b. tổ chức và hoạt động của bộ, cơ quan ngang bộ
tổ chức và hoạt đọng của bộ, cơ quan ngang bộ đc điều chỉnh của yếu bởi luật tổ chức chính phủ; nghị định 15/cp ngày 2 / 3 / 1993 của chính phủ về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm quản lý nhà nứoc của bộ, cơ quan ngang bộ; các nghị dịnh về nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của từng bộ, cơ quan ngang bộ
_ bộ
+ “ bộ, cơ quan ngang bộ là cơ quan của chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước dối với ngành hoặc lĩnh vực công tác trong phạm vi cả nước “ (điều 22, luật tổ chức chính phủ )
+ từ thực tiễn quản lý ngành, lĩnh vực có thể chia thành hai loại : bộ quản lý nhà nứoc đối với ngành, và bộ quản lý dối với lĩnh vực ( cũng có thể gọi là bộ quản lý tổng hợp, hay quản lý chức năng, hay quản lý liên ngành )
bộ quản lý theo lĩnh vực : là cơ quan nhà nứoc trung ướng của chính phủ thực hiện sự quản lý nhà nứoc theo từng lĩnh vực lớn ( kế hoạch, tài chính, khoa học, công nghệ, lao động, nội vụ, ngoại giao, tổ chức và công vụ... ) liên quan đến hoạt đọng của tất cả các bộ, các cấp quản lý nhà nứoc, các tổ chức xã hội và công dân
bộ quản lý ngành : là cơ quan nhà nứoc trung ương của chính phủ có trách nhiệm quản lý những ngành kinh tế - kỹ thuật, văn hoá, xã hội như(nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng, thưong mại, văn hoá, giáo dục, y tế ), có thể tập hợp với nhau thành một hay một nhóm liên ngành rộng. nó có trách nhiệm chỉ đạo toàn diện các cơ quan, đơn vị hành chính, sự nghiệp, kinh doanh do mình quản lý về mặt nhà nước
_ bộ trưởng
bộ trưởng và các thành vien khác của chính phủ chịu trách nhiệm quản lý nhà nứoc về lĩnh vực, ngành mình phụ trách trong phạm vi cả nước, bộ trưỏng là thành viên chính phủ, dồng thời là ng đứng đầu bộ, thực hiẹn quản lý hành chính nhà nước đối với ngành, lĩnh vực đc phân công trong phạm vi cả nứoc. Cho nên, bộ trưởng cũng có chức năng lập quy, quản lý, tổ chức và nhân sự với tư cách là cơ quan thẩm quyền riêng. bộ trưởng và các thành viên khác của chính phủ chịu trách nhiệm trc thủ tướng chính phủ, trc quốc hội về lĩnh vực ngành mình phụ trách
về thẩm quyền ban hành văn bản, điều 116 hiến pháp 1992 và điều 24 luật tổ chức chính phủ quy định “ ... căn cứ vào hiến pháp, luật và nghị quyết của quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của uỷ ban thường vụ quốc hội, lệnh, quyết định của chủ tịch nưóc, các văn bản của chính phủ và thủ tưóng chính phủ, bộ trưởng, các thành viên của chính phủ, thủ trưởng của các cơ quan thuộc chính phủ ra quyết dịnh, chỉ thị thông tư kiểm tra việc thi hành các văn bản đó đối với tất cả các ngành, các địa phương và các cơ sở “
trong thực hiện thẩm quyền, bộ trưởng có các quan hệ sau :
- quan hệ giữa bộ trưởng với chính phủ và thủ tướng chính phủ
bộ trưởng hoạt đọng và quản lý vừa với tư cách thành viên chính phủ vừa với tư cách thủ trưởng của bộ; hai tư cách thống nhất với nhau, và chỉ có thống nhất, kết hợp làm tốt nhiẹm vụ với 2 tư cachs đó thì chính phủ và bộ mới mạnh đc; bộ trưởngchịu trách nhiệm giải quýet các vấn đề thuộc quyền hạn, trách nhiệm thẩm quyền của bộ, và chịu sự lãnh đạo của thủ tướng chính phủ
- quan hệ với quốc hội
