Chủ đề 1:khái quát văn học việt nam 1945-hết thế kỉ XX
*chú ý 1:chứng minh văn học việt nam 1945-1975 chủ yếu được sáng tác theo khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.
- Khuynh hướng sử thi:
+ văn học thời kì này đã phản ánh từng chặng đường đấu tranh của lịch sử đân tộc việt nam :văn học chống pháp là bức tranh rộng lớn về cuộc kháng chiến của dân tộc thể hiện dáng hình đất nước đau thương,máu lửa nhưng cũng đầy hào hung,quật khởi:đất nước của Nguyễn Khoa Điềm, đất nước đứng lên của Nguyên Ngọc,việt bắc của Tố Hữu và cuộc kháng chiến chống Mĩ đầy gian khổ hi sinh nhưng cũng rất đỗi tự hào: rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành,những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi…
+ Cả hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mĩ của nhân dân ta là những cuộc kháng chiến vệ quốc.Văn học thể hiện sức mạnh vĩ đại của cả dân tộc,nhân vật trung tam là hình ảnh anh bộ đội nhân công,nhân dân.Họ tiêu biểu cho ý chí phẩm chất,khí phách cho toàn dân tộc.
• Bức tranh Việt Bắc ra quân tiêu biểu cho sức mạnh tinh thần đoàn kết của cả dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Pháp (“những đường Việt Bắc của ta…. Đèn pha bbaatj sang như ngày mai lên”-Việt Bắc của Tố Hữu).
• Hình ảnh những chiến sĩ từ chiến hào xông lên tiêu diệt quân thù,làm nên 1 đất nước chói lòa ánh sang:
“ Nước Việt Nam từ máu lửa
……………………………..
Rũ bùn đứng dậy sang lòa..”
(Đất Nước-Nguyễn Đình Thi)
• Hình ảnh chiến sĩ bộ đội dù đói rét, nguy hiểm vẫn không làm nản chí mà ngược lại tư thế vẫn hiên ngang anh hung,:
“Tây tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.”
(Tây tiến-Quang dũng)
• Xây dựng được nhân vật mang cốt cách của cả cộng đồng, nhân vật chinhs thường tiêu biểu cho lí tưởng chung của dân tọc,gắn bó số phận mình với số phận đất nước.thể hiện và kết tinh từ những phẩm chất cao đẹp của cả cộng đồng:như nhân vật Tnú (Rừng Xà Nu-Nguyễn Trung Thành),tiêu biểu cho khí phách hiên ngang tinh thần bất khuất của đồng bào Tây Nguyên hay nhân vật Việt,Chiến (Những đứa con trong gia đình-Nguyễn Thi),mang khí phách anh hùng của người nông dân Nam Bộ trong kháng chiến chống Mĩ.
• Ngôn ngữ sử thi mang giọng điệu ca ngợi trang trọng như Cụ Mết (Rừng xà nu-Nguyễn Trung Thành).Trong bài thơ Việt Bắc (Tố Hữu).
- Cảm hứng lãng mạn:
+ Tạo nên chủ nghĩa làng mạn anh hùng cho văn học giai đoạn này,khẳng định phương diện lí tưởng của cuộc sống và vẻ đép của con người mới,ca ngợi chủ nghĩa yêu nước.chủ nghĩa anh hùng.Sống trong gian khổ thiếu thốn nhưng con người vẫn hướng vào tương lai tươi sang và ti vào cách mạng với 1 ý chí nghị lực phi thường.
“ở đâu u ám quân thù….
...........…………………………
Trông về việt bắc mà nuôi chí bền
( Việt Bắc-Tố hữu)
- Cảm hứng lãng mạn khiến cho các nhà văn nhà thơ nhìn hiện tại bằng con mắt hy vọng về tương lai.thể hiện qua hai câu thơ:
“Trán cháy rực nghĩ trời đất nước
Lòng ta bát ngát ánh bình minh”
(Đất nước-Nguyễn Đình Thi)
Chú ý2:những thành tựu nổi bật của VHVN từ cách mạng tháng tám 1945-1975.
- đã hoàn thành xứ mệnh cao cả của nền văn học trong thời kì mới.Đó là nền văn học cách mạng,chủ yếu hướng về đại chúng nhân dân,1 nền văn học vì Trung Quốc,vì CNXH.thực hiện xuất sắc nhiệm vụ cổ vũ chiến đấu.giải phóng dân tộc trong cuộc kháng chiến chông Pháp và Mĩ.
- Xây dựng đội ngũ nhà văn đông đảo thuộc nhiều thế hệ trong đó có nhiều tài năng thực sự đã được rèn luyện và thử thách có những trải niệm vô giá trong cuộc sống,chiến đấu.
- Đã tiếp nối và phát huy những truyền thống tư tưởng lớn của văn học dân tộc.Như chủ nghĩa nhân đạo,đặc biệt là chủ nghĩa yêu nước,chủ nghĩa anh hùng cách mạng.
- Phát triển mạnh mẽ và đồng bộ các thể loại, đặc sắc hơn là thơ trữ tìh và truyện ngắn.