Trong các cuộc đấu tranh của Nhân dân dưới chế độ phong kiến, thì cuộc đấu tranh tiêu biểu và hào hùng nhất trong tiến trình lịch sử đó là cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân Tây Sơn. Để rồi từ 1 cuộc khởi nghĩa nông dân tự phát, chuyển thành 1 cuộc đấu tranh quyết liệt mang đậm ý thức dân chủ. Tiếp tục phát triển thành đứng lên giành quyền tự chủ và xây dựng đất nước. Có thể nói rằng, công lao của vương triều Tây Sơn vô cùng to lớn, song có thể thống kê những công lao lớn sau đây
- Thống nhất nam bắc, chấm dứt hoàn toàn tình hình đất nước phân chia
+ 1777:Lật đổ chính quyền phong kiến họ Nguyện
+ Giữa 1786: Lật đổ chính quyền phong kiến họ Trịnh, tạo cơ sở cho việc thống nhất đất nước
+ Giữa 1788: Tiêu diệt Vũ Văn Nhậm
+ 1785: Đánh bại 5 vạn Quân Xiêm ở trận Rạch Gầm - Xoài Mút
+ 1786-1788: Lật đổ được phong kiến Trịnh - Lê
+ 1789: Đánh tan 29 vạn quân Thanh xâm lược
>>> Bảo vệ vững chắc chủ quyền dân tộc.
- Thực hành các chính sách tích cực, chấn hưng đất nước về mọi mặt, khôi phục phát triển,mở ra 1 thời đại mới
+ Kinh tế:
* Nông nghiệp : ban " chiếu khuyến nông". phục hồi nông nghiệp. Đến 1791: Mùa màn phục hồi, đất nước khôi phục.
* Công nghiệp: Đẩy mạnh sản xuất TCN, mở rộng ngoại thương. Phát triển mọi ngành sản xuất để xây dựng 1 nền kinh tế phồn vinh, độc lập, tự chủ trong đó có công thương nghiệp .
1789: bãi bỏ thuế điền .
Cho đúc tiền mới. Mở rộng trao đổi buôn bán
+ Chính trị, quân sự:
- Cầu hiền tại, chú trọng nho sĩ, trí thức, kể cả trong chính quyền cũ.
- Ban chính sách khuyến học.
- Thi cử để đào tạo nhân tài.
Về quân đội:
- Quân đội chia làm 5 doanh: trung, tiền, hậu, tả, hữu. Ngoài ra còn có thêm một số quân hiệu khác như tả bật, hữu bật, kiều thanh, thiên cán. Quân đội được biên chế theo đạo, cơ, đội. Nhà nước quy định cứ 3 suất đinh tuyển một lính. Năm 1790, làm sổ hộ tịch để căn cứ vào đó tuyển binh.
-Quân đội có các binh chủng: bộ binh, thuỷ binh, tượng binh, pháo binh. Vũ khí có nhiều loại, có loại được cải tiến như hỏa hổ (một loại ống phun lửa), có súng trường, đại bác, giáo mác, cung, tên. Chiến thuyền cũng nhiều loại, loại lớn chở được cả voi, trang bị từ 50 đến 60 khẩu đại bác, chở được từ 500 đến 700 lính.
+ Về văn hoá giáo dục.
- Lập Sùng Chính Viện chuyên dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm
- Bên cạnh Nho giáo, Quang Trung vẫn chấp nhận Phật giáo và Thiên Chúa giáo. Chữ Nôm được đưa vào khoa cử, trong các kỳ thi quan trường phải ra đề thi bằng chữ Nôm, người thi đến kỳ tam trường phải làm thơ, phú bằng văn Nôm. Chữ Nôm trở thành văn tự chính thức của quốc gia dưới triều Quang Trung
- Đánh dấu sự chuyển biến trong cao trào CM Việt Nam: Tầng lớp nông dân dần ý thức được tầm quan trọng và sức mạnh bản thân, có những nhận thức đúng đắn, chủ động đứng lên đấu tranh, làm chủ đất nước, đoàn kết toàn dân, huy động lực lượng sức mạnh mới
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm trong quân sự
- Kết hợp thủy bộ, đoàn kết toàn dân
- Đánh nhanh
- Kết hợp đấu tranh vũ trang và chính trị
- Đề xuất kế hoạch rõ ràng, hành quân thần tốc
- Nhiều chiến thuật trong thủy chiến và hành quân