bộ trưởng chịu trách nhiệm ko chỉ trc thủ tướng chính phủ mà cả trc quốc hội về lĩnh vực, ngành mình phụ trách; phải trình bày vấn đề và trả lời chất vấn của quốc hội, của uỷ ban thường vụ quốc hội, của các uỷ ban của quốc hội, và của đại biểu quóc hội
- quan hệ giữa các bộ trưởng
các bộ trưởng có trách nhiệm tôn trọng quyền quản lý của nhau; tuỳ thuộc lẫn nhau, phối hợp voíư nhau, và khi cần thì ra những quyết định liên bộ; có quyền hướng dẫn và kiểm tra các bộ thực hiên các nhiệm vụ công tác thuộc ngành hay lĩnh vực; có quyền kiến nghị bộ khác đình chỉ việc thi hành hoặc bãi bỏ những quy định của cơ quan đó trái với các văn bản pháp luật của nhà nước hoặc của bộ, tức là trái với nội dung quản lý thống nhất của ngành hoặc lĩnh vực mình phụ trách; nếu yêu cầu đó ko đc chấp nhận thì trình lên thủ tướng xem xét và quyết đinh
- quan hệ với chính quyền địa phương
trong phạm vi quyền hạn nhiệm vụ, thẩm quyền đc giao, bộ trưỏng có quyền chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra uỷ ban nhân dân các cấp thực hiện các nhiệm vụ cong tác, thuộc ngành, lĩnh vực; có quyền đình chỉ viẹc thi hành và đề nghị thủ tưóng bãi bỏ những quy định của uỷ ban nhân dân và chủ tịch uỷ ban nhân dân trái với các văn bản của bộ về ngành, lĩnh vực do bộ, cơ quan ngang bộ phụ trách về quyết định đình chỉ đó. Trong trường hợp uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố ko nhất trí với quyết định đình chỉ việc thi hành của bộ trưởng thì vẫn phải chấp hành nhưng có quyền kiến nghị với thủ tướng
“ bộ trưởng có quyền kiến nghị với thủ tướng chính phủ đình chỉ thi hành nghị quyết của hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trái với các văn bản pháp luật của nhà nứoc hoặc của bộ về ngành, lĩnh vực do bộ phụ trách “
về phía mình, bộ phải tôn trọng quyền quản lý trên lãnh thổ của chính quyền địa phương theo pháp luật quy định, và phải xem trọng những ý kiến, kiến nghị của uỷ ban nhân dân về các vấn đề thuộc chính sách, chế độ ngành, lĩnh vực để xem xét, điều chỉnh, sửa đổi nếu cần thiết
_ nhiệm vụ, quỳen hạn, trách nhiệm quản lý của bộ trưởng
nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm quản lý nhà nứoc của bộ trưởng đc quy định trong các điều từ điều 22 đến điều 31, chương 4 luật tổ chức chính phủ. cụ thể là :
+ chuẩn bị các dự án pháp luật ( luật, pháp lệnh ) và các dự án khác theo sự phân công của chính phủ
+ trên cơ sở pháp luật của nhà nước, bộ trưỏng ban hành các văn bản pháp luật cụ thể, hướng dẫn chế độ quản lý và kế hoạch theo cơ chế thị trường, các chính sách kinh tế xã hội cụ thể, các chế độ, thể lệ quản lý, các tiêu chuẩn, quy trình quy phạm, các định ứmc về kinh tế kỹ thuật để làm cơ sở quản lý ngành hay lĩnh vực
+ trình chính phủ chiến lựoc, quy hoạc, kế hoạch phát triển kinh tês xã hội khoa học công nghệ thuộc ngành hay lĩnh vực phụ trách
quản lý lĩnh vực tài chính thuộc ngành, lĩnh vực. bộ tài chính phối hợp với uỷ ban khoa học nhà nước tổng hợp các dự án kế hoạch tài chính của các bộ, xây dựng trình chính phủ dự toán gnân sách nhà nước và kế hoạch tài chính chung gắn với kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
+ trình chính phủ việc ký kết, tham gia, phê duyệt các điều ước quốc tế thuộc ngành, lĩnh vực, tổ chức và chỉ đạo tưhc hiện kế hoạch hợp tác quốc tế điều ước quốc tế theo quy định của chính phủ
