Phương Đông là nơi có sự hình thành xã hội có giai cấp và nhà nước sớm nhất trong lịch sử, được coi là cái nôi của nền văn minh nhân loại. Đặc điềm của sự hình thành xã hội có giai cấp và nhà nước ở Phương Đông bao gồm những nội dung căn bản sau:
- Sự hình thành giai cấp và nhà nước trên cơ sở kĩ thuật sản xuất ở trình độ thấp (thời kì đồ đồng) nhưng lại trên cơ sở điều kiện tự nhiên thuận lợi là trên lưu vực các con sông lớn. Ví dụ: Trong giai đoạn cổ vương quốc ở Ai cập 3000-2000 năm TCN được coi là thời đại Kim tự tháp khi con người chỉ biết đến đồng đỏ. Ngưòi cổ Ai Cập đã xây dựng các công trình Kim tự tháp cao bằng những tòa nhà 30 - 50 tầng trong khi họ chỉ có các công cụ thô sơ như cây gậy gỗ...Sau đó họ mới có đồng thau và những thanh gươm đồng chinh phục cả vùng Tiểu Á.
- Những dải đất phù sa mềm và màu mỡ cho phép tập trung dân cư, dùng cày cuốc bằng gỗ để làm đất gieo trồng: Muốn gieo trồng được, muốn tạo được một khối lượng hàng hóa thường xuyên và đáng kể đủ để nuôi sống xã hội, đủ cung cấp nhu cầu của vua và quý tộc, đủ để xây dựng các công trình kiến trúc kì vĩ như Kim tự tháp thì cần đảm bảo một hệ thống thủy lợi phát triển nhưng đào kênh ở Lưỡng Hà, ở Trung Quốc, gầu múc của Ai Cập.
- Nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu, tuy có những ngành kinh tế khác bổ trợ và chiếm vị trí khá quan trong như chăn nuôi, thủ công nghiệp và thương nghiệp.
Nhìn chung, sự hình thành xã hội có giai cấp nhà nước ở phương Đông là một hình thấi kinh thế xã hội trên cơ0 sở kinh tế nông nghiệp - thủy lợi có kết hợp với chăn nuôi, thủ công nghiệp gia đình với thương nghiệp của nhà nước và dựa trên quan hệ xã hội giữa 3 tầng lớp chủ nô, bình dân và nô lệ thực thụ. Đây là các điểm rất khác so với sự hình thành các quốc gia cổ ở phương Tây.
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn