đối dễ tham gia phản ứng thế, khó tham gia phản ứng cộng và bền vững với các chất oxi hóa. Đó là tính chất hóa học của toluen còn gọi là tính thơm (tính chất hóa học đặc trưng của hidrocacbon)
3. Cách tinh chế dung môi Toluen
Toluen có thể được tinh chế bằng cách sử dụng hợp chất như CaCl2, CaH2, CaSO4, P2O5 hay Natri để tách nước. Ngoài ra kỹ thuật chưng cất chân không cũng được sử dụng phổ biến. Kỹ thuật này, người ta thường sử dụng natri và benzophenon từ tế bào hồng cầu.
- Toluen còn nổi tiếng vì từ nó có thể điều chế TNT:
C7H8 + 3HNO3 -> C7H5(NO2)3 + H2O (xúc tác H2SO4 đặc)
C6H6+ Cl2 -> C6H5Cl + HCl
C6H5Cl + CH3Cl + 2Na -> C7H8 + 2NaCl
- Không những vậy còn có cách đều chế khác là:
C6H6 + CH3Cl -> C7H8 + HCl (xúc tác AlCl3)
4. Vậy dung môi Toluen dùng để làm gì?
Trong thực tiễn, toluen được biết đến như một trong 20 loại chất được sử dụng rộng rãi nhất trong đời sống con người hiện đại. Những ứng dụng đặc biệt được sử dụng phổ biến:
4.1. Hóa chất toluen sơn bề mặt
- Hóa chất toluen công nghiệp được dùng chủ yếu trong ứng dụng cần khả năng hòa tan và độ bay hơi cao nhất. một ứng dụng như thế là sản xuất nhựa tổng hợp.
- Toluen được dùng làm chất tẩy rửa, dùng trong sơn xe hơi, xe máy, sơn các đồ đặc trong nhà
4.2. Toluen làm keo dán
- Làm chất tẩy rửa sản xuất keo dán và các sản phẩm cùng loại, dùng trong keo dán cao su, xi măng cao su vì có khả năng hòa tan tốt
4.3. Phụ gia cho nhiên liệu
Được dùng làm chất cải thiện chỉ số octane của xăng dầu, và làm chất mang phụ gia cho nhiên liệu. Khi thêm chỉ một lượng đương đối nhỏ hóa chất toluene vào xăng dầu sẽ làm tăng đáng kể chỉ số octane của nhiên liệu.
4.4. Các ứng dụng khác
- Dùng để sản xuất thuốc nhuộm và điều chế thuốc nổ TNT
- Trong y học
- Sản xuất nước hoa
- Sản xuất mực in
5. Một số lưu ý bạn cần biết khi sử dụng các hóa chất toluen
Dung môi công nghiệp Toluen thường rất dễ cháy với tốc độ bay hơi cao
5.1. Không nên tiếp xúc với cơ thể, đặc biệt là mắt
- Bảo quản, sức khỏe, môi trường: Hóa chất toluene công nghiệp phải để trong kho có mái che, tránh để những nơi có nhiệt độ cao trên 50%, tránh những nơi dễ gây ra hỏa hoạn, cháy nổ. Để sản phẩm tránh xa nguồn nhiệt, ngọn lửa, các cháy dễ cháy nổ.
- Lưu ý nên rửa tay ngay khi bị dầu văng vào mắt, da với nhiều nước và xà bông và nên để tránh xa tầm tay trẻ em. Nên lưu ý không tiếp xúc quá nhiều với hóa chất này, vì có thể mắc bệnh ung thư và gây hại đến thần kinh trung ương, mắt kích ứng da, ảnh hưởng đến hệ hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp.
5.2. Nguy cơ gây cháy nổ
- Dung môi công nghiệp Toluen thường rất dễ cháy với tốc độ bay hơi cao. Ở nhiệt độ nhất định rất có khả năng sẽ gây ra cháy nổ, hậu quả vô cùng nguy hiểm.
- Đối với các thùng phuy dùng để chứa các dung môi toluen đã qua sử dụng nhưng còn xót lại thì khả năng gây cháy cao nếu không được tăng áp suất, khi hàn, cắt, gọt...
5.3. Cách khắc phục vấn đề
- Khi tiếp xúc nên sử dụng các biện pháp an toàn khi tiếp xúc như mang khẩu mang khẩu trang, bao tay ủng hộ, đồ bảo hộ, mắt kính trong vận chuyển, sử dụng sản phẩm.
- Để khắc phục các nguy hiểm trên, hãy tẩy rửa sạch các dung môi còn xót lại trong thùng, để bảo vệ an toàn hóa chất cho bản thân và những người xung quanh. Nên dùng nước phun để làm sạch bề mặt, rửa sạch và hạn chế tới mức thấp nhất các khả năng gây cháy. Không được phép lơ là, chủ quan trong mọi tình huống.
Nguồn :vietchem.vn