+ về tổ chức và cán bộ. xây dựng và hoàn thiện bộ máy tổ chức quản lý ngành, lĩnh vực theo quy định cảu chính phủ, trình chính phủ quyết định phân cấp nhiẹm vụ quản lý nhà nứoc cho uỷ ban nhân dân địa phương về nọi dung quản lý ngành, lĩnh vực công tác trình thủ tướng chính phủ ban hành ( hoặc bộ ban hành trong phạm vi va thẩm quyền căn cứ vào chính sách chung của nhà nước ) các quy định về hê thống tổ chức của ngành, về các chính sách, ché độ quản lý, về tổ chức và cán bộ bao gồm các chức danh, tiêu chuẩn công chức, đào tạo, bồi dưõng, sử dụng tiền lương, khen thưởng, lỷ luât, nghỉ hưu... đối với cán bộ, công chức, của ngành, lĩnh vực công tác thuộc phạm vi quản lý của bộ
bộ trưỏng đề nghị thủ tướng bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức thứ trưởng và các chức vụ tương đương; bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức vụ trưởng, phó vụ trưòng và các chức vụ tương đương
+ tiến hành thanh tra, kiểm tra các bộ khác, các uỷ ban nhân dân, các tổ chức và công dân trong việc chấp hành luật pháp, tựhc hiẹn các chủ trưong, chính sách, chế độ, thể lệ quản lý nhà nước ko thuộc ngành hoặc lĩnh vực công tác của bộ
+ bộ quản lý nhà nước các tở chức sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nứoc thuộc ngành, lĩnh vực; bảo đảm quyền tự chủ kinh doanh của các cơ sở theo quy định của pháp luật; bảo đảm sử dụng có hiệu quả tài sản thuộc sở hữu nhà nước của ngành, lĩnh vực do mình phụ trách
bộ trưỏng quản lý theo lĩnh vực vè kế hoạch, tài chính, ngoài các nhiệm vụ chung nói trên cho các bộ, còn có trách nhiệm quản lý, tỏng hợp như xây dựng chiến lựoc, kế hoạc và ngân sách nàh nứoc, theo dõi, hưóng dẫn và kiểm tra các bộ, các địa phương thực hịên (điền 11 - nghị định 15/cp )
nội dung quản lý nhà nước của bộ trưỏng đối với các đơn vị kinh doanh và sự nghiệp
đối tương quản lý của bộ quản lý ngành nói rộng là bao gồm các tổ chức, đơn vị cùng ngành thuộc mọi thành phần, trên mọi địa bàn. Nói cách khác, bộ quản lý ngành đối với từng loại đối tưọng có khác nhau
thay cho chức năng quản lý nhà nước trực tiếp của bộ theo cơ chế cũ, nay “ xoá bỏ dần chế độ chủ quản, cáp hành chính chủ quản và sự phan biệt xí nghiệp đại phương “
_ đối với các tổ chức sự nghiệp trưc thuộc bộ thì bộ có nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn
- trình thủ tướng chính phủ quyết định thanh lập, tách, nhập, giải thể hoặc chuyển quyền sở hữu tài sản
- quy định nhiệm vụ và cấp kinh phí
- hướng dẫn chỉ đạo, kiểm tra...
- bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ lãnh đạo
+ cơ cấu tổ chưc của bộ
Theo nghị định 15/cp (điều 4), cơ cấu tổ chứ của bộ gồm 2 loại chính
loại 1 gồm các cơ quan giúp bộ trưởng thực hiện đc chức năng quản lý nhà nứoc gồm các vụ ( thanh tra, văn phòng) và môt số bộ đc tổ chứ cục, tổng cục, có chức năng quản lý nhà nước chuyên ngành
loại 2 gồm các tổ chức sự nghệp nghiên cứu khoa học kỹ thuật và giáo duc ( bệnh viện, trường, viện nghiên cứu ... )
các tổ chức kinh doanh ( như xí nghiệp, liên hiệp xí nghiệp, tổng công ty... ) là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc bộ ko nằm trong cơ cấu hành chính của bộ; đó là những tổ chức kinh doanh tự chủ, trực tiếp thực hiện nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của các ngành thuọc bộ quản lý
[TẶNG BẠN] TRỌN BỘ Bí kíp học tốt 08 môn
