Nếu bạn ko rảnh thì mình cũng ko muốn làm phiền đâu ha
Nguyễn Khuyến là một trong những nhà thơ lớn của nước ta . Ô ng có những đóng góp không nhỏ vào nền thơ ca trung đại Việt Nam và được mệnh danh là nhà thơ của làng cảnh Việt Nam. "Bạn đến chơi nhà" là một trong số những tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Khuyến , được sáng tác trong thời gian ông ở ẩn . Bài thơ thể hiện hoàn cảnh thiếu thốn của nhà thơ khi bạn đến chới nhà , qua đó bộc lộ cảm xúc , khẳng định quan niệm về tình bạn.
Bài thơ ''Bạn đến chơi nhà'' được viết theo thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật . Mở đầu bài thơ , tác giả nói lên tâm trạng vui tươi , phấn khởi khi gặp lại người bạn cũ của mình qua câu thơ :
"Đã bấy lâu nay , bác tới nhà".
Cách gọi thân mật 'bác' nói lên sự gần gũi , thân mật giữa hai người bạn lớn tuổi . Cụm từ 'đã bấy lâu nay' như cho người đọc hiểu rằng lâu lắm rồi hai người bạn mới có dịp gặp gỡ . Câu thơ như một lời chào hỏi thân mật , đằng sau lời chào ấy , người đọc có thể cảm nhận được sự vui mừng , hân hoan xen lẫn niềm xúc động khó tả của nhà thơ .
"Trẻ thời đi vắng , chợ thời xa"
Mỗi khi có bạn tới chơi , không chỉ Nguyễn Khuyến mà hẳn ai cũng vui mừng muốn làm một mâm cơm thịnh soạn để tiếp đãi bạn , nhưng trẻ thì vắng nhà mà chợ thì xa. Điệp từ 'thời' được điệp lại hai lần trong câu thơ thể hiện thành ý của nhà thơ nhưng tiếc thay hoàn cảnh không cho phép.
Không có rượu thịt ngon ngoài chợ tiếp đãi bạn , nhà thơ nhìn ra ao , vườn :
"Ao sâu nước cả , khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa , khó đuổi gà"
Nguyễn Khuyến muốn chiêu đã bạn cá dưới ao , gà nhà nuôi nhưng ao sâu nước cả , vừa rộng rào thưa nên khó lòng bắt cá , đuổi gà.
Không bắt được cá cũng không bắt được gà , Nguyễn Khuyến nhìn ra ruộng muốn tìm một bữa rau , cà đạm bạc :
"Cái chửa ra cây , cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn , mướp đương hoa"
Không chỉ có ao cá , gà nuối , tác giả còn có một mảnh ruộng nho nhỏ trồng cải , cà , bầu và mướp . Nhưng hoàn cảnh trớ trêu , tất cả đều chưa đến kì thu hoạch . Cải thì chưa ra cây , cà mới nụ , bầu vừa rụng rốn , mướp chỉ mới ra hoa .
Thôi thì không rượu thịt , không gà cá , không rau cà , hai người bạn có thể ngồi xuống uống trà , ăn trầu thế nhưng :
"Đầu trò tiếp khách , trầu không có"
Xưa nay , người xưa quan niệm 'miếng trầu là đầu câu chuyện' . Vì thế , mỗi khi khách tới nhà , việc đầu tiên là bưng nước mời trầu nhưng ngay cả trầu Nguyễn Khuyến cũng đều không có .
Trong sáu câu thơ trên , nhà thơ đã sử dụng thành công thủ pháp đối liệt kê và nghệ thuật đối. Bằng cách liệt kê vật nuôi , cây trái trong nhà câu thơ cho thấy sự nhiệt tình tiếp đãi của chủ nhà với người bạn . Qua đó , người đọc thấy được một lối sống thanh cao , dân giã bình dị của một vị quan khi về ở ẩn . Đó là một cuộc sống đơn giản , bình yên .
Bài thơ kết thúc với một câu thơ kết thể hiện sự gần gũi thân thiết giữa hai người bạn vượt qua thứ vật chất :
"Bác đến chơi đây , ta với ta"
Cụm từ 'ta với ta' cho thấy một tình bạn cao đẹp , thân thiết vô cùng , từ 'ta' vừa chỉ nhà thơ vừa chỉ người bạn , tuy hai mà lại là một . Chỉ có tình bạn đẹp đẽ , thân tình và phải hiểu nhau lắm mới có được sự gắn kết đến thế .
''Bạn đến chơi nhà'' là một bài thơ đặc sắc của Nguyễn Khuyến viết trong tình huống bạn đến chơi nhưng không có gì tiếp đãi . Qua đó , thể hiện quan niệm về tình bạn - tình bạn trong sáng , chân thành là tình bạn vượt qua mọi lễ nghi , vật chất thông thường.